«قصه‌های عجیب» از نگاه منتقدان
 
دنیای داروینی دیوانه‌‌دیوانه‌
 

 

|  ساسان گلفر  |   روزنامه‌نگار|

فیلم «قصه‌های عجیب» به کارگردانی دامیان زیفرون محصول مشترک ‌سال 2014 اسپانیا و آرژانتین یکی از پنج نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی ‌زبان 2015 بود که گرچه در ربودن آن جایزه ناکام ماند و آن را به «ایدا»ی لهستانی واگذار کرد اما از جنبه بداعت و جسارت در داستانگویی و انرژی و ضرباهنگ سریع حرف اول را در میان نامزدهای غیرانگلیسی‌زبان این دوره از مراسم اسکار می‌زد.
«قصه‌های عجیب» با عنوان انگلیسی Wild Tales و عنوان اصلی اسپانیایی Relatos salvajes  که پدرو آلمودوبار، فیلمساز نامدار اسپانیایی از تهیه‌کنندگانش است، از شش اپیزود تشکیل شده که در هر کدام داستانی «عجیب» روایت می‌شود که محور هر داستان، انسانی در معرض فشار روحی و رفتارهای اغلب خشن و انتقامجویانه‌ای است که از فردی در چنین شرایطی سر می‌زند.   
شخصیت‌های «قصه‌های عجیب» اغلب در موقعیت‌هایی از یک سو باورنکردنی و در عین حال باورپذیر و ملموس قرار می‌گیرند:   مردی همه افرادی را که در زندگی از آنها آزار دیده است، سوار بر یک هواپیما می‌کند؛ زنی می‌خواهد در غذای قاتل خانواده‌اش که تصادفا گذارش به مغازه او افتاده است، مرگ موش بریزد؛ دشنام دادن هنگام سبقت گرفتن به کشمکش مرگبار دو راننده منجر می‌شود؛ پیمانکار پلیس راهنمایی و رانندگی جان یک مهندس را به لب می‌رساند و او را به آنارشیست بمب‌گذار محبوب ملت بدل  می‌کند؛ فرزند خانواده‌ای ثروتمند قرار است با پول‌دادن از پیامدهای یک تصادف مرگبار بگریزد؛ و یک عروس در مراسم عروسی به خیانت شوهرش پی می‌برد و  بلافاصله انتقام می‌گیرد... داریو گراندینتی، ماریا مارول، جولیتا زیلبربرگ، ریتا کورتز، لئوناردو اسباراگلیا، ریکاردو دارین اسمکار مارتینز ازجمله بازیگران اپیزودهای مختلف این فیلم 122 دقیقه‌ای هستند.
همانطور که انتظار می‌رود، منتقدان از این فیلم به خوبی استقبال کردند. متوسط نمره‌ای که منتقدان نشریات معتبر بین‌المللی از 100  نمره برای «قصه‌های عجیب» در نظر گرفته‌اند، 82 نمره  در سایت MRQE (متوسط نمره 65 نویسنده) و 77 نمره در سایت متاکریتیک (برآیند نظر 33 منتقد) است.
از 33 نویسنده‌ای که نقد و یادداشت‌هایشان در مورد «قصه‌های عجیب» در متاکریتیک درج شده است، 29 نفر نظر مثبت نسبت به آن داشته‌اند و چهار نفر آن را متوسط ارزیابی کرده‌اند اما هیچ‌کس نقد مخالفی بر این فیلم ننوشته است.
جو مورگنسترن نویسنده وال‌استریت ‌ژورنال در طیف منتقدانی قرار دارد که پایین‌ترین نمره‌ها را به فیلم «قصه‌های عجیب» اختصاص داده‌اند. وی که 2 ستاره از 4 ستاره به این فیلم داده، پس از اشاره به حال و هوای کمدی اپیزود اول در هواپیما و اپیزود آخر که داستانش در مراسم عروسی می‌گذرد، در یادداشت خود نوشته است: «تماشاگر حتی برای یک لحظه هم علاقه خود را از دست نمی‌دهد و تصاویر اغلب خیره‌کننده‌اند: خاویر خولیا فیلم‌برداری این اثر استیلیزه را بر عهده داشته است. با این حال مخاطب کمتر از این‌که صرفا داستان را دنبال کند، فراتر می‌رود.»   مانولا دارگیس، منتقد نیویورک تایمز که کمی بیشتر فیلم را تحویل گرفته و نمره‌ای معادل 70 از 100 به آن داده است، در توصیف حال و هوا و محتوای فیلم می‌گوید: «این دنیای اجتماعی داروینی دیوانه‌ دیوانه‌ای است پر از مردان و زنانی که چه کم به آنها فشار آمده باشد و چه زیاد، همه مشتاقند تا بدترین بلاها را بر سر یکدیگر بیاورند. آنها آن‌قدر بر سر هم می‌کوبند تا بالاخره سیاه و کبود شوند و گاهی اوقات هم دراز به دراز بیفتند و بمیرند.» دارگیس رویکرد دامیان زیفرون نویسنده و کارگردان را در برخی از اپیزودها مانند «جاده دوزخ» و «تا مرگ ما را از هم جدا کند»  بهتر از اپیزودهایی مانند «معامله» دانسته است.
دیوید ادلشتاین نویسنده نیویورک مگزین نیز نمره‌ای مشابه همتای خود در نیویورک‌ تایمز برای فیلم در نظر گرفته است. وی در مقاله‌اش با عنوان «قصه‌های عجیب نامزد اسکار به شکل ترسناکی سرگرم‌گننده است»، می‌گوید این فیلم  با تهیه‌کنندگی مشترک دامیان زیفرون و پدرو آلمودوبار دربردارنده «انتقام با شش طعم مختلف است، ازجمله کمدی مخوف، هجویه مردانه اعصاب‌خردکن، تراژدی اجتماعی و ملودرام فمینیستی. سبک کار هر چه باشد، حاصل آن پیامی جسورانه و تقلیل‌دهنده است؛ این‌که انسان‌های متمدن می‌توانند در یک آن تغییر شکل بدهند و به یکی از نیروهای کور و مخرب طبیعت بدل  شوند.»
جی وایسبرگ نویسنده ورایتی 4 از 5 ستاره را به فیلم داده و نوشته است: «رضایتبخش بودن فیلم تا اندازه‌ای ناشی از دیدن این است که مردم، یا سیستم عقوبت اعمال بد خود را می‌بینند که واقعا سزاوارش هستند.» وایسبرگ مانند عده‌ای دیگر از منتقدان به یکدست‌نبودن کار ایراد گرفته است: «بعضی از اپیزودها (که طول متفاوتی دارند)  از بقیه بهتر عمل می‌کنند و این مسأله حفظ یک ضرباهنگ یکدست را دشوار می‌کند. با این حال زیفرون در مجموع به یمن تدوین ماهرانه در کار زمان‌بندی اثرش عالی عمل کرده است.»
منتقد ایندی‌وایر، اریک کوهن ازجمله سینمایی‌نویس‌هایی بوده که نمره کامل به فیلم «قصه‌های عجیب» داده است. به‌گفته این منتقد «این فیلم یکی از موارد نادر در داستانگویی است که در عین این‌که به شکل خنده‌آوری ابسورد است، توانسته عمیقا تراژیک باشد.»
گادفری چشایر نویسنده سایت راجر ایبرت دات کام و مایک لاسال از سان‌فرانسیسکو کرانیکل نیز ازجمله منتقدانی هستند که نمره 100 برای «قصه‌های عجیب» در نظر گرفته‌اند. چشایر در ابتدای مقاله‌اش توضیح داده که فیلم‌های بلند دربردارنده چندین داستان اغلب به دلایل واضح آثاری شاد نیستند: «اولا اجبار به این‌که داستان‌ها پشت‌سر هم به نتیجه برسند و داستان دیگری شروع شود، مخل جریان رویا مانندی خواهد شد که بیشتر سینماروها از فیلم انتظار دارند. علت دیگرش این است که ناهمواربودن این نوع فیلم‌ها امری ذاتی است.  بعضی از داستان‌ها بهتر از بعضی دیگر هستند، مخصوصا وقتی چند فیلمساز درگیر کار باشند.» وی با این حال فیلم «قصه‌های عجیب» را یک «غافلگیری خارق‌العاده» و «شاید بهترین فیلم بلند چند داستانی که نویسنده این یادداشت به خود دیده» دانسته است. مایک لاسال نیز در مورد حس و حال تماشاگر در برخورد با این فیلم نوشته است: «احتمالا احساس می‌کنید که مات‌ومبهوت مانده‌اید که چه تخیل باروری به خود اجازه داده است تا این همه شخصیت‌های زنده و داستان‌های جالب را که به راحتی می‌تواند خوراک چهار یا پنج فیلم باشد، سخاوتمندانه و در قالب یک فیلم، یک‌جا جمع کند.»


 
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/40885/دنیای-داروینی-دیوانه‌‌دیوانه‌