شهروند | وزیر دارایی یونان در روز گذشته به‌طور ناگهانی از سمت خود استعفا کرد تا یکی از موانع اصلی توافق با وام‌دهندگان و ادامه حضور آتن در منطقه یورو برداشته شود. استعفای «یانیس واروفاکیس» پس از آن صورت گرفت که مردم یونان در همه‌پرسی روز یکشنبه به شرایط مطرح شده از سوی اروپا برای پرداخت کمک‌های مالی به این کشور «نه» گفتند.
یانیس واروفاکیس، اقتصاددان و «مارکسیستی غیرقابل پیش‌بینی»، موضوعی که خود به آن اذعان کرده است پیش‌از برگزاری رفراندوم با اظهارات آتشین خود خطاب به شرکای منطقه خبرساز شده بود. واروفاکیس در سخنانی از مردم یونان خواست تا به اصلاحات پیشنهادی اروپا «نه» بگویند و وام‌دهندگان یونان را «تروریست» خطاب کرد. هرچند سخنان تند واروفاکیس، که یکی از مذاکره‌کننده ارشد یونان با مقامات اروپایی بود موجب تهییج حامیان دولت چپگرای یونان در رفراندوم روز یکشنبه شد، با این حال حضور وی ادامه مذاکرات دولت یونان با وام‌دهندگان بین‌المللی را نامیسر ساخت، مذاکراتی که دیر یا زود از سرگرفته خواهد شد. واروفاکیس در بیانیه‌ای که به دنبال استعفای خود منتشر کرد عنوان کرد: «من از ترجیح برخی از اعضای گروه اروپا و شرکای مختلفشان به «عدم حضور» من در دیدار‌ها آگاه شدم، این ایده‌ای است که بنابر تشخیص نخست‌وزیر به‌طور بالقوه او را در دستیابی به توافق یاری می‌کند». قربانی کردن یکی از مهره‌های کلیدی صحنه سیاست آتن از سوی نخست‌وزیر این کشور به دنبال وعده دستیابی به توافقی بهتر در روز برگزاری رفراندوم و دستیابی به نتیجه دلخواه از سوی مردم، همه حاکی از آن است که «الکسیس سیپراس»، نخست‌وزیر چپگرای یونان سعی بر این دارد که در آخرین فرصت باقی‌مانده با رهبران اروپایی مصالحه کند. به گفته یک مقام ارشد دولت آتن، «اقلید ساکالوتوس»، مذاکره‌کننده ارشد یونان در گفت‌وگو با وام‌دهندگان بین‌المللی اصلی‌ترین گزینه برای تصدی وزارت دارایی این کشور است. ساکالوتوس، اقتصاد‌دانی آکادمیک است که برخلاف واروفاکیس زبانی نرم دارد که شاید در مسیر مذاکرات راه‌گشا باشد. ساکالوتوس پس از آن‌که واروفاکیس در ماه آوریل از مذاکرات کنار گذاشته شد نقش برجسته‌ای را برعهده گرفت.
«هانس یورگ شلینگ»، وزیر دارایی اتریش نیز در اظهارات خود موضوعی را مطرح کرد که تا پیش از آن به صورت رسمی مطرح نشده‌بود و ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگو‌ها با یونان با رفتن واروفاکیس آسان‌تر شود.
در این شرایط دولت یونان برای دستیابی به توافق باید اعتماد شرکای خود و در صدر آنها آلمان را جلب کند که بزرگترین طلبکار دولت آتن و بزرگترین اقتصاد اروپا محسوب می‌شود، آن‌هم در شرایطی که افکار عمومی در بین «دویچلندی‌‌ها» خواستار خروج یونان از اتحادیه اروپا است. اما اظهارات واروفاکیس تنها عامل رنجش وام‌دهندگان نبود و باید اشاره کرد که وزیر دارایی پیشین یونان با «ولفگانگ شوبل»، همتای آلمانی خود نیز برخورد چندان جالبی نداشت. با این حال سخنگوی دولت آلمان در واکنش به استعفای واروفاکیس در جمع خبرنگاران عنوان کرد که اشخاص اهمیت چندانی ندارند و موضوع تعیین‌کننده سیاست‌هایی است که هر دولت اتخاذ می‌کند. «استفن سیبرت»، سخنگوی صدراعظم آلمان در روز گذشته عنوان کرد که در‌های مذاکره با یونان درخصوص برنامه حمایتی باز است اما شرایط مورد نظر آنها همچنان فراهم نشده است، مگر آن‌که دولت آتن پیشنهادات تازه‌ای را ارایه کند.
مخالفت با آتن
شامگاه یکشنبه درحالی‌که یونانی‌ها اراده ملی و ایستادگی خود در برابر اروپا را تا طلوع فردا جشن گرفتند، ساکنان بروکسل شب آرامی را سپری کردند.
«والدیس دمبروسکیس»، معاون کمیسیون اروپا در کنفرانسی خبری عنوان کرد که هیچ راه آسانی برای خروج از این بحران وجود ندارد و نتایج رفراندوم نیز به فاصله میان یونان و دیگر کشور‌های حوزه یورو افزوده است. رهبران سیاسی یونان بامداد روز گذشته به دیدار نخست‌وزیر یونان رفتند تا تلاش مردم یونان برای اجماع ملی و حمایت از الکسیس سیپراس در مذاکره با وام‌دهندگان تکمیل شود. سیپراس همچنین در روز گذشته با «فرانسوا اولاند»، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز در تماسی تلفنی گفت‌وگو کرد. اولاند در تلاش بود تا پیش از نشست اضطراری حوزه یورو به توافقی دست‌یابد. رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین در روز گذشته با «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان دیدار کرد و این 2 به‌عنوان رهبران اقتصادی اروپا، درخصوص دستیابی به راهکاری مناسب به رایزنی پرداختند.
در حالی که فرانسه و ایتالیا بر اهمیت گفت‌وگو‌های بیشتر تأکید کرده‌اند، در افکارعمومی در بین مردم آلمان صبر و شکیبایی گذشته به چشم نمی‌خورد. «سیگمار گابریل»، معاون سوسیال دموکرات صدراعظم آلمان در روز یکشنبه در اظهاراتی عنوان کرده بود که سیپراس آخرین پل سازش با اروپا را نیز تخریب کرده است.
یک سخنگوی وزارت دارایی آلمان نیز از رد درخواست یونان برای کاهش بدهی‌ها خبر داد، این درحالی بود که صندوق بین‌المللی پول در هفته گذشته عنوان کرده بود چنین اقدامی ضروری می‌نماید. این مقام آلمانی موضع‌گیری صندوق بین‌المللی پول را در راستای سیاست‌های سنتی این سازمان خواند اما عنوان کرد که اروپا به دنبال راه‌حل‌های دیگری برای بازگرداندن یونان به مسیر است. با تعطیلی بانک‌ها و خالی شدن عابربانک‌ها از اسکناس، همدردی دولت‌های اروپایی با آتن نیز درحال پایان است و سرنوشت یونان به نوعی در دستان آنگلا مرکل و بانک مرکزی اروپا قرار گرفته‌است.
انتخابی جسورانه
به دنبال 5سال بحران اقتصادی و بیکاری گسترده، 61.3درصد از رای‌دهندگان یونانی در روز یکشنبه به شرایط ارایه شده از سوی اروپایی‌ها نه‌گفتند و از دولت خود حمایت کردند. سیپراس در سخنانی که از تلویزیون یونان پخش شد خطاب به مردم کشورش عنوان کرد: «شما انتخاب بسیار شجاعانه‌ای انجام دادید». نتایج رسمی به دست آمده از همه‌پرسی روز یکشنبه حاکی است که بیش از ۶۱درصد از رای‌دهندگان با پیشنهاد کمک مالی وام‌دهندگان به یونان مخالفت و تنها ۳۸درصد از رای‌دهندگان با آن موافقت کرده‌اند. درحالی‌که مردم یونان با رای «نه» خود، سیاست ریاضت اقتصادی را که در 5سال گذشته در این کشور اجرا شده رد کرده‌اند اما اینک در صورت عدم کمک وام دهندگان، بانک‌های یونانی ورشکست خواهند شد و در نتیجه یونان مجبور خواهد شد حوزه یورو را ترک کند. در همین حال الکسیس سیپراس، نخست‌وزیر یونان صبح دوشنبه گفت: «آنچه اکنون به آن نیاز داریم ایجاد وحدت ملی و یکدلی است تا یک جبهه ملی قوی برای بازگرداندن شرایط عادی به اقتصاد شکل گیرد و فورا راهی برای مشکلات ما در مذاکرات با طرف‌های مذاکره‌کننده پیدا شود».
حزب سیریزا به رهبری الکسیس سیپراس، نخست‌وزیر فعلی یونان برنده اصلی همه‌پرسی روز گذشته محسوب می‌شود. در مقابل، آنتونیوس ساماراس، نخست‌وزیر سابق که در خط مقدم تبلیغ برای رای «آری» قرار داشت، شب گذشته و در پی اعلام نتایج همه‌پرسی از ریاست حزب «دموکراسی نوین» کناره‌گیری کرد.