شهروند| یکی از بزرگترین اردوگاه‌های اجباری مجرمان موادمخدر امروز و بعد از گذشت 15سال از شروع عملیات ساخت آن در فشافویه افتتاح می‌شود. حالا قرار است سه‌هزار نفر از کسانی که به جرم‌های مربوط به موادمخدر در زندان‌های کشورند از امروز در این اردوگاه پذیرش شوند.
آن‌طور که مسئولان شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران اردوگاه فشافویه می‌گویند، این اردوگاه در ادامه اجرای ماده42 قانون مبارزه با موادمخدر آماده راه‌اندازی شده است. عملیات ساخت این اردوگاه از سال 79 آغاز شده بود و به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها 14سال معطل ماند تا این‌که وزیر کشور دولت یازدهم برای سرعت بخشی در عملیات ساخت آن دستور داد و به همین دلیل دستگاه‌های ذیربط مکلف شدند ظرف 6ماه این مرکز را تکمیل کنند. حالا مسئولیت این اردوگاه به عهده قوه‌قضائیه گذاشته شده و این قوه موظف است بعضی محکومان موادمخدر را از زندان‌ها به این اردوگاه منتقل کند؛ اردوگاهی که در بعضی خبرها از آن به‌عنوان اردوگاه اجباری یاد شده است.
«محمدرضا آذرنیا»، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران دیروز و در نشستی خبری جزییات این اردوگاه را اعلام کرد. او از افتتاح فاز نخست اردوگاه فشافویه در روز دوشنبه (امروز) خبر داد و گفت که از همین روز پذیرش مجرمان عرصه موادمخدر در این اردوگاه انجام خواهد شد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران در ادامه با بیان این‌که 220هزار معتاد در تهران وجود دارد، گفته است از این تعداد حدود 16هزار معتاد کارتن‌خواب هستند: «از تعداد خرده‌فروشان موادمخدر در تهران هم آمار دقیقی در دست نداریم.» او با بیان این‌که قرار بود 6هزار ظرفیت جدید برای درمان معتادان از سوی شهرداری ایجاد شود که تاکنون 3هزار ظرفیت را تحویل ما داده‌اند، گفت: «در سال 92 تنها مرکز ما مرکز اخوان با 450 نفر ظرفیت بود که بازسازی آن درحال انجام است و 350 ظرفیت دیگر به آن اضافه می‌شود. امروز شهرداری چند مرکز دیگر ازجمله مرکز کمند با 400 نفر ظرفیت، خاورشهر با 500 نفر ظرفیت و شفق با هزار نفر ظرفیت را دارد.» به گفته او امروز در دنیا گردش سالانه موادمخدر بیش از 640میلیارد دلار است و بیش از 10میلیون نفر در این عرصه فعالیت می‌کنند: «موادمخدر چهارمین تجارت دنیاست و چهارمین بحران دنیا هم به حساب می‌آید و در ایران به مهم‌ترین دغدغه مردم تبدیل شده است.» دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران با بیان این‌که بیش از 90درصد موادمخدر در افغانستان تولید و به دیگر کشورها ترانزیت می‌شود، گفت: «نرخ شیوع اعتیاد در دانشجویان بیش از 2درصد و در دانش‌آموزان حدود یک‌درصد است. او گفت: «در مجموع نرخ اعتیاد در کشور 2.65 درصد و در تهران 2.95درصد است.» او ادامه داد: «سه‌میلیارد و 600میلیون تومان را در حوزه پیشگیری و درمان در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار داده‌ایم. در سال گذشته بیش از 69هزار خرده‌فروش و قاچاقچی موادمخدر در سطح تهران دستگیر شدند که از این تعداد 52هزار و 260 نفر مربوط به تهران بزرگ (تهران، شمیران و ری) و مابقی مربوط به شهرستان‌های دیگر بودند. همچنین 22 تن کشفیات موادمخدر داشتیم که 13 تن آن مربوط به تهران بزرگ و مابقی مربوط به سایر شهرستان‌ها بود. همچنین در سال گذشته 4227معتاد متجاهر را در سطح تهران جمع‌آوری كرديم و تحت درمان قرار داديم.»
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره علت آمار بالای جمع‌آوری خرده‌فروشان موادمخدر گفت: «همه موارد دستگیری منجر به صدور کیفرخواست و زندان نمی‌شود. در این میان برخی جریمه شلاق دارند و برخی به قید ضمانت آزاد می‌شوند. از سوی دیگر به‌اندازه کافی ظرفیت خالی برای نگهداری معتادان نداریم.»
او در ادامه درباره بیمه معتادان گفت: «امسال 55میلیارد تومان برای بیمه درمان معتادان اختصاص یافته است البته معتادان پس از طی دوره درمان هم نیاز به مراقبت دارند. همچنین باید برای اشتغال آنها چاره‌ای اندیشید. هر بهبودیافته‌ای که 6ماه از پاکی‌اش گذشته باشد با مراجعه به بهزیستی و پر کردن فرم مربوطه به کارآفرینان متعددی که با آنها قرارداد داریم، معرفی می‌شود و به این ترتیب به ازای هر بهبودیافته‌ای که به کاری مشغول شود به کارآفرین 10میلیون تومان وام کم‌بهره تعلق می‌گیرد درواقع می‌توان گفت هر بهبودیافته‌ای 6ماه پس از پاکی‌اش اگر بخواهد به عرصه کار بازگردد مشکلی نخواهد داشت.»
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران در ادامه با بیان این‌که امروز بعضی کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که مراکز و مناطقی را برای معتادان در نظر بگیرند، ادامه داد: «در کشور ما هم در مراکز کاهش آسیب خدماتی چون تحویل سرنگ و سوزن به معتادان ارایه می‌شود. زمانی بود که سرنگ در زندان هم توزیع می‌شد و ما پذیرفته بودیم که در زندان‌ها هم اعتیاد جریان دارد. امروز مراکز کاهش آسیب ما این خدمت را ارایه می‌دهند اما هنوز به این نتیجه نرسیده‌ایم که مناطق و مراکزی را اعلام کنیم که افراد در آن بتوانند با شرایطی مواد مصرف کنند. اکنون معتادان متجاهر در پاتوق‌هایی تجمع می‌کنند و ما سعی می‌کنیم در گرمخانه‌ها فضایی را ایجاد کنیم که شب سرشان را بر بالینی بگذارند. این اقدامات مقدمه‌ای برای پذیرفتن حقایق است. امروز به دنبال ایجاد گرمخانه‌هایی چون بهمن و خاوران هستیم.» او درباره ساماندهی مراکز غیرمجاز ترک اعتیاد در تهران هم گفت: «سال گذشته درخصوص مراکز غیرمجاز اعمال قانون شد و بیش از 92 مرکز تعطیل شدند. اکنون 222 مجموعه غیردولتی داریم که در حوزه‌های پیشگیری، درمان و صیانت از اعتیاد به‌طور رسمی فعالیت می‌کنند و دارای مجوز هستند ولی هنوز هم مراکز غیرقانونی داریم که باید با آنها برخورد کنیم.»
اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر، پس از چند سال
ایجاد و فعالیت اردوگاه‌های کار اجباری به بعد از تصویب قانون مبارزه با مواد مخدر برمی‌گردد. ماده 42 این قانون به قوه قضائیه اجازه داده است که بخشی از محکومان مواد مخدر را به جای زندان در اردوگاه‌های خاص و با شرایط سخت و عادی نگهداری کند. براساس این ماده: «دولت موظف است اعتبارات و تسهیلات و مقررات لازم را برای تهیه و اداره این اردوگاه‌ها در ظرف مدت یک‌سال تأمین کند.» براساس دو تبصره این ماده، اداره این اردوگاه‌ها به عهده قوه قضائیه است و دادگاه‌ها می‌توانند به جای کیفر، حبس کیفر توقف در اردوگاه‌ها را برای محکومین معین کنند. هرچند این قانون در سال 76 تصویب شده ولی روند احداث این اردوگاه‌ها در این سال‌ها کند بوده است و این درحالی است که براساس سخنان مسئولان سازمان زندان‌ها و ستاد مبارزه با مواد مخدر، اگر این اردوگاه‌ها شروع به کار کنند، تعداد زیادی از محکومان مواد مخدر که زندان‌های کشور را اشغال کرده‌اند به این اردوگاه‌ها و با شرایط بهتری نگهداری شوند؛ موضوعی که البته چند سالی است در رابطه با سیاست‌های حبس‌زدایی دنبال می‌شود. همین چند وقت پیش «اصغر جهانگیر»، رئیس سازمان زندان‌ها از انتقال ۳۸هزار زندانی به ۷ اردوگاه محکومان مواد مخدر در صورت تکمیل و آماده‌سازی این اردوگاه‌ها خبر داد. او گفت که سازمان زندان‌ها برای تفکیک جمعیت کیفری و طبقه‌بندی جرایم به‌ویژه با هدف جدا‌سازی محکومین جرایم مرتبط با مواد مخدر، ساخت 7 اردوگاه بزرگ را در دستور کار دارد: «این 7 اردوگاه در مجموع، ظرفیت نگهداری 38هزار زندانی را دارا هستند. با راه‌اندازی اردوگاه‌های یادشده، سرانه اسکان زندانیان افزایش قابل توجهی خواهد داشت و مشکلات مربوط به نگهداری زندانیان مواد مخدر در سایر زندان‌ها کاهش می‌یابد. سال گذشته اعتبار مورد نیاز برای تکمیل عملیات ساخت این اردوگاه‌ها تصویب شد که تاکنون 35درصد این مصوبه در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است.»
این اردوگاه‌ها در استان‌های تهران، کرمان، سیستان و بلوچستان، اصفهان، خراسان رضوی، خوزستان و گلستان در حال احداث است و احداث اردوگاه‌های خوزستان و گلستان به‌تازگی در دستور سازمان زندان‌ها قرار گرفته است. رئیس سازمان زندان‌ها، آذر سال گذشته هم از اتمام عملیات ساخت 5 اردوگاه تا پایان سال 93 خبر داده بود: «ساخت و ایجاد 5 اردوگاه بزرگ در شهرهای تهران، کرمان، ایرانشهر، اصفهان و چناران جهت نگهداری محکومین مواد مخدر در اواخر دهه 70 در دستور کار سازمان زندان‌ها قرار گرفت. به‌رغم این‌که ساخت این مراکز آغاز شده بود اما به دلیل عدم تامین اعتبار، پروژه‌های یادشده بلااقدام رها شد و تنها در اردوگاه‌های اصفهان و چناران، بخش کمی از ظرفیت پروژه‌ها، احداث و به بهره‌برداری رسید. بیش از 90درصد در اردوگاه‌های خراسان رضوی و اصفهان، 80درصد در اردوگاه‌های تهران و کرمان و 70درصد در ساخت سایر اردوگاه‌ها، پیشرفت فیزیکی وجود داشته است.»