ماجرای سد داریان و چشمه خدایان
 

 

داستان سدها در ایران تکراری است اما ادامه‌دار. کرمانشاه هم از این قاعده مستثنا نیست. تعداد سدها در این استان پر از چشمه آن‌قدر زیاد است که داستان تکراری خشک‌شدن تالاب‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌ها در این استان بارها شنیده شده و عادی شود. اسرافیل صالحی درباره سدسازی‌های بی‌رویه به خبرنگار شهروند می‌گوید: در سالیان اخیر آمدند در جاهایی سد و آب‌بند ساختند که طی 50‌سال گذشته اصلا بارش باران زیادی نداشتند و آبی به خود ندیده بودند. به جایش در کرمانشاه مناطقی وجود دارد که در آنها سیلاب می‌شود و پرآب هستند اما هیچ سدی برای مقابله با سیلاب‌ها در آن‌جا احداث نشده است. یا مثلا آمدند اطراف رودخانه سیروان 7 سد ساختند یا درحال ساخت هستند. خب طبیعی است این رودخانه نمی‌تواند این همه سد را تحمل کند و این سدسازی‌های بی‌رویه هم عوارض دارد.
سد داریان نمونه دیگری از عوامل خشک شدن چشمه‌ها است. سد داریان چشمه بل یا همان چشمه خدایان را هدف گرفته است. چشمه‌ای که از دل رشته‌کوه‌های زاگرس می‌جوشد و به حاشیه رودخانه سیروان می‌ریزد. اما سد داریان آب این چشمه را کم کرده و حتی صدای نمایندگان این استان را درآورده است. آنها بارها گفته‌اند که «حفظ چشمه بل اولویت اوراماناتی‌ها است.» سد داریان از ‌سال 88 روی رودخانه سیروان ساخته و منجر‌به مدفون‌شدن چشمه بل در زیر دریاچه ایجادشده در پشت سد شد. اهالی منطقه نسبت به کارکرد سد بارها اعتراض کرده‌اند اما با آن‌که شرکت آب و نیرو وعده داده است که حفظ چشمه بل را در اولویت کاری خود قرار دهد، هنوز کاری برای این چشمه انجام‌نشده است و هر سال وضعش وخیم‌تر هم می‌شود. البته کارشناسان وزارت نیرو معتقدند که چون ورودي اين آب از ترازهاي چند‌هزار متر وارد چشمه مي‌شود، بنابراين تراز مثبت آن خيلي بيشتر از تراز آب رودخانه بوده و در صورت پلاگ دهانه چشمه و انتقال آن به ارتفاعات بالاتر در نهايت اين آب چشمه است که به سمت درياچه مخزن سد روان مي‌شود و نه برعکس. اما این توضیحات تاکنون نتوانسته فعالان محیط‌زیست را قانع‌ و خیال محلی‌ها را راحت کند.
نعمت‌الله منوچهری، نماینده مردم پاوه هم ضمن بیان این مطلب که خودش حساسیت زیادی روی این مسأله دارد به عصر ایران گفته بود: در حال حاضر هزینه‌های میلیاردی برای حفظ آب چشمه بل و کار کارشناسی دقیقی از سطح بسیار بالاتر چشمه صورت گرفته است و مقرر شده آب چشمه را از بالای کوه بیرون بیاورند، ضرورت این موضوع نیز این است که چشمه را از داخل لوله‌های ویژه‌ای هدایت کنند و بعد از بستن لوله‌ها و به‌وسیله سیستم تزریق، مواد منافذ در روی آب را قطع و نشت را مهار و هدایت به بیرون کنند. طی جلساتی که با مهندسان سد داشته‌ایم، در عین حالی که سد در مرحله اتمام تاج است، آب‌گیری به بعد از نجات چشمه موکول شده است چرا که برای همه حفظ چشمه اولویت است و بدون اطمینان از امنیت و صحت چشمه بل، بدون‌شک آبگیری نخواهد شد و جای این همه نگرانی نیست.
سیدسعید حیدری‌طلب، نماینده مردم کرمانشاه و رئیس کمیته آب‌های مرزی کشور نیز طی اظهارات مشابهی گفته بود: آبگیری داریان با حفاظت کامل از بل صورت می‌گیرد و به مردم وعده داد که نگران چشمه بل نباشند. این اظهارات فقط مختص به این نماینده نبود و تقریبا کل نمایندگان این استان به شدت از ساخت سد داریان دفاع می‌کنند و از مردم می‌خواهند نگران نباشند. اما نگرانی ظاهرا چیزی نیست که نمایندگان بتوانند به همین راحتی از مردم دورش کنند. سد داریان تقریبا وضع مشابهی با سد شفارود در گیلان دارد با این تفاوت که سد شفارود اینک تبدیل به یک دغدغه زیست‌محیطی ملی شده است اما سد داریان خیر.


 
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/34129/ماجرای-سد-داریان-و-چشمه-خدایان