حسین کاهه| مقابله با گردوغبارها در سطح جهانی با پیشنهاد سازمان محیط‌زیست و موافقت سازمان ملل در دستور کار تفاهم‌های بین‌المللی قرار می‌گیرد. معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اعلام این مطلب گفت: یکی از پیشنهادات ایران به سازمان ملل مطرح شدن موضوع مقابله با گردوغبار در سطح جهانی بود زیرا یکی از پیامدهای گرم شدن زمین بروز گردوغبار است. او در نشست خبری نخستین روز از هفته محیط‌زیست که دیروز در محل خبرگزاری ایسنا برگزار شد، گفت: اکنون ایران با معضل گردوغباری که از کشورهای همسایه وارد می‌شود، مواجه است که مشکل اصلی ما در انجام مفاد تفاهمنامه مشترک با کشور عراق که منبع اصلی گردوغبار است؛ ناامنی، جنگ و درگیری است که مانع هرگونه اقدام برای مقابله با این پدیده می‌شود. رئیس سازمان محیط‌زیست با بیان این‌که طی۲۰سال گذشته دمای هوا در ایران 1 تا 5/1 درجه افزایش یافته است، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد دنیا در 30سال گذشته 0.85 درجه سلسیوس افزایش دما را تجربه کرده که این عدد در ایران بین 1 تا 5/1 درجه است. برای هر یک درجه افزایش دما 6درصد مصرف آب فقط در بخش کشاورزی افزایش می‌یابد و تولید ناخالص ملی 3درصد زیان می‌بیند، بنابراین مقابله با گرم شدن زمین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
او با تأکید بر این‌که جهان بیش از 1.5برابر ظرفیت زمین از منابع آن برداشت می‌کند، گفت: این رقم در ایران به دلیل رشد سریع جمعیتی و شهرنشینی و این‌که در کمربند خشک قرار دارد، بین 3 تا 3.5 برابر است. معاون رئیس‌جمهوری الگوی مصرف آب و انرژی در ایران را نادرست توصیف کرد و گفت: الگوی مصرف در ایران قطعا نیاز به بازنگری دارد، البته در این میان نقش شهروندان و فرهنگ استفاده از منابع بسیار حایز اهمیت است از این‌رو شعار امسال روز جهانی محیط‌زیست برای کشور ما بسیار مناسب است.
گردشگران علت آتش‌سوزی در جنگل‌های ایلام
او همچنین درباره آتش‌سوزی در جنگل‌های ایلام گفت: برای مهار آتش جنگل‌های ایلام بالگرد اعزام شد اما به دلیل شدت وزش باد، عملکرد موثری نداشت. همچنین به دلیل زیاد بودن فاصله، خودروها نیز برای رسیدن به نقاط مورد نظر با مشکل مواجه شدند، بنابراین چاره‌ای به جز استفاده از وسایل عادی برای مهار آتش نبود. او با بیان این‌که امکان دسترسی به منطقه حریق در مهار حریق اهمیت زیادی دارد، اظهار داشت: همیشه نمی‌توان مشکل در اطفای حریق را به کمبود امکانات ربط داد. رئیس سازمان محیط‌زیست، علت اصلی آتش‌سوزی در جنگل‌های ایلام را روشن‌کردن آتش توسط گردشگران با وجود هشدارهای داده شده دانست و تصریح کرد: به علت سرعت باد و گرمای هوا، آتش به‌سرعت گسترش یافت که خوشبختانه از عصر روز جمعه پس از حدود ۲۰ ساعت عملیات سنگین، این آتش مهار شد.
پروانه شکار چهارپا صادر نمی‌شود
او درباره صدور پروانه صید و شکار هم برای افراد و هم گردشگران اظهار کرد: تاکنون هیچ پروانه صید و شکار چهارپا چه برای خارجی‌ها و چه افراد داخلی صادر نشده است. سیاست سال‌جاری را هنوز اعلام نکردیم اما سال گذشته سیاست ما ممنوعیت هرگونه پروانه شکار چهارپا بود به جز حیواناتی که آسیب‌رسان هستند. به‌عنوان مثال گراز در برخی مناطق به دام‌ها و کشاورزان آسیب می‌زند و جمعیت آنها زیاد است که برای شکار گراز در این مناطق پروانه صادر می‌کنیم. معاون رئیس جمهوری ادامه داد: احتمالا امسال هم همین سیاست را خواهیم داشت اما صید پرندگان در برخی نواحی جنبه معیشتی دارد و مشروط بر این‌که جوامع محلی به حفاظت از آن منطقه کمک کنند، پروانه محدودی صادر می‌شود. ابتکار ادامه داد: فریدونکار جزو مناطقی است که پارسال هم برای صید پرنده برای آن پروانه صادر کردیم اما متاسفانه از سال‌های قبل رویه‌ای در آن‌جا وجود دارد که دام‌گاه‌هایی ایجاد می‌کنند که با مقررات ما مغایرت دارد. سال‌ها این کار انجام می‌شده و برخوردی از سوی ماموران صورت نمی‌گرفته است اما اقداماتی را از سال گذشته شروع کردیم و امیدواریم با کمک خود مردم جلوی تخلفات را بگیریم.
آب شیرین‌کن‌ها خلیج‌فارس را شورتر کرده‌اند
او همچنین در ادامه سخنانش درباره این‌که چرا با توجه به خشکسالی کشور از تکنولوژی شیرین‌کردن آب دریا استفاده نمی‌شود؟ اظهار کرد: در ایران موارد معدودی از آب‌شیرین‌کن‌ها را داریم که از چابهار شروع شد و چند مورد آب‌شیرین‌کن دیگر هم در حاشیه خلیج‌فارس فعال هستند ولی آنها هزینه‌های خاص خود را برای محیط‌زیست دارند، به‌طوری که اکنون خلیج‌فارس 1.5برابر نسبت به 20سال گذشته، شورتر شده است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: پس از ارزیابی‌های زیست‌محیطی و تأیید سازمان، قاعدتا مخالفتی با آب‌شیرین‌کن‌ها نداریم اما باید گفت که راه‌حل مسأله خشکسالی، مقاوم‌سازی جامعه است. همان‌طور که اقتصاد مقاومتی داریم باید کشاورزی هم مقاومتی باشد. باید یاد بگیریم که چطور آب را ذخیره و مدیریت کنیم و به مصرف برسانیم. باید روش‌های کنونی را اصلاح و به آب به‌عنوان کالای با ارزش‌تر از نفت نگاه کنیم.
گتوند نباید آبگیری می‌شد
او در پاسخ به این‌که آیا دولت برای تخریب سد گتوند برنامه‌ای دارد، اظهار داشت: کارگروه خاصی با مسئولیت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تشکیل شده و مشغول بررسی موضوع است؛ چراکه از نظر سازمان محیط‌زیست، آبگیری این سد به صلاح نیست و اگر قرار باشد هر گونه دخل و تصرفی صورت بگیرد، باید تاییدیه سازمان محیط‌زیست دریافت شده باشد و درحال حاضر تخریب این سد نیز موکول به تأیید نهایی و ارزیابی کامل زیست محیطی شده است. مجوز ساخت سد گتوند شرایطی داشت که رعایت نشد، باوجود این‌که مجوز احداث آن صادر شده بود، بعدها با آن مخالفت شد، اما با وجود مخالفت‌ها، آبگیری این سد انجام شد.
ابتکار با بیان این‌که برای تولید یک برگ کاغذ 10 لیتر و یک‌همبرگر 4600 لیتر آب مصرف می‌شود، گفت: کسانی که می‌خواهند به محیط‌زیست کمک کنند اگر کاری از دست‌شان برنمی‌آید، حداقل گوشت کم مصرف کنند. درحال حاضر بسیاری از کشورها از اصلاح الگوی تغذیه بهره می‌گیرند تا مصارف خود را اصلاح کنند. بخش کشاورزی سال‌ها به این موضوع کم‌توجه بوده اما اکنون برای مدیریت منابع آب بخشی از سیاست‌های خود را تغییر داده است.
او در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر این‌که بخش بزرگی از میانکاله را در دولت قبل بردند، گفت: کاش یک‌هزارم حساسیتی که روی آشوراده بود در آن زمان روی میانکاله وجود داشت. وسط حیات‌وحش میانکاله ویلا ساخته شده است. خوشبختانه لایحه‌ای تقدیم دادگستری مازندران شد و با همکاری دادگستری مازندران طی 20 ماه گذشته هزاران هکتاری که در میانکاله زمین‌خواری شده بود، پس گرفته شد و ما به صورت رسمی از رئیس دادگستری استان مازندران تقدیر کردیم. ابتکار درخصوص مجتمع گردشگری آشوراده اظهار داشت: هیچ خبر قطعی در این زمینه وجود ندارد، چرا که هیچ برنامه و تقاضایی در این زمینه نه روی کاغذ و نه به صورت عملی ارایه نشده و هیچ اتفاقی رخ نداده است. همان‌طور که قبلا اعلام کردیم گردشگری در آشوراده نیازمند مقدمات حقوقی است و تا زمانی که این مقدمات فراهم نشود، نمی‌توان منتظر روی دادن اتفاقی در آشوراده بود.
محیط‌زیست موافق گذشتن اتوبان شوشتری
از سرخه‌حصار نیست
ابتکار درباره ساخت اتوبان شهید شوشتری گفت: بخش‌هایی از اتوبان شهید شوشتری از پارک ملی سرخه‌حصار عبور می‌کند و محیط‌زیست قانونا نمی‌تواند موافقت کند. محیط‌زیست باید این موضوع را اعلام کند که آیا این پروژه ارزیابی زیست محیطی دارد یا خیر. ما هم ارزیابی‌ها را انجام می‌دهیم و نظر خود را اعلام خواهیم کرد. سرخه‌حصار از ارزشمندترین پارک‌های ملی کشور و تنفس‌گاه شهر تهران است و اگر نبود کل شرق تهران را ساخت‌وساز فرا گرفته بود.
تولید روزانه 80 تن پسماند بیمارستانی در تهران
ابتکار با بیان این‌که روزانه حدود 80 تن پسماند بیمارستانی در تهران تولید می‌شود، اظهار کرد: لازم است در تمام کلانشهرها ضوابط مدیریت علمی، در حوزه پسماند بیمارستانی اعمال شود. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌تواند بسیار مفید و کلیدی باشد. شهرداری‌ها نیز در این زمینه باید اقداماتی انجام دهند و وزارت کشور نیز مسئولیت‌هایی در این زمینه دارد که ما آنها را پیگیری می‌کنیم. او در زمینه اقدامات سازمان حفاظت محیط‌زیست در زمینه پسماندهای بیمارستانی اظهار کرد: تفاهمنامه خوبی در این زمینه با وزارت بهداشت داشته‌ایم و قصد داریم به یک راهکار فنی در زمینه امحای ضایعات بیمارستانی برسیم. اقداماتی را وزارت بهداشت با همکاری شهرداری تهران انجام می‌دهد. زباله‌سوزهای مجهز به فناوری‌های نوین می‌توانند در این زمینه کمک کنند. تولیدکننده پسماندها، بیمارستان‌ها هستند و براساس ضوابط، مسئول پسماندهای خود محسوب می‌شوند و ضوابط را سازمان حفاظت محیط‌زیست تدوین می‌کند و اجرای آن برعهده وزارت بهداشت است و امیدواریم به تفاهم نهایی در این زمینه دست یابیم.