میانگین سن ازدواج برای زنان از 9/16 سال در ١٩٥١ به 5/22 سال در ٢٠٠٥ رسیده است. اما هنوز بسیاری از زنان با اقوام خود ازدواج میکنند و تنها ٣٧درصد زنان متاهل در این کشور هیچ رابطه فامیلی با شوهرانشان ندارند. طلاق در جامعه پاکستان، بهخصوص در گذشته، قبح اجتماعی داشت و این مسأله بهعلاوه سختگیریهای قانون خانواده درمورد طلاق تا سالها آمار طلاق را در این کشور پایین نگه داشته بود. هنوز هم زنانی که دنبال طلاق هستند گاهی در خطر بروز قتلهای حیثیتی قرار میگیرند. در پاکستان به ازای هر یک زن 5/1 مرد وجود دارد. البته بهعلت مهاجرت گسترده مردان از مناطق روستایی به شهرها این نسبت در شهرها و روستاها متفاوت است. درمورد زندگی مشترک و طلاق در کشور پاکستان مشکلات ویژهای وجود دارد که یا مختص این کشور است یا این معضلات در ابعادی به این گستردگی تنها در چند کشور دنیا دیده میشوند که از آنجمله میتوان به وتا ستا، قتلهای ناموسی و اسیدپاشی اشاره کرد. وتا ستا(Watta Satta) یک رسم قبیلهای در بخشهایی از پاکستان است که براساس آن به ازای هر دختری که از عشیرهای به عقد پسری در عشیره دیگر درمیآید، یک دختر نیز از عشیره دوم باید به عقد پسری از عشیره اول درآید. این کار که نوعی تبادل است، معمولا همراه با اجبار در ازدواج است و با رأی پدر یا رئیس قبیله انجام میشود. قتلهای ناموسی و حیثیتی نیز در این کشور زیاد روی میدهند، قتلهایی که بیشتر قربانیان آنها را زنان تشکیل میدهند و روابط خارج از ازدواج و طلاق علت بسیاری از آنهاست. موارد اسیدپاشی نیز در پاکستان نسبتا زیاد است. بهعنوان مثال، درسال ٢٠٠٩ در این کشور ٤٨ مورد شکایت اسیدپاشی ثبت شده است، اما تصور میشود که تنها یکسوم موارد اسیدپاشی به شکایت در دادگاه میرسد. خشونت خانوادگی دیگر معضل اجتماعی عمومی در پاکستان است. گزارش کمیسیون حقوقبشر این کشور در سال١٩٩٦ نشان میدهد که خشونت خانوادگی با اشکالی متفاوت درحدود ٨٠درصد از خانوادههای پاکستانی وجود دارد.
طلاق؛ هرسال بیش از پارسال
در شهر لاهور، روزانه ١٠٠ مورد طلاق در دادگاه خانواده انجام میشود. افزایش آمار طلاق نیز تنها محدود به طبقات مرفه جامعه نیست و در طبقه متوسط و فرودست نیز آمار طلاق بالاست. در کشور پاکستان ازسال ٢٠٠٥ تا ٢٠٠٨ در حدود 75هزار مورد طلاق ثبت شده بود، درحالیکه از سال ٢٠٠٨ تا ٢٠١١ تعداد طلاقها به بیش از 124هزار مورد رسیده بود. در دهه گذشته، حدود 259هزار مورد طلاق در شهرهای بزرگ استانها انجام شد. درسال ٢٠١٠ تنها در دادگاههای خانواده شهرها 40هزار و 410مورد طلاق روی داد.
تغییرات اجتماعی، یکی از دلایل اصلی این پدیده است. امروز تعداد زنانی که میتوانند مستقل زندگی کنند، روبهافزایش است و آگاهی به حقوق فردی نیز روبهگسترش. البته کارشناسان، ازدواجهای اجباری، فساد، خیانت، نظام خانوادگی هستهای، عدمدرکمتقابل، بیاعتمادی، فشارهای اقتصادی و تفاوت جایگاههای اجتماعی را از دیگر دلایل رشد آمار طلاق در پاکستان میدانند.