شهروند| هر از چند گاهی پدیده‌های متفاوتی از شبکه‌های مختلف هرمی راهش را به زندگی مردم باز می‌کند. 18سال قبل بود که «پنتاگون» برای اولین بار موج شکل‌گیری شرکت‌های هرمی را در ایران به راه انداخت؛ موجی که به یک‌باره بازار معاملات هرمی را بین مردم داغ کرد. خیلی‌ها به امید رسیدن به سرشاخه‌های این هرم و دستیابی به ثروت کلان سرمایه‌هایشان را دادند، زندگی‌شان را گذاشتند و دست آخر تنها کاغذهای بی‌اعتباری روی دستشان ماند که رویای ثروت‌های بادآورده را نقش بر آب کرد. با ممنوع شدن فعالیت پنتاگون در ایران، مردم تا چندین ماه همه چیز را به فراموشی سپردند تا این‌که 2سال بعد یعنی سال 79 شرکت گلدکوئیست بار دیگر بازی هرمی را در ایران به راه انداخت. گلدکوئیست که ابتدا در شهرستان لار آغاز به کار کرده بود، خیلی زود فعالیت‌هایش را به تهران کشاند و با اجاره کردن دفتری در خیابان میرداماد، پایتخت‌نشین‌ها را هم درگیر خود کرد. این شرکت کلاهبرداری با فروش اقلام با قیمت‌های غیرواقعی، هرم‌اش را بنا کرد تا این‌که کارشناسان نهادهای امنیتی و قضایی ماهیت اصلی این شبکه‌ها را شناسایی کردند و فعالیت این شرکت هم در کشور غیرقانونی اعلام شد. با این حال با این‌که مرز ضعیفی بین فعالیت‌های اقتصادی و فعالیت‌های مجرمانه شرکت‌های هرمی وجود داشت رفته‌رفته پدیده‌های دیگری نیز با این ماهیت وارد کشور شدند. شبکه‌هایی نظیر پرايم بانک، ماي سون دياموند، تجارت الماس و کیونت. در حالی که 18سال از فعالیت کلاهبرداری‌های این هرمی‌های زیرزمینی می‌گذرد، همچنان بازار معاملات داغ داغ است. پرونده هرمی‌ها روی میز پلیس قرار دارد و تیم‌های تحقیق به دنبال ردی از این شبکه‌های کلاهبرداری هستند. حالا قرعه به نام شرکت کیونت در شهر قدس افتاده؛ شرکتی که در سراسر کشور فعالیت دارد و هر روز عضوگیری جدید می‌کند.
دستگیری 9 مدیر شرکت«کیونت»
شناسایی این شبکه‌ها و دستگیری اعضای آن درحالی زیر ذره‌بین پلیس قرار دارد که روز شنبه 9 مدیر این شرکت هرمی در شهرستان قدس بازداشت شدند.
سرهنگ کرمی زند، فرمانده انتظامی شهرستان قدس غرب استان تهران در رابطه با جزییات این خبر گفت: « در پی کسب خبری از منابع اطلاعاتی مبنی بر فعالیت و عضوگیری افرادی در قالب یک شرکت هرمی موضوع در دستور کار ماموران پلیس آگاهی این شهرستان قرار گرفت. ماموران پس از تحقیقات اولیه موفق شدند اعضای این شرکت هرمی که از نقاط مختلف کشور به عضویت این شرکت درآمده و به فعالیت و عضوگیری مجدد مشغول شده بودند را شناسایی کنند. پلیس آگاهی ضمن هماهنگی با مراجع قضایی با ورود به محل فعالیت و مخفیگاه این شرکت هرمی، 9 عضو این شرکت کلاهبردار را که با نام «کیونت» فعالیت می‌کردند، دستگیر و در بازرسی از محل چند دستگاه رایانه، تعدادی جزوه و کتاب برای اغفال جوانان جهت عضو شدن در این شرکت کشف شد. سرهنگ کرمی زند درخصوص نحوه فعالیت این شرکت گفت: «اعضای این شرکت هرمی با ترفندهای مختلف و به‌عنوان بازاریابی شبکه‌ای به بهانه ایجاد اشتغال برای جوانان و به طمع انداختن افراد از نقاط مختلف کشور اقدام به عضوگیری می‌کردند. متهمان پس از انتقال به پلیس آگاهی و در بازجویی به جرم خود اعتراف کردند و پس از تشکیل پرونده به مرجع قضایی تحویل داده شدند. متاسفانه میزان رشد اینگونه شرکت‌ها در کشور ما سریع و همه‌گیر است و افراد در این سیستم به طمع پولدار شدن وارد شبکه می‌شوند. به آنها یاد داده می‌شود که دیگران را نیز با همین اهرم وارد شبکه کنند. بر این اساس به همه شهروندان توصیه می‌شود به هیچ وجه برای پولدار شدن و کسب درآمد به اینگونه شرکت‌ها متوسل نشوند.»
کیونت چیست؟
بازی هرمی این بار تحت عنوان «کیونت» به ایران وارد شد. عضویت در این شرکت با خریدن یک جنس شروع می‌شود و هرکس که بتواند دو نفر دیگر را وارد این تجارت کند، مبلغی از طرف شرکت به‌عنوان پورسانت دریافت خواهد کرد. فعالیت این شرکت هم‌اکنون در ایران غیرقانونی اعلام شده است اما همچنان در شبکه‌های زیرزمینی درحال تجارت است.
تا شرایط اقتصادی شفاف نشود، هرم‌ها ماندگارند
| دکتر سعید معیدفر | جامعه‌شناس |
سازمان‌های هرمی در اولین گام به دلیل منافات با جبر اجتماعی، فرد و جامعه را دچار ضررهای مالی و اقتصادی می‌کند. پدیده رشد شرکت‌های هرمی در محوریت‌های متفاوت هرچند در ایران به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کنند اما در سال‌های اخیر مخاطبان زیرزمینی که از فعالیت‌های اقتصادی و اشتغال سرخورده شده‌اند، این راه را آزمایش می‌کنند. فعالیت در این شرکت‌ها رابطه مستقیمی با سطح آگاهی مخاطبان و مشتریانش دارد. هر چه سطح این آگاهی‌ها بیشتر باشد، بی‌شک شاخه‌های این هرم با بن‌بست روبه‌رو خواهد شد. بنابراین اطلاع‌رسانی وسیع از نافرجام بودن فعالیت در این شبکه‌های هرمی تنها نباید مختص کلانشهر‌ها باشد بلکه شهرهای محروم در مقابل این پدیده‌های عوامفریبانه قطعا آسیب‌پذیرتر خواهند بود.
شاید شفاف نبودن شرایط اقتصادی کشور یکی از دلایلی باشد که مردم را به سمت فعالیت‌هایی که یک شبه می‌توان ثروت هنگفتی به دست آورد، ترغیب می‌کند. با این حال با این‌که این پدیده از کشورهای غربی وارد ایران شده است اما گسترش و صدمات این نوع شرکت‌ها در ایران بیشتر از کشورهای غربی است. عدم نظارت دقیق بر فعالیت‌های اقتصادی و روابطه جامعه و هماهنگی ماهیت این پدیده‌ها با شرایط اجتماعی وجود این شبکه‌ها را هر چند غیرقانونی اما به‌طور غیررسمی و زیرزمینی همچنان در کشور پا بر جا خواهد گذاشت.