گروه سیاسی| موضوع کمک دولت ترکیه به شبهنظامیان داعش در خاک سوریه، مسألهای است که طی ماههای اخیر همواره مطرح بوده است. این مسأله البته همواره در عرصه عمومی به صورت یک ظن و گمان مطرح شده و درنهایت شواهد کافی برای تأیید آن ارایه نشده بود. روز گذشته اما خبرگزاری رویترز، از حمایت تسلیحاتی دستگاههای اطلاعاتی دولت ترکیه از شورشیان اسلامگرا در خاک سوریه خبر دادند. کمکهایی که درنهایت به ظهور داعش در سوریه و در عراق انجامید.
براساس این گزارش و به استناد شهادتنامههای افسران دژبانی ترکیه که به رویت رویترز رسیده است، دستگاههای اطلاعاتی ترکیه در فاصله سالهای 2013 تا 2014 به ارسال سلاح برای شورشیان ضد دولت بشار اسد، کمک کردهاند. این شهادتنامهها به وضوح با ادعاهای دولت ترکیه درخصوص عدم همکاری آنکارا با شورشیان سوری در تضاد است. همچنین بهنظر میرسد که این کمکهای تسلیحاتی به شورشیان سوری در ظهور داعش بهعنوان یک نیروی تروریستی جدید در منطقه بسیار موثر بوده است. این اقدامات ترکیه درحالی انجام شده است که این کشور یکی از اعضای فعال ناتو نیز هست. دولت سوریه و برخی از متحدان غربی ترکیه معتقدند که تمایل شدید ترکیه برای سرنگونی دولت بشار اسد در سوریه، موجب شد تا دستگاههای اطلاعاتی این کشور چشمشان را روی ورود سلاح و جنگجویان شورشی از خاک ترکیه به خاک سوریه ببندند و براساس گزارشها برخی از همین شورشیان که از خاک ترکیه وارد سوریه شدهاند درنهایت به داعش پیوستهاند.
ترکیه همواره مسلح کردن یا کمک کردن به تروریستها در سوریه را انکار کرده است. حتی مقامات ترکیه اعلام کردهاند که طی ماههای اخیر کنترلهای شدیدتری را در مرزها به اجرا گذاشتهاند. خبرگزاری رویترز اما به استناد شهادتنامههای برخی از افسران دژبانی خبر داده است که قطعات راکتی، جعبههای فشنگ و همچنین گلولههای توپ، به وسیله کامیونهایی که توسط ماموران امنیتی- اطلاعاتی ترکیه همراهی میشدند وارد بخشهایی از سوریه که تحت کنترل شورشیان اسلامگرا بود، شدهاند. در نوامبر سال 2013 نیروهای پلیس چهار کامیون را در آدانا، مرز جنوبی ترکیه، متوقف و بازرسی کردند و در ژانویه سال 2014 نیز سه کامیون دیگر بنا به دستور دادستانی و با احتمال وجود اسلحه در آنها بازرسی شدند . رویترز اما خبر داده است که اوزجان سیسمان و عزیر تاکجی، دادستانهایی که در این مورد دستوراتی داده بودند، خود در انتظار تشکیل دادگاه برای رسیدگی به پروندههایشان بهسر میبرند!
رویترز گزارش داده است که جلوی یکی از کامیونها گرفته شده، اما سه کامیون دیگر، با تهدید نیروهای اطلاعاتی- امنیتی همراه و ممانعت از بازرسی کامیون توسط آنها به صورت فیزیکی به راه خود ادامه دادهاند. در آن زمان این موضوع حتی واکنش رجب طیب اردوغان را در پی داشت. اردوغان، گفته سه کامیونی که در ۱۹ ژانویه متوقف شده بودند، متعلق به سازمان اطلاعات ملی ترکیه و حامل کمک بودهاند.
رویترز اما خبر میدهد هر دو دادستانی که دستور بازرسی کامیونها را صادر کرده بودند، از آن زمان، با اتهامهایی مرتبط با جستوجوی خودروها، در بازداشت به سر میبرند. از آوریل سال جاری میلادی نیز، بیش از ۳۰ مامور دژبانی ترکیه که در ماه ژانویه در جستوجوی کامیونهای حامل کمک برای گروههای اسلامگرا شرکت داشتند نیز با اتهامهایی، ازجمله جاسوسی نظامی یا تلاش برای سرنگونی دولت، روبهرو شدهاند.
مرز سوریه، جایی که کامیونها از آن گذشتهاند، تحت کنترل اسلامگرایان مخالف بشار اسد از گروه «احرار الشام» بوده است. یکی از رانندههای کامیونها در شهادتنامه خود گفته است، کامیون او محمولهاش را از هواپیمایی خارجی در آنکارا تحویل گرفته است و او پیشتر نیز محموله مشابهی را حمل کرده بود. خبرگزاری رویترز، مستقیما موفق به تماس با راننده این کامیون نشده است. در آن زمان مرز سوریه، جایی که کامیونها از آن گذشتهاند، تحت کنترل اسلامگرایان مخالف بشار اسد از گروه «احرار الشام» بوده است. رویترز میگوید سخنگوی اردوغان گفته است، رئیسجمهوری آن کشور در این مورد موضع روشن خود را بیان کرده است؛ «ترکیه هرگز برای هیچ گروهی در سوریه سلاح نفرستاده است». گروهی دیگر از مقامهای رسمی از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده و مقامهای رسمی سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه نیز، در دسترس نبودهاند.
تصرف شهر باستانی پالمیرا توسط داعش
گزارش رویترز درباره حمایت ترکیه از شورشیان سوری درست زمانی منتشر شد که تروریستهای داعش روز گذشته در سوریه کنترل شهر باستانی پالمیرا را به دست گرفتند. تروریستهای داعش تقریبا کنترل کامل شهر پالمیرای سوریه که محل یکی از مهمترین ویرانههای تاریخی جهان است را به دست گرفتهاند. یک شاهد عینی به بیبیسی گفت که نیروهای دولتی تقریبا بهطور کامل از شهر عقبنشینی کردهاند. نیروهای داعش پیشتر در روز شنبه هفته گذشته بخشهایی از شهر مسکونی و امروزی تدمر در مسیر استراتژیک شمال-غرب و در نزدیکی پالمیرا را به کنترل خود درآورده بودند، اما مجبور به عقبنشینی شدند.
در عراق نیز تلاشهایی برای آزادسازی شهر الرمادی در کنترل داعش ادامه دارد. همزمان با ادامه درگیریها میان ارتش عراق و تروریستهای داعش در اطراف شهر رمادی، نیروهای مردمی عراق در پی ایجاد طرح دقیقی برای آزادسازی استان الانبار از وجود تروریستها هستند. همچنین گزارش شده است که نیروهای عراقی پس از درگیریهای اخیر در اطراف پالایشگاه بیجی وارد این پالایشگاه شده و حدود 300 سرباز محاصره شده را آزاد کردند. درگیریهای شدیدی میان نیروهای عراقی و تروریستهای داعش در شهر بیجی واقع در شمال تکریت رخ داده و به گفته منابع امنیتی نیروهای عراقی با کمک نیروهای مردمی وارد پالایشگاه بیجی شدند که در دوره اخیر صحنه درگیریهای پراکنده میان ارتش عراق و تروریستهای داعش بوده است.
اخیرا شهر رمادی، مرکز استان الانبار، بزرگترین استان عراق به دست داعش سقوط کرد. سقوط این شهر موجب شد تا حیدر العبادی، نخستوزیر عراق با اعزام شبه نظامیان شیعه (نیروهای مردمی) به استان الانبار و مشارکت آنها در بازپسگیری شهر رمادی موافقت کند و این درحالی است که ساکنان شهر رمادی نگران ورود نیروهای مردمی به دلیل اتهاماتی که پیشتر درخصوص شهر تکریت به آنها وارد شده بود، هستند. با این حال حدود 3هزار نیروی مردمی در پایگاه نظامی «الحبانیه» مستقر شدهاند تا با داعش که همچنان با خودروهای زرهی خود درحال پیشروی به سمت این پایگاه است، مقابله کنند. جنبش «اهل الحق» عراق نیز اعلام کرد که نیروهای ویژه وابسته به این جنبش برای نخستین بار در جنگ آزادسازی الانبار شرکت میکنند و بیشتر گردانهای مقاومت برای تشکیل اتاق عملیات مشترک جهت ایجاد طرحی دقیق و استوار برای از بین بردن داعش درحال بحث و گفتوگو هستند.