شهروند| با نزدیکترشدن زمان مذاکرات هستهای در ماه ژوئن، شرکتهای نفتی بزرگ با دقت بیشتری اوضاع را کنترل میکنند تا بتوانند جای پای خود را در ایران محکم کنند. به همین دلیل بسیاری از شرکتهای نفتی اروپایی مدتی است که رایزنیهای خود را آغاز کردهاند؛ اما تنها آنها نیستند که به ذخایر نفت ایران چشم دوختهاند. در همین زمینه سایت خبری ریگزون فاش کرده شرکت اکسون موبیل به تلاشهای خود برای ردیابی فعالیتهای دولت آمریکا درباره تحریمهای ایران افزوده است.این شرکت که بزرگترین تولیدکننده نفتخام جهان از لحاظ ارزش سهام نیز محسوب میشود، از یک شرکت تحقیقات در کنگره متعلق به سناتور دان نیکلز (سناتور جمهوریخواه اهل اوکلاهما)، خواسته فعالیتهای مرتبط با تحریمهای ایران را در اسناد فدرال بررسی کند. این نخستین مرتبه پس از 2010 میلادی است که شرکتی نفتی درباره وضع سرمایهگذاری در ایران تحقیق میکند. در آن زمان شرکت نفتی تگزاسی «ایروینگ» از یک شرکت خواست تا درباره ایران تحقیقاتی انجام دهد. این تحریمها سبب شده بزرگترین غول نفتی جهان بیش از سه دهه از این کشور خاورمیانهای دور بماند. «آلن جفرز» سخنگوی این شرکت طی یک مصاحبه تلفنی به سایت خبری «ریگزون» گفت: ما قصد دور زدن تحریمهای ایران را نداریم. ما مشغول بررسی فعالیتهای مربوط به ایران در دولت آمریکا هستیم. سناتور نیکلز نیز در بیانیهای جداگانه اعلام کرده بیش از یک دهه است که شرکتش نماینده اکسون است و فرمهای تحقیقاتی آنها را برای کنترل بیشتر بررسی میکند. او در اینباره میگوید: ما به هیچوجه قصد تأثیرگذاری یا ترویج بیشتر تحریمهای ایران را نداریم. کار ما مربوط به کنترل و نظارت بر فعالیتهای قانونگذاری آمریکا درباره تحریمها است.
این درحالی است که شرکتهای نفتی اروپایی از هماکنون مشغول رایزنی شدهاند.
مدیر ارشد شرکت انی که دوهفته قبل به ایران سفر کرده بود، به رسانههای ایتالیایی گفت: در صورت لغو تحریمها ایران میتواند از کشورهای خارجی سرمایه مورد نظر خود را جمع کند.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران نیز قبلا به ایده همکاری با اکسون موبیل در شرایط پس از تحریم اشاره کرده بود. البته اکسون تنها شرکت آمریکایی نیست که میتواند در ایران فعالیت کند. شرکت «استاندارد اویل» در نیوجرسی نیز نخستین مرتبه در سال 1947 در ایران سرمایهگذاری کرد. در سال 1954 این شرکت، یکی از 8 موسسه خارجی بود که فعالیتهای روزانه صنعت نفت ایران را به مدت 2 دهه برعهده داشت. «آلن گود» از شرکت تحلیل بازار «مورنینگ استار» در اینباره میگوید: شرکتهای انرژی غربی تمایل بسیار زیادی دارند تا وارد حوزههای نفتی ایران شوند. دسترسی به این حوزهها بسیار ارزان و آسان است. تحریمهای وارد شده بر ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و سپس برنامههای هستهای سبب شده دسترسی به این ذخایر برای شرکتهای آمریکایی به رویایی تبدیل شود. او در ادامه میافزاید: با توجه به تحریمها و تخریب حوزهها طی زمان، به نظر میرسد شرکتهای خارجی که سعی در احیای صنعت نفت ایران دارند، کار سختی در پیش دارند. اما برخلاف عراق که در آن یک جنگ داخلی مداوم وجود دارد، در ایران مسیر برای رشد هموارتر است.
این درحالی است که شرکت اکسون اعلام کرده فعالیتهایی که شرکت نیکلز برای انجامش استخدام شده در گزارشها موجود نیست.