مجید سلیمی بروجنی فعال اقتصادی
بازار سرمایه طی دو، سه هفته اخیر نشان داد بیشتر از اینکه تحت‌تاثیر تغییر و تحولات مذاکرات باشد در حال حاضر از کاهش جریان پول‌ورودی رنج می‌برد. از ابتدای سال جاری حدود 700 میلیارد تومان از بورس ما توسط عرضه‌های حقوقی خارج شد. پولی که هرگز بازنگشت. بازار سرمایه ایران دارای عمق زیادی نیست و حجم بالایی از سهام به نوعی در دست دولت است و این موضوع منجر به عدم هماهنگی در عرضه می‌شود. نکته مهم دیگر جذب سرمایه‌های خارجی است. بدون شک قیمت‌های سهام بازار بورس ایران در مقایسه با بازارهای بین‌المللی با ارزش‌تر است. در بحث ورود سرمایه‌گذار خارجی الزاماتی مانند تسهیل ورود و خروج پول وجود دارد که در شرایط فعلی مقدمات این کار انجام شده است اما علاوه‌بر الزامات بین‌المللی باید شرایط در داخل کشور برای ورود سرمایه‌گذار خارجی نیز فراهم شود. به‌طور قطع سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل اینکه کشور ما چندسالی از این موضوع دور بوده است، یک‌سری مشوق‌ها برای ورود به بازار ما خواهند خواست. وقتی سرمایه‌گذار خارجی قصد برنامه‌ریزی و بررسی برای ورود کشوری می‌کند، موضوعات و تشویق‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی، حقوق مالکیت و مواردی از این قبیل را مبنای تصمیم‌‌گیری‌هایش قرار می‌دهد. بنابراین فراهم کردن این شرایط می‌تواند مقدمه‌ای برای سرمایه‌گذاری خارجی تلقی شود. ما در بورس، جذابیت‌های برجسته‌ای برای سرمایه‌گذاران خارجی با توجه به قیمت سهام و فاکتورهای دیگری مانند نسبت قیمت بر درآمد (p/e) و سود تقسیمی شرکت‌ها (DPS) داریم که این امر جذابیت ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران خارجی قلمداد می‌شود و می‌تواند آنها را به بازار ما سوق دهد. ما خواهیم توانست از منابع بسیار ارزانقیمت خارجی استفاده کنیم. هم‌اکنون شرکت‌های تولیدی ما خواهان تسهیلات 20تا 25 درصدی از بانک‌ها هستند اما در برخی مواقع با چنین نرخ‌هایی هم امکان تامین مالی برای آنها فراهم نمی‌شود. اما سرمایه‌گذاران خارجی با نرخ‌های بسیار پایین‌تر مثلا زیر 10درصد برای تولیدکنندگان زمینه تامین مالی را فراهم می‌کنند که این امر یک فرصت استثنایی است. چنانچه شرایط و مقدمات لازم برای سرمایه‌گذاران خارجی تامین نشود همان آسیبی که به بورس‌های آسیای جنوب‌شرقی وارد شد در انتظار ما نیز خواهد بود. در این کشورها سرمایه‌گذاران خارجی به یکباره هجوم آوردند اما به دلیل آماده نبودن شرایط سرمایه‌گذاری، بازارهایشان یک رشد حبابی سنگین کردند و پس از آن دچار یک افت وحشتناک شدند. این تجربه خوبی برای ما خواهد بود که تمهیداتی را بیندیشیم که بعد از آنکه سرمایه‌گذاران خارجی وارد بازار ایران شدند، بتوانیم آنها را در بلندمدت حفظ کنیم نه اینکه پس از مدتی به دلیل نبود شرایط و دلزدگی از ایران خارج شوند. در یک کلام می‌توان گفت نگهداشتن سرمایه‌گذاران خارجی در بلندمدت دشوارتر از آمدن آنها به بازار سرمایه کشورمان است.