شهروند| دیروز برای سهامداران و فعالان حوزه بورس روزی جالب بود؛ درست در لحظاتی که محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ساختمان خیابان ملاصدرا مشغول سخنرانی در میان خبرنگاران اقتصادی بود، جمعی از سهامداران زیان‌دیده، مشغول اعتراض به رویه‌های موجود بودند. سهامداران اعتراض خود را در خیابان حافظ و مقابل تالار بورس اوراق بهادار انجام می‌دادند و رئیس سازمان در خیابان ملاصدرا درحال پاسخ‌دهی بود! تجمع اعتراضی برگزار شده بود تا مخالفت برخی سهامداران با اوضاع کنونی بازار سرمایه به گوش مدیران و مسئولان اقتصادی کشور برسد؛ اما مدیران جایی دیگر جمع شده بودند و به خبرنگاران توضیح می‌دادند. این دو رخداد اما در روزی به صورت همزمان در خیابان حافظ (تالار شیشه‌ای بورس) و خیابان ملاصدرا (دفتر مدیریت سازمان بورس) حادث شد که شاخص بورس اوراق بهادار پس از 6 روز ریزش متوالی، طعم رشد 183 واحدی را چشید. سهامداران معترض در ظهرگاه روز دوشنبه به دو موضوع اصلی اعتراض داشتند، ابتدا این‌که دلیل ریزش‌های متعدد بورس آن هم در روزهایی که اخبار خوش توافق هسته‌ای در کنار کاهش نرخ سود بانکی و تعادل مثبت قیمت نفت در مرز 70 دلار به چشم می‌خورد، چیست؟ دیگر آن‌که چه کسی پاسخگوی زیان شدید آنها در ماه‌های گذشته است؟
زیانی که از ابتدای امسال و از تجربه 32 روز معاملاتی، با 19 روز منفی و تنها 13 روز مثبت در تالار شیشه‌ای همراه بوده است. این دومین بار در حدود یکسال گذشته بود که سهامداران در اعتراض به سرمایه از دست رفته‌شان در تالار شیشه‌ای تجمع کردند. فارغ از این اما در خیابان ملاصدرا هم اتفاقی مرتبط با اعتراض سهامداران در جریان بود. برگزاری نشست خبری نسبتا عجولانه از جانب سازمان بورس و دعوت از خبرنگارانی که سوال قریب به اتفاق‌شان «چرایی ریزش شاخص» بود. در این نشست که خبرنگاران را هم به صورت گزینشی دعوت کرده بود و ضعف‌های اطلاع‌رسانی این سازمان را به رخ کشیده بود، صحبت‌های جالبی با طعم انتقاد، وعده و امیددهی از جانب رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح شده است. گزیده گفته‌های فطانت را در ادامه می‌خوانید:
ارزش پایین سهم و رفتار بد حقوقی‌ها
محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ابتدای کلام با تحلیل وضع بازار سرمایه بر این نکته تأکید داشت که قیمت هر سهم بازار زیر 10 سنت است. او با اشاره به این‌که در هیچ جای دنیا چنین رقمی با توجه به تحلیل‌های بنیادی شرکت‌های موجود در بازار پیدا نمی‌شود، توضیح داد: بازار سرمایه از دی‌ماه سال 92 تاکنون با مشکلاتی مواجه شده است اما دوباره فصل رونق به این بازار برمی‌گردد.
او در اولین نشست خبری سال 94 و دومین نشست با خبرنگاران رفتار حقوقی‌ها را عارضه جدی بورس دانست و گفت: هرچند در همه موارد اخلاق باید در کنار ضوابط و قواعد وجود داشته باشد اما هم‌اکنون مشکلاتی در این زمینه در بازار سرمایه است و این درحالی است که سازمان بورس جلسات مستمری را با حقوقی‌ها برگزار و مشکلات را گوشزد کرده البته حقوقی‌های بازار حرف‌هایی نیز برای گفتن دارند.
وی با تأکید بر این‌که توصیه کارساز نیست، و در صورت نیاز مجددا با حقوقی‌ها مذاکره خواهیم کرد، افزود: موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، نهادهای نظامی و انتظامی کشور، سازمان و موسسات خیریه، سازمان‌ها و نهادهای وقفی و بقاع متبرکه و همچنین کلیه صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری و نهادهای انقلاب اسلامی باید اطلاعات خود را به سازمان بورس ارایه دهند. مگر این‌که بتوانند از شورای امنیت ملی مجوزی برای ارایه ندادن اطلاعات دریافت کنند.
به گفته وی، هیچ‌کدام از این شرکت‌ها تاکنون اطلاعات خود را به سازمان بورس ارایه نکرده‌اند هرچند که بسترهای الکترونیکی و کاغذی برای ارایه اطلاعات فراهم شده است.
چرا خبرخوب اثر ندارد؟
این مقام مسئول درباره گلایه سهامداران از عدم تأثیر خبرهای مثبت بر معاملات بازار سرمایه، هم گفت: در بحث مذاکرات و سایر عوامل تأثیرگذار در بورس شرایط خوبی را پیش‌بینی می‌کنیم اما نمی‌توان سهامداران را مجبور کرد در این خصوص تصمیم‌گیری خاصی داشته باشند و معامله‌گران در بورس براساس تحلیل و استراتژی‌های خود اقدام به دادوستد می‌کنند.
وی تأکید کرد: برای بازگرداندن رونق به بازار سهام، سازمان بورس به تنهایی نمی‌تواند شرایط را فراهم کند و ما در بورس تلاش می‌کنیم ابهامات بازار را در تعامل با سایر نهادها برطرف کنیم. بنابراین دغدغه کنونی کشور درخصوص شرایط بورس نشان از این دارد که تصمیم‌گیری‌ها باید دقیق و با درنظرگرفتن عواقب آن در اقتصاد کشور صورت گیرد.
بازار را هدایت نمی‌کنیم
فطانت در مورد انتقادهایی که درباره عملکرد صندوق توسعه بازار و دخالت مطرح می‌شود هم توضیح داد و گفت: صندوق توسعه بازار ازجمله نهادهای مالی تحت نظارت بورس است و مدیریت آن در دست ما نیست. پیش از این، مدیریت آن در دست یک شرکت تأمین سرمایه بود که درحال حاضر به مرکز مالی ایران منتقل شده است. از صندوق خواسته‌ایم که سایت خود را راه‌اندازی کند و اطلاعات مربوط به پرتفوی و غیره را در سامانه به صورت آنلاین در اختیار سهامداران قرار دهد و این سامانه در جهت شفافیت فعالیت بازار به‌زودی راه‌اندازی خواهد شد.
وی با اعتراف تلویحی به شکست این برنامه گفت: این صندوق ابزاری بود که اگر خوب از آن استفاده می‌شد، می‌توانست در بازار موثر باشد؛ حالا هم نسبت به شفافیت عملکرد این صندوق باید اقدام شود.
او در مورد افت شاخص و وضع فعلی هم ادامه داد: پتانسیل بازار بسیار خوب است و عوامل تأثیرگذار در بازار سرمایه ازجمله بحث مذاکرات مثبت است اما به این معنا نیست که بتوانیم در مورد قیمت‌ها و خرید و فروش‌ها اجبار کنیم که تصمیم‌گیری‌های سهامداران براساس آنها صورت گیرد.
توصیه نکرده‌ایم
فطانت افزود: هرکس در بازار فعال است از بلوغ فکری و تجربه بالایی نسبت به بقیه فعالان سایر بازارها برخوردار است و براساس تحلیل و این‌که کدام سهم در چه شرایطی قرار دارد، سهام خود را خرید و فروش می‌کند و سیاست‌ها و استراتژی هر فرد و تصمیم برای ورود و خروج به این بازار با هر قیمتی توسط خود آنها صورت می‌گیرد. وی خاطرنشان کرد: همیشه از این‌که بخواهیم توصیه خاصی نسبت به سهامی بکنیم، احتراز کرده‌ایم و این‌که شرایط بازار سرمایه پر پتانسیل است، تحمیل شخصی بنده است و لزوما این‌که این نظر بر بازار حاکم شود، نیست.
افزایش یک درصدی دامنه نوسان از خرداد
محمد فطانت از افزایش یک‌درصدی دامنه نوسان شرکت‌هایی که در بورس و اوراق بهادار سهامشان مورد معامله قرار می‌گیرد، خبر داد و گفت: این دامنه با یک‌درصد افزایش از 4 به 5درصد خواهد رسید، بنابراین امکان معامله سهام با 5درصد مثبت یا 5درصد منفی وجود دارد. امیدواریم این تصمیم منجر به کاهش صف‌های فروش و بازگشت رونق به بازار سرمایه شود.
او با بیان اقدامات زیرساختی که تاکنون انجام شده، گفت: اصلاح حجم مبنا و انتشار شاخص‌های متنوع ازجمله اقداماتی زیرساختی بود که در جهت بهره‌وری بیشتر بازار انجام شد و در ادامه این اقدامات، دامنه نوسان از ابتدای خردادماه یک‌درصد افزایش پیدا می‌کند بدین‌ترتیب دامنه نوسان شرکت‌های بورسی همانند شرکت‌های فرابورسی با 5درصد نوسان مثبت و منفی معامله خواهد شد.
عرضه اولیه از تیر
رئیس سازمان بورس درباره این‌که آیا سازمان بورس برنامه‌ای جهت ورود شرکت جدید به بورس یا فرابورس دارد هم گفت: تا پایان خردادماه امسال برنامه‌ای جهت عرضه اولیه شرکت‌ها در بورس یا فرابورس در نظر نداریم و این امر پس از پایان خردادماه در قالب برنامه‌ای مدون اجرایی می‌شود.
او با بیان این‌که درحال حاضر صف طولانی شرکت‌های متقاضی برای ورود به بورس وجود دارد، اظهار داشت: سیاستی که در انجام این امر لحاظ شده به این صورت است که پذیرش و عرضه اولیه زیر مجموعه‌های هلدینگ‌ها در اولویت قرار گرفته تا بدین ترتیب شفافیت کلیت بازار سرمایه و هلدینگ بیشتر شود و درحال حاضر نیز تعداد زیادی از شرکت‌ها متقاضی پذیرش و عرضه در بورس هستند که برای پاسخ به آنها برنامه‌های زیادی داریم.
فطانت در خاتمه خاطرنشان کرد: اگرچه صحبت‌هایی درخصوص برگزاری جلسه معارفه یا زمان عرضه اولیه برخی شرکت‌ها در بازار سرمایه وجود دارد، اما با این حال هرگونه عرضه اولیه طی روزها و هفته‌های آتی تکذیب می‌شود و این موضوع طی برنامه‌ای مدون پس از پایان خردادماه به اجرا در خواهد آمد.
تحقیق و تفحص مطرح نیست
فطانت درباره تحقیق و تفحص نمایندگان مجلس از بازار سرمایه، گفت: چنین چیزی توسط مجلس مطرح و اعلام نشده ولی ما به‌صورت روزانه و در کمیسیون‌های مختلف مجلس حاضر شده و به آنها پاسخ می‌دهیم اما برای بازگرداندن رونق به بازار، سازمان به تنهایی ابزاری در اختیار ندارد.
وی ادامه داد: این دغدغه در کشور در مورد بازار سرمایه نشان می‌دهد باید تمام تصمیم‌گیران و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دقیق‌تر و با توجه به عواقب تصمیم‌گیری در تمام بخش‌های اقتصادی ازجمله در شاخص بورس که دماسنج اقتصاد است، اتخاذ شود.
نرخ سود سپرده‌های بانکی
رئیس سازمان بورس درخصوص نرخ سود سپرده بانکی نیز گفت: درحال حاضر تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته شده و براساس سیاست‌های
اعلام شده قرار است این نرخ در آینده کاهش پیدا کند و در سایر بخش‌های مربوط به این موضوع نیز شاهد اتفاقات خوبی هستیم. او درخصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نیز گفت: مجلس شورای اسلامی تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را به دولت محول کرده که باید براساس آیین‌نامه‌های تنظیم شده انجام شود که البته تدوین نرخ خوراک پتروشیمی ازجمله دغدغه‌های ما در سال 94 برای بازار است که برای رفع آن تلاش خواهیم کرد.