محمدحسین فرهنگی نماينده مجلس
کتابخوانی هنوز در ایران حرف و حدیث زیادی دارد. من معتقدم در حوزه کتابخوانی، راه زیادی داریم و باید در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم. وضع کتابخوانی درحال‌حاضر، طوری نیست که بخواهیم از مطلوب‌بودن آن سخن به‌میان آوریم. اگر آمارهای حوزه کتاب و کتابخوانی در ایران را بررسی کنید، خواهید دید نسبت به آنچه که در کشورهای اروپایی و حتی همین کشورهای آسیایی وجود دارد، عقب هستیم و مجموعه فرهنگی کشور باید شرایطی را فراهم آورد که میزان کتابخوانی در کشور افزایش یابد. در بحث کتابخوانی مجموعه عوامل زیادی نقش دارد. برای تمام موضوعاتی هم که در این زمینه تاثیرگذار است، وزن خاصی باید قایل شویم. به نظر من، یکی از موضوعات مهم، بحث اقتصادی است و گرانی کتاب باعث می‌شود مردمی که خواهان این متاع هستند، کمتر به آن دسترسی داشته باشند. بحث‌های دیگر هم هرکدام به اندازه خود نقش دارند؛ مثلا اگر شما بگویید یکی از دلایل پایین‌بودن آمار مطالعه، شفاهی‌بودن فرهنگ در کشور ما است، من می‌پذیرم. یا اگر موضوعی به‌نام مشکلات چاپ را دخیل بدانید، باز هم قابل‌قبول است اما من معتقدم، باید به هرکدام از اینها، وزن خاصی بدهیم و اینطور نیست که یکی از این عوامل به‌طورکلی، همه بار پایین بودن مطالعه را بر دوش بکشد. من برای هرکدام از این موضوعات وزن خاصی قایلم. درباره گرانی کتاب هم معتقد نیستم همه کتاب نخواندن‌ها، به این موضوع ربط پیدا می‌کند؛ اما وقتی شما خرید کتاب را با خرید لوازم آرایش مقایسه می‌کنید، به‌منظور من پی خواهید برد. این را عرض می‌کنم که باید خاستگاه لوازم آرایش و کتاب را در نظر بگیرید. طیفی که در کشور ما هزینه زیادی را برای لوازم آرایش می‌دهند، طیفی نیستند که خیلی اهل مطالعه باشند. منظورم این نیست که درمورد همه آنها صدق می‌کند؛ اما اغلب آنها که خرید لوازم‌آرایش برایشان اولویت دارد، از طیف افراد اهل مطالعه جامعه نیستند. آمارها هم این موضوع را ثابت می‌کنند. قشر کتابخوان در کشور ما بیشتر از طبقه متوسط و پایین‌تر از آن هستند که بحث اقتصاد بر سبد خرید کالای آنها تأثیر می‌گذارد. وقتی وضع اقتصادی نابسامان می‌شود، این قشر، بیشتر به سمت خرید کالای اساسی می‌روند. به‌نظر من نمایشگاه کتاب به‌صورت مقطعی و در یک زمان و مکان خاص می‌تواند موجب ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی شود درحالی‌که این موضوع باید در طول‌سال استمرار داشته و تمام نهادهای فرهنگی برای گسترش و نهادینه‌کردن فرهنگ کتابخوانی اهتمام داشته باشند. یکی از موضوعاتی که باید در برگزاری نمایشگاه‌های کتاب مورد توجه قرار گیرد، این است که در هر نمایشگاه که به‌صورت استانی برگزار می‌شود، باید با توجه به قابلیت‌های فرهنگی منطقه و حضور انبوه علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی، برای رفع نیازهای قشر فرهیخته، تسهیلاتی مانند بن‌های خرید کتاب، ارایه شود تا میزان خرید کتاب‌های مورد نیاز افزایش یابد. من معتقدم، دولت باید به خرید کتاب، ناشران و مطبوعات یا برای نویسندگانی که می‌خواهند کتاب‌هایشان را منتشر کنند، تسهیلات مورد نیازشان را بدهد. این بخش هم می‌تواند به افزایش میزان کتابخوانی کمک کند. میزان تسهيلاتي كه تا امروز ارایه شده باید افزایش یابد و شرایطش هم تغییر کند. از سوي ديگر در زمينه كتابخواني، هم باید تبلیغات مناسبی صورت گیرد و هم ابزارهایی به‌کار برود که میل به کتابخوانی را نزد مردم افزایش دهد. در کنار این بحث نیز باید شرایط دسترسی به کتاب را افزایش داد. منظورم کتاب‌هایی است که مخاطبان خاص خود را داشته باشد. در دیگر نقاط دنیا، هر کتابی که مخاطب داشته باشد، منتشر می‌شود. من معتقدم، در کشور ما غیر از محدودیت‌هایی که نیاز است، نباید محدودیت دیگری برای انتشار کتاب قایل شویم.