بابک میرمالک | فرانسوا اولاند در روز گذشته و با ورود به قطر سفر 2 روزه خود به خاورمیانه را آغاز کرد، سفری که با هدف فروش جنگنده‌های رافائل به کشور‌های حوزه خلیج‌فارس صورت گرفته‌است اما از دیگر سو از تمایل پاریس به گسترش روابط خود با پادشاهان عربی حکایت دارد که تا امروز به این گرمی نبوده‌است.
رئیس‌جمهوری فرانسه در جریان سفر خود به دوحه با «تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر دیدار کرد و در مراسمی که به مناسبت عقد قرارداد فروش 24 جت جنگنده رافائل فرانسوی به این کشور برگزار شد، حضور یافت. این قرارداد تسلیحاتی به ارزش 7میلیارد دلار از سوی«اریک تراپیه»، مدیرعامل شرکت «داسو»، و ژنرال «احمد المالکی»، ناظر قطری این قرارداد امضا شده‌است. در بخش دوم و محرمانه این قرارداد نیز فرانسه به آموزش 36 خلبان قطری و همچنین 100 مکانیک متعهد شده‌است.
قرارداد فروش جنگنده‌های رافائل به قطر موفقیتی دیگر برای صنایع نظامی فرانسه محسوب می‌شود که پیش از این نیز شماری از این جنگنده‌ها را به کشور مصر فروخته بود. مقصد بعدی جنگنده‌های رافائل کشور امارات است و به گفته «لوران فابیوس»، وزیر خارجه فرانسه مذاکرات برای فروش این جنگنده‌ها «در مسیر صحیح» قرار گرفته است.
با این حال تکاپوی فرانسه برای فروش این تسلیحات به کشور‌های منطقه انتقاداتی را نیز به دنبال داشته‌است و فعالان بین‌المللی مبارزه با تجارت اسلحه فرانسه را به فروش تسلیحات به کشور‌هایی که کمترین توجهی به حقوق بشر ندارند، متهم می‌کنند. به دنبال فروش جنگنده‌های رافائل به مصر، سازمان عفو بین‌الملل فرانسه را به سوءاستفاده از شرایط منطقه متهم و در این خصوص ابراز نگرانی کرد. فروش جنگنده‌های فرانسوی به مصر درحالی صورت گرفت که حمایت‌های تسلیحاتی آمریکا از دولت قاهره به دنبال به قدرت رسیدن ژنرال السیسی به شدت کاهش یافته و فرصتی برای برقراری روابط میان پاریس و قاهره فراهم آمده‌است.
از سوی دیگر مواضع سرسختانه دولت فرانسه در مذاکرات هسته‌ای ایران و خصومت اولاند با دولت سوریه در ماه‌های گذشته، موجبات رضایت مقامات سعودی را فراهم آورده‌است که در تاریک‌ترین دوران روابط خود با آمریکا به سر می‌برند. «فرانسوا آیزبرگ»، مقام دفاعی سابق فرانسه و مشاور ویژه بنیاد پژوهش‌های راهبردی پاریس در این خصوص می‌گوید: «فرانسه نشان داده است که یک طرح منطقه‌ای دارد و از این ظرفیت نیز برخوردار است که در زمان و مکان مورد نیاز اقدام کند. قصد فرانسه این نیست که آمریکا را دور بزند بلکه می‌خواهد به واشنگتن یادآوری کند که آمریکا در دنیا تنها نیست».
اولاند پس از دیدارهایش در دوحه به ریاض سفر کرد و قرار است امروز به‌عنوان میهمان افتخاری در نشست سران کشور‌های حوزه خلیج‌فارس در ریاض شرکت کند، وی که به دعوت «ملک سلمان»، پادشاه عربستان به ریاض سفر کرده، نخستین رهبر غربی به شمار می‌رود که در این نشست حضور یافته‌است. این رویداد بی‌سابقه حتی رسانه‌های فرانسوی را غافلگیر کرده‌است، تا آن‌جا که برخی از نشریات پاریس رئیس‌جمهوری این کشور را «فرانسوای عربستان» خوانده‌اند. این نام‌گذاری طعنه‌آمیز اشاره‌ای است به کتاب مشهور «ای.تی لاورنس» به نام «لورنس عربستان» که به شرح نفوذ بریتانیا در شبه‌جزیره عربستان در دوران جنگ‌جهانی اول می‌پردازد.