
۷۷ سال پیش، برابر با یکم اردیبهشت ۱۳۱۷ خورشیدی، علامه محمد اقبال لاهوری، شاعر، فیلسوف، سیاستمدار و متفکر مسلمان پاکستانی، در لاهور درگذشت. اقبال پس از طی تحصیلات مقدماتی به فراگیری فلسفه و علوم انسانی پرداخت، اما ذوق لطیف و طبع روان او، در انجمنهای ادبی که به اهل دانش مجال اظهارنظر میداد شکوفا شد و از آن پس، شروع به سرودن اشعار فارسی کرد. اقبال در سال ۱۹۰۵ میلادی به تشویق اساتید خود به لندن رفت و در انگلستان و آلمان ضمن ادامه تحصیل، به مطالعات گسترده درباره تاریخ ادبیات ایران و متون اصیل فارسی و عربی پرداخت و با وقوف به رموز ادبیات و عرفان ایرانی، در زبان و شعر فارسی به کمال رسید. اقبال پس از بازگشت از اروپا در زمره پیشروان و اصلاحطلبان مسلمان شبه قاره هند و در شمار بانیان تأسیس کشور مستقل پاکستان قرار گرفت. او بهعنوان رهبر جامعه مسلمانان هند، سالها قبل از محمدعلی جناح، رهبر استقلال پاکستان، از فکر تشکیل پاکستان حمایت کرد و گامهای بلندی در جهت استقلال مسلمانان هند برداشت. «پیام مشرق»، «اسرار خودی و رموز بیخودی»، «ارمغان حجاز» و «جاویدنامه» از جمله آثار نوشتاری برجسته علامه اقبال لاهوری به شمار میروند.