شهروند| سالن بین‌المللی راه‌آهن تهران، غروب پنجشنبه 27 فروردین‌ماه میزبان اولین مسافران قطار زندگی بود. قطاری که بناست در اولین فاز، مسافران را در مسیر تهران - مشهد جابه‌جا کند. افتتاحیه قطار زندگی با آتش‌بازی کوتاهی شروع می‌شود و خبرنگاران رسانه‌ها در زمره اولین مسافران، وارد قطاری می‌شوند که مدعی است خدمات 5ستاره می‌دهد. وارد این قطار که می‌شوی، تابلوهای طبیعت ایران (که بر دیواره‌های قطار آویزان شده) زیر نورگیرهای سقفی مشبک اولین تصاویر قطار زندگی را برای شما می‌سازد.
کوپه‌های 4 نفره، با طراحی داخلی یک اتاق کوچک، دو ردیف مبلمان راحتی، تلویزیون، پرده‌های قرمز مخملی و رخت‌آویز خلاصه‌ای است از وسایلی که می‌بینید. همه چیز از وضع دیگر قطارها بهتر است اما ادعای تجملی بودن و خاص بودنش اندکی بزرگ به نظر می‌رسد! هرچند که خدماتی تازه و خاص دارد اما به دلیل بد بودن دیگر خدمات نمی‌توان عنوان ویژه‌ای برای این خدمات گذاشت. روی میز منویی از کتاب‌های موجود در کتابخانه قطار وجود دارد؛ از کتاب‌های فلسفه و روانشناسی تا شعر و داستان کوتاه... هر کوپه یک مهماندار دارد که در فواصل معین با آب‌میوه طبیعی، چایی و شیرینی از میهمانان پذیرایی می‌کند. در راهروها قدم می‌زنم و در حین دیدن مزارع سبزی که با سرعت از مقابل چشمانم می‌گذرد به این فکر می‌کنم که 150هزار تومان هزینه برای یک سفر 12 ساعته به مشهد آیا مطلوب همه هست یا خیر؟
نشست خبری شبانه در قطار
قرار است ساعت 10 شب در رستوران قطار، موسوی‌نژاد مدیرعامل شرکت قطارهای مسافرتی رجا با خبرنگاران نشست خبری بگذارد اما در همین شروع کار قطار، سرویس‌دهی کند. رستوران قطار، شروع جلسه را تا ساعت 11:15 به عقب می‌اندازد. پذیرایی زمان زیادی تلف می‌کند و جمع‌کردن بساط شام و شروع نشست خبری را تا 12 شب به تعویق می‌اندازد. موسوی‌نژاد در همان شروع صحبت‌هایش می‌گوید، قرار است به‌زودی قطار زندگی مسیر مشهد را به دو رام قطار تبدیل کنند و زمان حرکت از یک روز در میان به صورت هر روزه درآید و علاوه بر این یک رام قطار زندگی نیز تا اواخر تابستان در مسیر تهران-شیراز
راه‌اندازی می‌شود.
قطار 150 هزار تومانی
بلیت هر نفر قطار زندگی، 150هزار تومان است و مسافران تهران - مشهد را 12 ساعته به مقصد می‌رساند. موسوی‌نژاد درباره توجیه اقتصادی این قطار نسبت به مسیرهای هوایی توضیح می‌دهد که خدمات رفاهی هواپیمای 150هزار تومانی در حداقل ممکن
است. این در حالی است که در قطار زندگی سطح خدمات رفاهی در بهترین وجه است و ایمنی قطار در مقایسه با سفرهای هوایی قابل مقایسه نیست.
او تأکید می‌کند هدف ما در قطار زندگی این است که مردم طول راه را زمان هدررفته مسافرت خود ندانند و از آن لذت ببرند.
قطار زندگی 320 صندلی ظرفیت دارد و به گفته موسوی‌نژاد با سرعت 160 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند اما با احتساب زمان رسیدن به مشهد و توقف‌های نسبتا طولانی به نظر می‌رسید این قطار به صورت میانگین حدود 100 تا 110 کیلومتر بر ساعت شتاب دارد.موسوی سهم حمل‌ونقل ریلی در کشور را پایین‌تر از میانگین جهانی دانست و گفت: 75درصد حمل‌ونقل کشور از طریق جاده‌ها انجام می‌شود و حمل‌ونقل ریلی با سهم 3 تا 4درصدی کمترین میزان جابه‌جایی را به خود اختصاص می‌دهد. این در شرایطی است که میانگین سهم حمل‌ونقل ریلی در جهان به میزان حداقل 10درصد جابه‌جایی‌هاست. مدیرعامل رجا همچنین تأکید کرد: با وجود رونمایی از آخرین پدیده‌های صنعت اتومبیل، حداکثر سرعت خودروها هرگز قابل رقابت با حداکثر سرعت قطارها نبوده و همین موضوع به تنهایی می‌تواند اقتصاد حمل‌ونقل ریلی را توجیه کند، زیرا در حال حاضر حداکثر سرعت آزمایشی قطار در جهان به 500 کیلومتر بر ساعت رسیده است و حداکثر سرعت عملیاتی قطار
400 کیلومتر بر ساعت را تجربه کرده است.
عقب‌ماندگی ایران در قطار پرسرعت
مدیرعامل شرکت قطارهای مسافرتی رجا درباره جایگاه فعلی سرعت قطارهای ایران در منطقه به پرسش «شهروند» این‌گونه پاسخ داد: متاسفانه ایران از این نظر جایگاه مناسبی در منطقه ندارد و در حال حاضر کشورهایی مانند ترکیه و عربستان که از نظر قدمت راه‌آهن بسیار جوان‌تر از کشور ما به حساب می‌آیند، توانسته‌اند به سرعت‌های ریلی بالاتر دست پیدا کنند؛ به طوری که ترکیه در مسیر آنکارا حداکثر سرعت 250 کیلومتر بر ساعت را تجربه می‌کند و عربستان با راه‌اندازی قطار مکه، مدینه، ریاض و عراق نیز با پروژه قطار نجف و کربلا توانسته‌اند به سرعت‌های
200 تا 250 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کنند. این درحالی است که در ایران پروژه قطار پرسرعت تهران - اصفهان را داریم که هنوز به سرانجام نرسیده است.
ریل ملی آماده تحویل شد
مدیرعامل رجا در پاسخ به پرسش دیگری از «شهروند» مبنی بر وضع سفارش ریل ملی نیز خبر داد: نمونه ریل ملی که به ذوب‌آهن اصفهان و فولاد مبارکه سفارش شده بود هم‌اکنون آماده تحویل است و این نمونه‌ها پس از تست در خطوط ریلی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
کاهش 5درصدی مسافران قطار در نوروز
موسوی همچنین از کاهش مسافران نوروزی قطار خبر داد و گفت: امسال میزان مسافران نوروز در صنعت ریلی حدود 5درصد کاهش داشت البته این آمار تنها متعلق به صنعت حمل‌ونقل ریلی نبوده است و تا آن‌جا که بنده از آمار جابه جایی‌ها خبر دادم شمار مسافران نوروزی در سال 94 و در تمامی مسیرهای جاده‌ای، هوایی و ریلی کاهش داشته است. او فرضیه تأثیر افزایش قیمت بلیت‌ها را در کاهش شمار مسافران نوروزی رد کرده و گفت: مطابق گزارش بانک مرکزی و مقایسه سهم هزینه خانوار در سال‌های 83 تا 93، هزینه حمل‌ونقل کمترین میزان را به خود اختصاص داده است و این به آن معناست که هزینه حمل‌ونقل در ایران قابل توجه نیست و فشار تورمی بر خانواده‌های ایرانی ایجاد نکرده است.
موضوع قیمت واگذاری رجا حل شد
موسوی در پاسخ به سرانجام مشکل واگذاری شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا نیز اعلام کرد: طی مصوبه
26 اسفند سال 88 بنا شد 18 شرکت به‌عنوان رد دیون به تأمین‌اجتماعی واگذار شوند که شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا یکی از این 18 شرکت بود که قرار شده بود در ازای بدهی 2هزار و 200میلیارد تومانی دولت به تأمین اجتماعی واگذار شود. مشکل رجا بر سر قیمت واگذاری بود که در اسفند 93 از طریق دفتر حقوقی ریاست‌جمهوری حل شد و براساس آن بنا شد قیمت‌گذاری بر مبنای تاریخ واگذاری باشد.
خصوصی‌سازی صنعت ریلی نرمال نبود!
او همچنین با انتقاد از نحوه خصوصی‌سازی در صنعت حمل‌ونقل ریلی گفت: خصوصی‌سازی‌ها در صنعت ریلی بسیار عجولانه و غیرطبیعی بود. یک بخش قدیمی دولتی بدون برنامه‌ریزی کارشناسی و عجولانه خصوصی‌سازی شد که این، مشکلات عدیده‌ای برای صنعت رقم زد. درواقع می‌توانم روند خصوصی‌سازی در این صنعت را به تولد غیرطبیعی بخش خصوصی از یک مادر پیر دولتی تشبیه کنم.
میانگین عمر ناوگان قطار در ایران 32 سال
مدیرعامل رجا، میانگین عمر ناوگان قطار در کشور را 32سال دانست و گفت: قطارها هر 15سال یک‌بار مورد بازسازی قرار می‌گیرند که هزینه بازسازی قطارها یک‌سوم هزینه خرید یک دستگاه ناوگان نو است.