| مصطفی مهریزی |
یکی از تفریحات همیشگی‌ام هنگام وبگردی، سر زدن به صفحه شخصی‌ام در ویکی‌پدیای فارسی است. جایی که نشان می‌دهد در ویرایش چند نوشتار همکاری داشته‌ام و چند نوشتار تازه به ویکی‌پدیای فارسی افزوده‌ام. دیدن دوباره صفحاتی که ایجاد یا ویرایش کرده‌ام، بسیار لذت‌بخش است. وقتی می‌بینم صفحات هنوز پابرجایند و هنوز مورد استفاده.
پیش‌ترها همیشه آرزو می‌کردم کاش جای بنیانگذار ویکی‌پدیا می‌بودم و این ایده به ذهن من می‌رسید و من می‌توانستم تمام وقت و فرصت و توانایی‌ام را صرف چنین کار بزرگی کنم. بعدترها این حسرت جایش را به سپاسی درونی از این مدیر لایق داد و فکر کردم بهتر است به گسترش آن کمک کنم. وقتی ویرایش را در ویکی‌پدیا آغاز کردم، دیدم اغلب کسانی‌که ساعت‌ها از وقت و توان‌شان را برای گسترش ویکی‌پدیای فارسی صرف می‌کنند، افرادی تحصیلکرده در مراتب عالی، شاغل و دارای اطلاعاتی وسیع هستند و می‌توانند به جای این‌کار، از شرایط‌شان استفاده‌های درآمدزا و بهتری کنند. اما آنها وقت‌شان را صرف این کار داوطلبانه مي‌کنند.
درواقع، همه ما، منبعی از اطلاعات عمومی و دانش در زمینه‌ای به‌خصوص هستیم. کتاب‌ها و فیلم‌های گوناگونی خوانده‌ایم و دیده‌ایم و تجربیات فراوانی داریم. ویکی‌پدیا این فرصت را ایجاد می‌کند تا این اطلاعات و دانسته‌ها را با دیگران به اشتراک بگذاریم و همین‌طور در دانش دیگران سهیم شویم. در عین حال به ما می‌آموزد چطور این دانسته‌ها را مستند و قابل ارایه به عموم کنیم.
یکی از رویاهای یونانیان، حکومت اشراف بود. به این معنی که آنان که لایق‌ترند، حاکم شوند. در ویکی‌پدیا هم افرادی که دانش بیشتری دارند و تجربه بیشتری، مدیر هستند و بر فعالیت دیگران و مطالب ویرایش یا ایجاد شده، نظارت می‌کنند تا مطمئن شوند استانداردهای این پایگاه در آنها رعایت شده است. به زبان دیگر، دموکراسی در ویکی‌پدیا جایی ندارد و رأی اکثریتی در کار نیست و فقط به استدلال و منطق بها داده می‌شود. این‌گونه است که جایی از ویکی‌پدیا، رأی‌گیری وجود ندارد. بلکه همه‌جا نظرخواهی مطرح است.
وقت‌هایی که دلم برای نوشتن در ویکی‌پدیا تنگ می‌شود، به خودم می‌آیم و می‌بینم ساعت‌هاست به کتاب‌های بی‌شماری که مقابلم باز کرده‌ام، خیره شده‌ام و دارم چندین و چند مطلب را ویرایش می‌کنم. گاهی به موضوعات تازه‌ای برمی‌خورم که در ویکی‌پدیای فارسی وجود ندارند و سعی می‌کنم آنها را ایجاد یا از انگلیسی ترجمه کنم. گاهی هم با یکی از دوستانم قرار می‌گذاریم تا یک نوشتار را باهم تکمیل کنیم و پیش ببریم. تابه‌حال کاری لذت‌بخش‌تر از این‌کار در دنیای مجازی انجام نداده‌ام. کار داوطلبانه کمک به رشد یک دانش‌نامه در تمامی موضوعات و به تمامی زبان‌های زنده دنیا.
احساس بااهمیت و مفید بودن، احساسی است که پس از نگارش در این پایگاه ایجاد می‌شود. کار بسیار آسانی است. کافی است در این پایگاه عضو شده و شیوه‌نامه‌ها و قوانین را مطالعه کنید. پس از آن، به درگاه‌ها یا صفحاتی که علاقه دارید، سر بزنید و دست به ویرایش مطلبی بزنید که می‌توانید با مراجعه به کتاب یا نوشته‌ای، مستندش کنید. به صفحات بحث سر بزنید و ببینید چه مقاله‌هایی نیاز به ویرایش دارند یا موجود نیستند و دست به کار شوید. مدیران به صورت مرتب به همه اعلام می‌کنند که به چه صفحاتی نیاز است و کدام نوشتارها نیاز به ویرایش و مرتب شدن دارند. نکته جالب این‌که می‌توانید به زبان مادری‌تان بنویسید؛ گیلکی، مازنی، کردی، آذری و بسیاری از گویش‌ها و زبان‌های ایرانی در ویکی‌پدیا صفحات جداگانه دارند. همین حالا شروع کنید چون برای انجام کارهای داوطلبانه، هیچ‌جایی بهتر از ویکی‌پدیا
نخواهید یافت.
آدرس پایگاه فارسی:
www.fa.wikipedia.org