فخرالدین حیدری نماینده سابق سقز و بانه
سقز و بانه از آنجایی که مرز مشترک ایران و عراق هستند یکی از استراتژیک‌ترین مناطق استان کردستان به حساب می‌آیند اما کماکان درگیر مشکلات عدیده‌ای هستند که اغلب از رهگذار اقتصادی، رنگ‌وبوی اجتماعی به خود گرفته‌اند. هم قدمت ارتباطات اقتصادی و بازرگانی بین ایران و عراق و هم پتانسیل مردمی حوزه بازرگانی در این منطقه یکی از بهترین پتانسیل‌های این منطقه به حساب می‌آید که با توجه به تأثیر منطقه ویژه اقتصادی که متاسفانه تا به امروز مصوبه‌اش روی کاغذ مانده و اجرایی نشده می‌توانست یکی از پتانسیل‌های بالقوه خوب باشد که امروز به اجرا دربیاید و سیستم چرخشی مالی منطقه حتی بیرون از منطقه را به خود جلب کند و باعث رونق اشتغال منطقه و تولید شود. مورد دیگر به استفاده از منابع آبی منطقه ارتباط پیدا می‌کند. با توجه به این‌که بخش عظیمی از منابع آبی کشور، منابع آبی‌ای هستند که از کشور خارج می‌شوند و با توجه به این‌که این منطقه جغرافیایی دارای منابع آبی خوبی است و متاسفانه به علت عدم بهره‌گیری از این سد‌ها و کند بودن روند اجرایی سدهایی که درنظر گرفته شده‌اند مانند سد عباس‌آباد بانه یا پروژه مجتمع سد‌های چومان در بانه؛ کند بودن مرحله اجرایی آن باعث شده این حوزه‌های آبی از کشور خارج بشوند. رسیدگی به این مسأله می‌تواند تحولی عظیم در بخش کشاورزی و شیلات در منطقه شود. حتی می‌توان از تحصیلکرده‌های این رشته‌ها در منطقه استفاده کرد و از مهاجرت آنها به کلانشهر‌ها که خود آسیب‌های اجتماعی زیادی به ارمغان می‌آورد جلوگیری کند و جامعه را از تقبل هزینه گزاف برای رفع این آسیب‌ها نجات دهد. این منطقه از مزیت معادن نیز بی‌نصیب نیست. این منطقه دارای معادن طلا، سیلیس، آهن و مرمریت است که متاسفانه یا بهره‌گیری نشده‌اند یا خام‌فروشی می‌شوند که اگر در داخل کشور فرآوری شوند در سطوح مختلف می‌توانند اشتغالزایی کنند. بخش خصوصی یا همان دولتی خصوصی هم که طبق قوانین موجود در مدیریت خدمات کشوری و برنامه پنج‌ساله، می‌توانستند در منطقه ایجاد اشتغال کنند، متاسفانه هدایت نشدند و در منطقه حضور پیدا نکردند و این نمونه‌ای از هدررفت منابع است که در این منطقه وجود دارد. این درحالی است که با توجه به بحث جنگ تحمیلی، مرزی‌بودن و کامل‌نبودن زیرساخت‌های این منطقه می‌شد در صورت ورود این شرکت‌ها هم امنیت سرمایه‌گذاری را بالا برد و هم خلاقیتی به خرج داد که مردم به این سمت‌وسو بروند. مورد دیگر فرودگاه سقز است؛ مجوزهای لازم گرفته شد، حتی زمین مورد نیازش هم خریداری شد ولی در این سه سال خیلی کند مرحله اجرایی‌اش پیش رفته است. این پروژه یکی دیگر از کلیدهای توسعه این منطقه است که به آن توجه لازم نمی‌شود. در مناطق مرزی معمولا اشتغال را باید دولت با سرمایه‌گذاری بخش دولتی و واگذاری- چه مدیریت و چه مالکیت - به مردم تشویق کند چرا که سرمایه‌گذاران بیشتر در مواردی سرمایه‌گذاری می‌کنند که از بازگشت سرمایه و سوددهی آن مطمئن باشند. این وظیفه دولت است که این مسأله را توجیه‌پذیر کند. شوربختانه اشتغال در این منطقه از سطح مناسبی برخوردار نیست و روز به روز به تحصیلکرده‌های بیکار این منطقه افزوده می‌شود و این بیکاری باعث می‌شود جوانان دچار سرخوردگی و مشکلات روانی عدیده شوند و در نتیجه خانواده‌ها و جامعه نیز درگیر معضلاتی خواهند شد. البته سطح رفاه اجتماعی و اقتصادی نیز در این منطقه از سطح مورد قبولی برخوردار نیست و این ناشی از توسعه نیافتگی منطقه است.
آنچه گفته شد تنها شمه‌ای از مشکلات مردم سقز و بانه است که امیدواریم در دولت یازدهم توجه ویژه‌ای معطوف حل این مشکلات شود.