حسام مهدوی- شهروند| صنایع کشور در آغاز سال 93 با مشکلات عدیدهای روبهرو بودند. درواقع بعد از تورم افسارگسیختهای که طی سالهای 91 تا 92 در کشور حادث شد، بسیاری از صنایع کشور در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند. ادامه تحریمها و افزایش قیمت ارز نیز در این دو سال باعث بروز شرایط بحرانی برای واحدهاي توليدي شد و بسیاری از صنایع بزرگ کشور نیز مانند صنایع خودرویی با کاهش شدید تولید مواجه شدند. این یک دورنمای کلی از صنایع کشور در آغاز سال 93 بود که باید با اقدامات دولت در سال 93 به شرایطی مناسب میرسید. دولت در سال جاری سعی کرد با توجه بیشتر به صنایع و حمایتهای جدی باعث رشد و توسعه آنها شود. البته براساس آمار این رشد تا حدودی در صنایع بزرگ اتفاق افتاد اما شاید هنوز تا رسیدن به وضع مطلوب فاصله بسیار باشد. «شهروند» برای بررسی وضع صنعت کشور در سال 93 و اولويتهای آن در سال 94 گفتوگویی با «رمضانعلی سبحانیفر»، عضو کمیسیون صنایع و معادن و نایبرئیس فراکسیون حمایت از تولید مجلس انجام داده که در ادامه میخوانید.
وضعیت صنعتی کشور را در سال 93 چگونه ارزیابی میکنید؟
در سال 93 نگاه دولت به بخش صنعت نگاهی مثبت بوده است. نجات بخشی از صنایع که دچار مشکل بودهاند و همچنین توجه به اتمام پروژههای نیمهتمام در دستور کار دولت بوده است. این موارد بیانگر این است که دولت در بخش صنعت به صورت ملموس در پی توسعه و رشد صنعتی بوده است.
این توجه و حمایت دولت بیشتر در چه زمینههایی بوده است؟
نگاهی به طرحهای نیمهتمام در صنایع معدنی بیانگر این است که دولت اهتمام ویژهای نسبت به اتمام این طرحها داشته است. بهعنوان نمونه طرحهای فولادی کشور که به نام هشت طرح فولادی معروف شدهاند، در سال 85 کلنگزنی شده و قرار بود تا در سال 88 به مرحله بهرهبرداری برسد اما تا کنون بهرهبرداری از این طرحها به تعویق افتاده است اما در سال 93 دولت توجه ویژهای به این طرحها داشته و پس از سالها مقرر شد تا این طرحهای نیمهکاره به مرحله بهرهبرداری برسد. راهاندازی این پروژهها باعث میشود تا بخش خصوصی کشور نیز با رونق و رشد مواجه شود، چرا که دولت به تنهایی نمیتواند این پروژهها را راهاندازی کند و نیاز به کمک بخش خصوصی دارد. علاوه بر این شاهد احداث 10 کارخانه کنسانتره بودیم که این مورد نیز بیانگر اهمیت دادن دولت به موضوع تولید است.
درخصوص صنایع معدنی چه اقداماتی مدنظر قرار گرفته است؟
با توجه به موضوع تحریمها در پی گرفتن اقتصاد مقاومتی باید در دستور کار دولت قرار گیرد و استفاده بیشتر از استعداد بالقوه در صنایع کشور بهخصوص در بخشهای معدنی باید بیش از پیش مدنظر واقع شود. در سال 93 نگاه و نگرش دولت به این بخش نشان داد که توسعه معادن و اکتشافات معدنی در درجه بالایی از اهمیت است.
وضعیت صنایع خودرویی در سال 93 به چه شکل بوده است؟
در زمینه صنایع خودرویی وضع سال 93 نسبت به آنچه که در سال قبل با آن مواجه بودیم، تفاوت کرده است. تا قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم شاهد کاهش چشمگیر تولید خودرو بودیم. علاوه بر این در صنایع مرتبط با خودروسازی مانند قطعهسازی نیز مشکلات عدیدهاي حاکم بود اما در سال 93 شاهد رشد تولید در صنایع خودرویی بودیم که این موضوع بهروز شدن بدهیهای خودروسازان و افزایش سرمایه شرکتهای خودرویی را باعث شد. هماكنون نزدیک به تعهدات صنایع خودروسازی کشور یعنی حدود یکمیلیون و 300هزار دستگاه در سال 93 خودرو تولید شده است.
در سال 93 دولت لایحه خروج از رکود را تدوين و به مجلس ارايه کرد اما با وجود اینکه دولت اعلام کرد در زمینه خروج از رکود موفق عمل کرده ولی صنایع از این وضع چندان راضی به نظر نمیرسند؟
در بحث خروج از رکود باید شرایط اقتصادي کشور را در مقایسه با سالهای قبل سنجید. دولت در مهار تورم افسارگسیخته موفق بوده است و هر چند اندک اما در راستای کنترل تورم در حد توان موفق عمل کرده است. علاوه بر این با اقدامات دولت اقتصاد کشور به یک ثبات نسبی رسیده که این موضوع نیز اقدامی مثبت ارزیابی میشود. ایجاد ثبات اقتصادی میتواند در تصمیمگیریها نقش عمده و مهمی ایفا کند، چرا که اقتصاد برای خروج از رکود نیاز به برنامهریزی منسجم دارد و این موضوع با ثبات میسر و ممکن میشود. به یاد داريم که در دولت قبل قیمت خودرو طی یکسال دو بار گران شد اما اکنون وضع اقتصادی کشور تا حدی به ثبات رسیده و دیگر کمتر شاهد اینگونه از مسائل هستیم. اگر این دستاوردها را با دولت قبل مقایسه کنیم، میبینیم که دولت به نوعی در خروج از رکود موفق عمل کرده است اما اگر بخواهیم در شرایط عادی و طبیعی كه هيچ مشكلي در كشور وجود ندارد، اين موضوع را بررسي کنیم شاید چندان موفقیتی کسب نشده باشد. بنابراين باید اقدامات دولت در شرایط فعلی اقتصاد کشور که به نوعی با مشکل مواجه است، سنجیده شود نه در شرایط آرمانی و طبیعی. به نظر من اقدامات دولت در کنترل تورم در مرحله اول و بعد از آن رسیدن به ثبات اقتصادی گامهایی رو به جلو و مثبت قلمداد میشود.
لایحه خروج از رکود در ادامه تا چه اندازه میتواند در رشد صنعتی کشور تاثیرگذار باشد؟
با لایحه پیشنهادی دولت در جهت خروج از رکود و همچنین طرح مجلس در راستای حمایت از تولید میتوان به آینده امیدوار بود. درواقع اگر این دو برنامه در سال آینده اجرایی شود، میتوانیم اميدوار باشیم که در سال آینده از رکود خارج شویم.
به نظر میرسد که دولت در زمینه رشد صنعتی بیشتر به صنایع بزرگ توجه کرده و کمتر به صنایع کوچک توجه داشته است، در این مورد چه تحلیلی دارید؟
من اين موضوع را قبول ندارم. البته باید بگویم که در حوزه انتخابیه بنده صنایع کوچک رشد خوبی داشتهاند. صندوق توسعه ملی هم کمک مناسبي برای صنایع بوده است. به این ترتیب که براساس آنچه که مقرر شده بود از محل صندوق توسعه ملی 10درصد به بخش صنعت و 10درصد هم به بخش کشاورزی اعتبار تخصيص داده شده است که این رقم کمک خوبی برای رشد صنایع کوچک خواهد بود. البته این رشد در صورت نگاه حمایتی بانکها از صنایع بیشتر هم خواهد شد اما در کل میتوان گفت در سال 93 نسبت به سال قبل واحدهای صنعتی کوچک بيشتري به مرحله بهرهبرداري و توليد رسيدهاند.
اما صنایع کوچک همچنان از وضع فعلی ناراضی هستند و ورشکستگی در بین واحدهای صنعتی کوچک مشاهده میشود.
البته تعدادی از واحدهای صنعتی کوچک با مشکل همراه بودهاند اما این تمام صنایع کوچک نیست بلکه بخشی ازاین واحدهاست. در سال 92 بسیاری از واحدهای صنعتی کوچک دچار سردرگمی بودند ولي در سال 93 بخش عمدهای از آنها ساماندهی شدند. در کل باید گفت شاید وضع صنایع در سال 93 به شرایط مطلوب نرسیده باشد اما از وضع نابسامان سال 91 و 92 فاصله بسیاري گرفته است.
به اعتقاد شما اولویتهای صنعتی دولت در سال 94 بیشتر حول چه مواردی باید باشد؟
در سال 94 باید از پتانسیلی که قانون در راستای طرح خروج از رکود در اختیار صنعت و اقتصاد کشور گذاشته، استفاده شود و از این طریق برای حرکت رو به جلوی صنایع ریلگذاری شود. علاوه بر آن توجه به اقتصاد مقاومتی و ظرفیتهای واقعی صنعت و تجارت کشور نیز عامل مهمی در جهت رشد صنایع محسوب میشود که باید در دستور کار قرار گیرد. دولت باید همچنین نوسانات ارز را مدنظر قرار داده تا در راستای نوسانات شدید ارز صنایع دچار مشکلاتی نظیر آنچه در سالهای 90 و 91 اتفاق افتاد، نشوند. در سال آینده باید به ظرفیتهای صنعتی داخل توجه بیشتری بشود و با استفاده از لایحه خروج از رکود که ابزار نجات صنایع محسوب مي شود، شاهد رشد و توسعه بیشتر بخش صنعت باشیم.