شهروند| چندی است که روابط ایران و ترکیه دچار نوسانهایی شده است. با وجود این رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه به ایران آمد و در حاشیه سفر خود از رئیسجمهوری ایران درخواست تخفیف قیمت گاز را مطرح کرد. چند روز پيش از سفر اردوغان به ايران، رسانههاي ترك به اين موضوع پرداختند و با اشاره به شكايت گازي تركيه از ايران، پيروزي طرف ترك را در لاهه محتملترين نتيجه دانستند و ايران را محكوم به پرداخت حداقل ۳ ميليارد دلار جريمه كردند. آنكارا ادعا ميكند ايران گاز خود را گرانتر از قيمت رايج نسبت به ساير كشورهايي كه به تركيه گاز صادر ميكنند، به اين كشور ميفروشد. گرچه اين گفته تركيه به واقعيت نزديك است، اما اين رقم براساس فرمولي است كه در قرارداد صادرات ۲۵ ساله گاز ايران به تركيه به امضاي طرفين رسيده است. در هرحال تركيه با نظر به وضعيت اقتصادي ايران روي اين موضوع مانور ميدهد تا ايران را راضي كند در ازاي صرفنظر كردن اين كشور از دريافت جريمه، گاز بيشتري با قيمتي كمتر (۳۰درصد تخفيف) از ايران دريافت كند.
آنكارا ميگويد که آماده دو برابر کردن واردات گاز ایران است و مقدار سالانه را حداقل به ۱۶ميليارد مترمكعب میرساند كه با مخالفت طرف ايراني روبهرو شده است. تانر ييلديز، وزير انرژي تركيه گفته است: «اميدواريم كه ايران قيمت معقولتري براي گاز خود به تركيه پيشنهاد دهد. اين موضوع در دستور كار سفر رئيسجمهور تركيه به تهران قرار دارد.» رجب طيب اردوغان نيز روز سهشنبه در نشست خبري مشترك با روحاني با لحني خاص گفت: «ما بخش اعظمي از گاز ايران را ميخريم، اما گرانترين گاز را ميخريم.»
از سوی دیگر مدير عامل شركت ملي گاز ايران در تشريح درخواست تركيه از ايران گفت: شركت ملي گاز در پاسخ به ادعاي طرف ترك اعلام كرد که آمادگي كاهش قيمت گاز صادراتي به تركيه را نداريم، مگر اينكه قرارداد جديد نوشته شود و طبق آن قرارداد تركيه حجم بيشتري گاز از ايران خريداري كند.
«امید شکریکالهسر» تحلیلگر مسائل انرژی در دانشگاه یالووا نیز دراینباره میگوید: «ایران تا امروز هیچ امتیازی نداده است و اکنون نشان میدهد که این سیاست تغییر نخواهد کرد. من فکر نمیکنم ایران در کوتاهمدت بهای گاز طبیعی خود را کاهش دهد. اما اگر توافقنامهای امضا شود در آن صورت دولت ایران میتواند قیمت جدیدی پیشنهاد کند.»
«توگجه وارول سویم» پژوهشگر مسائل مربوط به امنیت انرژی در موسسه ترکیه قرن بیست و یکم هم میگوید: «ایران تا به حال نتوانسته است تولید گاز طبیعی خود را در مدت زمانی کوتاه در حدی که ترکیه میخواهد، افزایش دهد. ایران برای این کار به دستکم سه تا پنج سال زمان نیاز دارد. به همین علت من فکر نمیکنم تهران قادر باشد هیچگونه تخفیف قابل ملاحظهای ارایه کند».
این کارشناس افزود: با در نظر گرفتن اینکه تحریمهای بینالمللی علیه ایران هنوز به قوت خود باقی است، ایران بهشدت به درآمدهای صادرات نفت و گاز خود متکی است.