شهروند| کش و قوس‌ها بر سر سریال طنز «درحاشیه» مهران مدیری، ادامه دارد. سازمان نظام پزشکی در یک جبهه و صداوسیما و دست‌اندرکاران سریال در جبهه مقابل. هجمه‌ها آن‌قدر زیاد شده که ماجرای تحریم و توقف سریال و ... هم به میان کشیده شده است. هر روز ماجرای تازه‌تری رخ می‌دهد. دیروز وزیر بهداشت در پایان مراسم معارفه معاون آموزشی این وزارتخانه، در جمع خبرنگاران نظرش را درباره سریال «در حاشیه» مهران مدیری اعلام کرد. او موضع تندی در برابر صداوسیما نگرفت و گفت: «بالاخره سریالی از رسانه ملی پخش می‌شود که مردم آن را تماشا و در مورد آن قضاوت می‌کنند. قرار نیست ما از طرف مردم اظهارنظر یا قضاوتی کنیم. البته از نظر فاخر بودن یا نبودن در حوزه هنر، هنرمندان برجسته و عزیزی در کشور هستند. بنده چند قسمت از این سریال را قبل از پخش دیدم و صحبت‌ها و نظراتی را به دوستان اعلام کردم اما کسی گوش نکرد. البته من از هیچ‌کس دلخور نیستم.»
هاشمی ادامه داد: « نظر کلی من این است که صداوسیما یک دانشگاه است و باید برای ارتقای فرهنگ عمومی تلاش و از سرمایه‌های ملی صیانت کند و به مجموعه‌هایی که در خدمت مردم هستند، حرمت بگذارد. البته هیچ‌کدام از آنها مقدس نیستند و اشتباهات و اشکالاتی دارند و از طرف دیگر نیز به‌عنوان یک ایرانی باید فکر کنیم که طنز در جامعه لازم است و طبیعت طنز این است که اغراق می‌کند. به همین خاطر نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم هم هنر را تقویت کنیم و هم طنز داشته باشیم و هم درباره هیچ قشری سریالی ساخته نشود. البته علاقه ما این بود که همان‌طوری که دوستان در صداوسیما اعلام کرده‌اند، بیشتر از این مراقبت می‌شد.» او مخالف حاشیه‌سازی برای این سریال است: « در هر حال هرچه قضاوت مردم بود، ما به آن احترام می‌گذاریم. بنده معتقدم خود ما نیز نباید حاشیه‌سازی کنیم، چراکه کارهای مهم‌تری برای انجام دادن وجود دارد و این موضوع امری نیست که بخواهیم به آن توجه کنیم.»
اشاره وزیر بهداشت به هیاهویی است که در روزهای گذشته نسبت به پخش این سریال از سوی سازمان نظام پزشکی صورت گرفته، تهدید به شکایت و تجمع، نوشتن بیانیه و انجام مصاحبه‌های مختلف از سوی مسئولان این سازمان و انجمن‌های تخصصی پزشکی، همه بر واکنش تند این سازمان صحه می‌گذارد. با وجود صحبت‌های روز گذشته وزیر بهداشت، به‌عنوان بالاترین مقام نظام سلامت و تأکید بر جلوگیری از حاشیه‌سازی از سوی صنف پزشکان، نظام پزشکی باز هم اظهارنظر کرد اما این بار با موضع نرم‌تر. نجاتیان، قائم مقام سازمان نظام پزشکی به «ایلنا»، گفت: «این سریال از نظر محتوایی توهینی به گروه خاص به شمار نمی‌رود، در این سریال برخی واقعیت‌هایی که در بیمارستان‌های ما وجود دارد را به تصویر کشیده و ما نمی‌توانیم این واقعیت‌ها را کتمان کنیم.» با این‌که سازمان نظام پزشکی خودش سردمدار، واکنش‌های تند و اعتراض‌های شدید بود اما این مسئول تأکید کرد که «جامعه پزشکی باید صبر و تحمل بیشتری از خود نشان دهد، مخصوصا نسبت به هنرمندانی که همه از سابقه آنها اطلاع داریم.»
حالا در کنار این صحبت‌ها، صداوسیما به‌عنوان متهم ردیف اول، به داد این سریال رسیده و میزگرد مناظره‌ای برگزار کرد. بخش خبری شبکه خبر عصر دوشنبه، شهرام خرازی‌ها که روانشناس و منتقد فیلم است را همراه با اصغر نعیمی منتقد و نویسنده، دور یک میز نشاند تا سریال طنز «در حاشیه» را بررسی کنند. خرازی‌ها، به واکنش‌ها درباره این سریال، اشاره کرد و واکنش‌های تند را به سطح پایین سواد رسانه‌ای ارتباط داد. سوادی که به گفته او به اندازه‌ای نیست که با مطرح شدن برخی مسائل درباره تعدادی از پزشکان، مردم آن را به تمام پزشکان تعمیم دهند.
او گفت: «در هر صنف و حرفه‌ای، آدم‌های خوب و بد وجود دارند و هیچ فردی منکر نمی‌شود. این مسأله ریشه جامعه‌شناختی دارد و ما ملت چندان انتقادپذیری نیستیم و در ما نهادینه نشده است.» او در جایی هم از پزشکان به خاطر اعتراض به این سریال حمایت کرد و گفت: «جایگاه حرفه پزشکی نسبت به دیگر حرفه‌ها بالاتر است، هیچ‌کس مخالف بازنمایی مسائل صنف پزشکان در رسانه نیست، بلکه نوع بازنمایی اهمیت دارد. موضوع اعتراض‌برانگیز، زمان پخش سریال است. در حال حاضر جامعه ظرفیت پخش این سریال را ندارد. از سال گذشته طرح تحول نظام سلامت و اعتمادسازی در حال انجام است و این سریال به این اعتماد خدشه وارد می‌کند.»
این روانشناس، هم‌سو با انتقادات نظام پزشکی، تأکید کرد که: «این سریال پزشکان را ابله نشان می‌دهد و بیمارستانی را نشان می‌دهد که روی قبرستان بنا شده است. انواع و اقسام توهین‌های مختلف را نسبت به صنف روا می‌دارد. تصویر ارایه شده از پزشکان در این سریال بسیار واژگون است. ریشه این مسائل مشاوره نگرفتن از پزشکان است.»
اصغر نعیمی، منتقد و نویسنده، هم در این جلسه صحبت‌هایی کرد. او گفت: « این اعتراض‌ها نسبت به یک سریال طنز در همان سطح محدود باقی می‌ماند، چون مخاطب عام با هوشمندی و به دور از تعصب به برنامه‌ها نگاه می‌کند و دریافت طبیعی‌تری از برنامه‌ها دارد. مخاطب می‌داند که صحبت از یک مسأله نظامی یا شغلی به معنای تعمیم به کل افراد مشغول به آن حرفه نیست.» به اعتقاد او، برای انعکاس اعتراض‌ها، باید از روش‌های مدنی‌تری مثل گفتوگو و صحبت استفاده کرد: « مقدس یا برتر دانستن یک حرفه باعث می‌شود که دیگر افراد نتوانند وارد مقوله شوخی با آن صنف شوند. همه ما آسیب‌ها و نقاط مثبت را در حرفه پزشکی می‌شناسیم. آنچه در رسانه‌ها بازتاب داده می‌شود، بسیار فیلتر می‌شود و اتفاقات تلخی در رابطه با مسائل پزشکی می‌افتد.»
روز گذشته، صداوسیما با گفت‌و‌گوهای دیگری هم سعی در حمایت همه‌جانبه از پخش این سریال داشت. به طوری که جام‌جم سیما با کیوان کثیریان، رئیس انجمن منتقدان گفت‌و‌گویی انجام داد که در آن ماجرای توهین به پزشکان رد شد: «من در آثاری که در سال‌های اخیر از تلویزیون پخش شده به‌خصوص سریال «درحاشیه» توهین ندیدم و صد در صد اعتراض‌ها بی‌اساس بود. معتقدم وزیر بهداشت و رئیس سازمان نظام پزشکی به جای اعتراض و تکذیب موضوع زیرمیزی، باید بروند مشکل را حل کنند.» او معتقد است که باید ظرفیت خود را برای تحمل شوخی بالا برد. او با اشاره به این‌که دوستان معترض به اشتباه تصور می‌کنند که شخصیت‌های سریال نماینده صنف یا قوم خودشان هستند، ادامه داد: «هر فردی خودش است و نماینده کل مازندران، لرها یا پزشکان نیست. اگر دوستان معترض متوجه این موضوع شوند، احساس توهین نمی‌کنند.» کثیریان، نقطه‌ضعف‌های شخصی اصناف را یکی از دلایل این اعتراض‌ها می‌داند: «شاید نقطه‌ضعف‌های شخصی صنفی سبب این اعتراض‌ها می‌شود. یعنی طرف می‌گوید زیرمیزی در صنف من نیست و اگر بگویید هست من را خراب کرده‌اید. در صورتی که اگر وجود دارد باید بروند آن را رفع کنند و با اعتراض به یک سریال مشکل زیرمیزی پزشکان رفع نمی‌شود.»
در کنار این موضع صدا و سیما، برخی نهادهای مردمی و دانشجویی هم در مقام دفاع از این سریال بر آمدند. یکی از آنها جنبش عدالت‌خواه دانشجویی است. آنها با انتشار نامه‌ای خطاب به مهران مدیری، از او به دلیل ساخت مجموعه «در حاشیه» و پرداخت به مسائل و مشکلات مردمی حوزه سلامت ولو به‌زبان طنز تشکر و تقدیر کردند.
از سوی دیگر روابط عمومی رسانه ملی در گفتوگو با تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به حمایت از این سریال پرداخت. عزت‌الله یوسفیان، نماینده مردم آمل یکی از آنهاست. او گفت: «مجموعه موفق «در حاشيه» مهران مديري از سريال‌هاي بسيار خوب و درواقع بازگوكننده درد دل مردم است و به خوبي توانسته معضلات و مشكلات بهداشتي و درماني جامعه ما را با زبان طنز مطرح كند.» از سوی دیگر، صفر نعيمي‌زر، نماينده مردم مرزنشين آستارا هم، مجموعه تلويزيوني «در حاشيه» را یکی از مجموعه‌هاي موفق سازمان صداوسيما در ايام نوروز امسال دانست که مردم از آن رضایت داشتند.