تعامل قوا یکی از مواردی است که در آرامش و پیشبرد صحیح امور کشوری بسیار تاثیرگذار است. نیم‌نگاهی به این تعامل در دولت گذشته و مقایسه آن با دولت فعلی می‌تواند در تبیین این موضوع راهگشا باشد. محمدرضا خباز، معاون تقنینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری و نماینده دور هشتم مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی با روزنامه «شهروند» به تشریح رابطه دولت با مجلس فعلی و رابطه دولت گذشته با مجلس پرداخت و یکی از نقاط قوت دولت یازدهم را تعامل بالایش با مجلس عنوان کرد. مشروح این گفت‌وگو نیز در پی می‌آید.
آقای خباز تعامل دولت یازدهم با مجلس نهم را در سالی که گذشت چطور دیدید؟
رابطه و تعامل بین دولت و مجلس به منزله دو بال یک پرنده هستند که در هرکدام از اینها تعلل یا خللی وجود داشته باشد، پرواز پرنده با مشکل روبه‌رو خواهد بود. حالا اگر ما آن پرنده را کشور و دو بال را مجلس و دولت بدانیم باید در نظر بگیریم که تعامل این دو بال می‌تواند بسیار مهم باشد. پرنده برای پروازش به هر دوبال نیاز دارد، بنابراین همکاری و همراهی این 2، امری واجب و ضروری است. با این مقدمه می‌خواهم این را بگویم که بین مجلس نهم و دولت یازدهم تعامل خوبی وجود داشت که این تعامل به اعتقاد من از دولت کلید خورد. شما در نظر بگیرید که دولت در اولین روز حضورش در مجلس زودتر از موعدمقرر اعضای کابینه‌اش را هم معرفی کرد. این نشان داد که دولت تا چه اندازه به این جمله مجلس در رأس امور است، اعتقاد دارد. در جای دیگر هم دولت دقیقا بدون کوچکترین تأخیری، بودجه را به مجلس تحویل داد. در حالی که دولت گذشته در چند‌سال آخر معمولا با 50 و حتی سال آخر با 60روز تأخیر بودجه را تحویل داد، بنابراین من فکر می‌کنم که می‌توان به تعاملی که دولت با مجلس داشت، نمره قبولی و حتی نمره خوبی داد.
از آن طرف، تعامل مجلس با این دولت را چطور دیدید؟
اگر بخواهیم رابطه مجلس را با دولت دهم و رابطه مجلس را با این دولت مقایسه کنیم، قطعا این مجلس، تعاملش با دولت یازدهم خیلی بیشتر است. مجلس در سال پایانی دولت دهم، کارش به مشاجره با دولت رسید. بگذریم از این‌که مقصر چه کسی بود و آیا باید فیلمی توسط رئیس دولت در مجلس پخش می‌شد یا نه اما رابطه این دو قوه در پایین‌ترین حد تعامل قرار گرفت و حتی دلخوری‌ها و درگیری‌هایی هم به‌وجود آمد. درواقع فیلمی را که رئیس دولت در مجلس نشان داد، اوج تقابل با قوه‌مقننه است. بنابراین در مقایسه با آن زمان شرایط خیلی بهتر است و نه‌تنها تقابلی نیست بلکه تعامل خوبی هم وجود دارد اما همان‌طور که گفتم در بعضی موارد این تعامل کمرنگ شد، در حالی که می‌توانست بیشتر باشد. مثلا تعداد سؤال‌هایی که نمایندگان مجلس از وزرای دولت پرسیدند در همین یک‌سال واقعا زیاد بود و برای هر مسأله‌ای نمایندگان، وزرا را به مجلس فرامی‌خواندند. در صورتی که خیلی از این سوال‌ها در راستای مسئولیت نیست و در مورد اختیارات است و سوال در مورد اختیارات معنایی ندارد و سوال باید در زمینه مسئولیت باشد، بنابراین من به مجلس نمره ناپلئونی می‌دهم. اگرچه نمره‌اش قبولی است اما نمره‌ای کاملا لب‌مرزی است.
بنابراین، این تعامل خوب به‌نظر شما راضی‌کننده بوده است؟
متأسفانه خیر. چراکه به اعتقاد بنده، هماهنگی دولت و مجلس باید بیش از این باشد. به دلیل این‌که آن مشکلاتی که امروز در سر راه دولت یازدهم است، میراث دولت گذشته است که باید حل شود. حالا اگر این دو با هم همدلی نکنند، نه‌تنها این مشکلات حل نمی‌شود، بلکه افزایش هم پیدا می‌کند. در بعضی مواقع ما شاهد هماهنگی‌هایی بوده‌ایم که نتیجه آن، بر روند کشور بسیار تأثیر گذاشته مثل همین بودجه که دولت آن را به موقع تحویل می‌دهد و نمایندگان مردم هم در تأیید بودجه همکاری می‌کنند. در بودجه سال 93 و سال گذشته مجلس همراهی خوبی با دولت کرد و بودجه دولت را تصویب کرد، البته نباید از همراهی شورای نگهبان هم غافل شد. شورای نگهبان برای بودجه سال 93 بیش از 100 ایراد گرفت که مجلس درصدد حل آن برآمد و امسال هم که دیدید شورای نگهبان نسبت به سال گذشته ایرادات کمتری گرفت.
نقطه‌ضعف‌ها را در تعاملی که در سال آینده خواهند داشت، چطور می‌توان برطرف کرد؟
سال آینده که آخرین سال عمر مجلس است این تعامل بیشتر می‌شود اما برای این‌که این تعامل به حد مطلوب‌تری برسد به نظر من هیأت‌رئیسه مجلس، بسیار می‌تواند تأثیرگذار باشد. به نظر من هیأت‌رئیسه مجلس باید آقایان را توجیه کند که هر سالی را به صحن ارجاع ندهند یا بعضی از تذکرات قبل از خواندن مطالعه شود چون بعضی از آنها واقعا توهین و افتراست.
روابط دولت و مجلس را در سال آینده چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
سال آینده دو امر مهم داریم یکی تصویب برنامه 5ساله ششم است که وقت زیادی از مجلس می‌گیرد. از طرف دیگر هم نمایندگان بیشتر به فکر رأی مجدد هستند و کمتر فرصت می‌کنند که این مسائلی را که در سال گذشته به آن پرداختند که حتی گاها تنش ایجاد می‌کرد به آن بپردازند. در سالی که گذشت دولت واقعا صبوری و سعی کرد که خیلی از مسائل را به دل نگیرد یا از آن عبور کند که بحق هم کار خوبی کرد و اگر نمی‌کرد، قطعا در کشور حاشیه و تنش ایجاد می‌شد. سال آینده را هم به نظرم دولت با همین فرمان پیش خواهد رفت و از این جهت می‌توان گفت که تا زمانی که دولت با این رویکرد پیش برود، تنها نیازش این است که سایر قوا همکاری‌های لازم را داشته باشند تا بتواند مشکلاتی که اغلب آن از دولت قبل مانده را برطرف کند.