با گذشت سه سال از فرو ریختن متروپل، هنوز هیچ تضمینی نیست که «متروپل بعدی» در راه نباشد؛ از آبادان تا تهران، از معادن زغال سنگ تا بیمارستان‌های پایتخت، سازه‌های کهنه، برخی از مجوزهای مبهم و سکوت‌های مرگ‌بار، یادآور یک حقیقت تلخ‌اند؛ تا زمانی که فساد، بی‌قانونی و بی‌مسئولیتی، پایه‌های ساخت و ساز را تشکیل می‌دهند، فاجعه بعدی زمان می‌خواهد نه زلزله.
۲ خرداد ۱۴۰۱، روزی بود که آبادان برای همیشه تغییر کرد. ساختمان متروپل، پروژه‌ای تجاری اداری که با تخلفات گسترده فنی، معماری و نظارتی ساخته شده بود، به یکباره فرو ریخت و جان ۴۳ نفر را گرفت. این حادثه، نمادی شد از آنچه در زیر پوست شهرها جریان دارد؛ سازه‌هایی که بر پایه بی‌قانونی، رانت و فساد بالا می‌روند و می‌توانند در لحظه‌ای، به گور دسته‌جمعی بدل شوند.
با گذشت سه سال، مردم آبادان همچنان با داغ این فاجعه زندگی می‌کنند. دادگاه‌های متروپل همچنان ادامه دارد، اما سؤالی جدی‌تر در ذهن جامعه باقی مانده که آیا متروپل، آخرین متروپل خواهد بود؟ پاسخ این سؤال، نگران‌کننده است.
کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ضعف سازه‌ای در پروژه، بار ثقلی بسیار زیاد که با حذف یک تیر یا ستون امکان باز پخش مجدد را ندارد، فقدان محاسبات مربوط به انهدام پیش رونده، نامناسب بودن اتصالات تیرها و ستون‌ها، ضعیف بودن ستون‌ها، فقدان شکل پذیری لازم در اتصالات، ضعف جوشکاری، ضعف بتن به نحوی که میلگردها بدون هیچگونه پیوستگی و چسبندگی از بتن خارج شده و بتن در موارد متعدد خرد شده است را از مهم ترین علل فنی فروریزش ساختمان متروپل عنوان کرد. همچنین عبدالجلال ایری، سخنگوی وقت کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در یک گزارش کامل علل و عوامل این حادثه را منتشر کرد.
همچنین مواردی درباره ایرادات پروانه ساختمان متروپل مطرح شده بود به طوریکه نوع پروانه مشخص نیست و صرفا پروانه ساختمان قید شده است. تعداد کل پارکینگ مورد نیاز صفر واحد قید شده است. سطح اشغال صفر درصد قید شده است. در ردیف سایر طبقات در جدول های بنای مجاز و بنای قابل احداث، در حالی ۳۶۷ مترمربع برای ۷۴ واحد تجاری در سایر طبقات قید شده که تعداد این طبقات مشخص نیست و مجموع طبقات فقط ۴ طبقه قید شده است. بنابراین در این پروانه ساختمانی معلوم نیست «سایر طبقات» و نهایتا کل طبقات ساختمان چند طبقه بوده است؟ در ردیف تعداد طبقات، تعداد طبقات زیرزمین، سایر و کل صفر طبقه درج شده است.
متروپل تنها ساختمانی نبود که به یک باره فروریخت و دی‌ماه ۱۳۹۵ در قلب تهران، یک برج قدیمی دیگر به نام پلاسکو هم که نماد تلاش و کار بود در لحظه‌ای فرو ریخت و ۱۶ آتش‌نشان زیر آوارهای پلاسکو جان خود را از دست دادند. رئیس پژوهشکده ساختمان و ابنیه فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در سال ۹۵، تراکم بالای مواد قابل اشتعال و نبود سیستم اطفای حریق استاندارد را از مهمترین عوامل وقوع حادثه
آتش سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو اعلام کرد.
بیت اللهی نیز در گفت‌وگویی با ایسنا پس از حادثه پلاسکو بیان داشت که ساختمان پلاسکو ساختمان اول و آخر تهران نیست که در وضعیت خطرناک قرار دارد. از این نوع سازه با این نوع وضعیت از نظر خطرپذیری در تهران زیاد داریم. در بازار تهران و اطراف همین ساختمان، پاساژهای مختلفی با قدمت بالا وجود دارد. همچنین با توجه به اینکه مالکیت این ساختمان‌ها خصوصی است در این نوع مالکیت، مدیریت ساختمان باید قوی عمل و اقدامات ایمنی را رعایت کند.
از پاسداران تا سعادت‌آباد، از غرب تا جنوب شهر، سازه‌هایی قد علم کرده‌اند با ظاهر لوکس؛ اما استخوان‌های پوسیده. آپارتمان‌هایی که هر روز بر بام‌شان سازه جدیدی سبز می‌شود. ساختمان‌های تجاری بلند مرتبه‌ای که روزانه هزاران نفر در آن‌ها تردد دارند و خیلی از آن‌ها به همه چیز جز ایمنی توجه می‌کنند. کسی نمی‌پرسد زیرزمین‌شان چه خبر است؟ چه ستونی بار را می‌کشد؟ سیستم‌های اعلام حریق دارند یا خیر؟ از راه‌های فرار اضطراری در این ساختمان‌ها خبری است یا خیر؟ آخرین بار چه زمانی بازرسی ایمنی شده‌اند؟ آیا اصلا تأییده ایمنی در این ساختمان‌ها جایی دارد؟ یا آن‌هایی که اخطار گرفته‌اند تا در سریع ترین زمان ایمنی خود را کامل کنند، به این موارد توجهی می‌کنند؟
شاید زلزله نیاید؛ اما اگر آمد، تهران در کدام خیابانش دفن می‌شود؟ چند ریشتر می‌تواند کار یک ساختمان ناایمن و غیرمستحکم را تمام کند؟ یا یک جرقه آتش در چند دقیقه از ساختمان، یک ویران سرا می‌سازد؟
در همین تهران، نگاهی به حوادث ساختمان‌هایی که مراکز درمانی نام دارند و در زمان بحران باید در خط مقدم حوادث استوار باشند کنیم. حادثه آتش‌سوزی کلینیک سینای اطهر تهران - تیر ۱۳۹۹ با دست کم ۱۹ کشته و ۱۴ مصدوم، بیمارستان دی - مهر ۱۴۰۰ در یک اتاق ۱۰ متری، که سریعا مهار شد، بیمارستان رسول اکرم تهران- تیر ۱۴۰۱، که تمامی بیماران در طبقات بالایی قرار داشتند و دچار دود گرفتگی شدند و خوشبختانه این حادثه خسارت جانی نداشت، بیمارستان فجر تهران - مرداد ۱۴۰۲ که بخش مراقبت‌های ویژه این بیمارستان دچار حریق شد و این حادثه هم خوشبختانه آسیب جانی نداشت، همچنین بیمارستان شهدای تجریش - آذر ۱۴۰۲، بیمارستان گاندی تهران - بهمن ۱۴۰۲، بیمارستان امام حسین تهران - اردیبهشت ۱۴۰۳ که همه این حوادث تنها در پایتخت رخ داده بود، از حوادثی است که رعایت نکردن ایمنی و مشکلات سازه دلیل اصلی این حوادث عنوان شده است. آخرین مرکز درمانی هم که به لیست حوادث تهران اضافه شد، درمانگاه مشیریه بود که منجر به کشته شدن ۳ نفر از جمله یک کودک و مجروح شدن ۱۸ نفر شد.