وزیر خارجه در مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: بحران غزه بار دیگر ثابت کرد که علاوه بر ناتوانی ارکان نظام بین‌الملل، سرنوشت منطقه نمی‌تواند و نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند.سیدعباس عراقچی در مراسم افتتاحیه این مجمع که با حضور «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور برگزارشد، سخنان خود را با اشاره و قدردانی از سیاست توسعه‌محور دولت چهاردهم آغاز کرد و گفت: از حضور با ارزش همه حاضران، به‌ویژه جناب آقای دکتر پزشکیان، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران، که با نگاه توسعه‌محور خود روح تازه‌ای به دیپلماسی ایران و منطقه دمیده‌اند، صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.
سرنوشت منطقه نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: بحران غزه بار دیگر ثابت کرد که علاوه بر ناتوانی ارکان نظام بین‌الملل، سرنوشت منطقه نمی‌تواند و نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند. آنچه امروز به‌عنوان «واقعیت منطقه» توسط آنها معرفی می‌شود، در اصل بازتاب روایت‌ها و برداشت‌های عمیقا «برساخته»، آن هم صرفا براساس منافع آنها است که ضروری است از درون خود منطقه بازتعریف و اصلاح گردند.
غرب آسیا نیازمند یک بازنگری بنیادین در نگاه به‌خود است
عراقچی با تأکید بر اینکه منطقه غرب آسیا نیازمند یک بازنگری بنیادین در نگاه به‌خود است، خاطرنشان کرد: تمرکز طولانی‌مدت بر رقابت‌هایی که از توهم تهدید دائمی ناشی شده‌اند، مانع از شکل‌گیری همکاری‌های مؤثر برای حل مسائل منطقه‌ای و جهانی شده و زمینه‌ساز دخالت‌های مخرب قدرت‌های فرامنطقه‌ای را فراهم آورده است. اکنون زمان آن فرا رسیده که این «شبه واقعیت برساخته و تحمیلی» را دگرگون کنیم و با تکیه بر تعامل، تفاهم و ارزش‌های مشترک، «نظمی واقعی، بومی و مطلوب» در منطقه پایه‌گذاری کنیم.
سه محور بنیادین سیاست خارجی دولت چهاردهم
وزیر خارجه افزود: در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران در دولت جناب آقای دکتر پزشکیان مسیر سیاست خارجی خود را در سه محور بنیادین تعریف کرده است: تعامل حداکثری با همسایگان، گسترش همکاری با کنشگران نوظهور و کشورهای جنوب جهانی، و برقراری توازن در روابط با اقطاب و بلوک‌های قدرت جهانی در شرق و غرب عالم. سیاست خارجی ما بر پایه توازن و واقع‌گرایی شکل گرفته است.
راه‌حل مسالمت‌آمیز ایران برای مسئله فلسطین
وزیر خارجه در ادامه گفت: ما راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای مسئله فلسطین پیشنهاد می‌کنیم: برگزاری یک همه‌پرسی ملی با مشارکت تمامی اهالی اصیل سرزمین فلسطین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی تا درباره نظام سیاسی آینده این سرزمین تصمیم‌گیری کنند. این راه‌حل مردم‌سالارانه و فراگیر، که از تجربه موفق مبارزه با آپارتاید در آفریقای جنوبی الهام گرفته است، می‌تواند به دهه‌ها اشغال، تبعیض و بی‌عدالتی پایان دهد و زمینه بازگشت آوارگان و تشکیل یک دولت واحد و فراگیر در سراسر فلسطین تاریخی را فراهم کند.
ایران براساس مبانی دینی و اخلاقی خود هرگز به‌دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست
عراقچی با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده گفت: در کنار مسائل منطقه‌ای، یکی دیگر از ابعاد مهم سیاست خارجی کنونی ایران، موضوع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما و تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه‌ای است که بر ضد‌ملت ایران از سوی ایالات متحده اعمال شده‌اند.وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از طرف‌های معاهده عدم‌اشاعه (NPT)، براساس مبانی دینی و اخلاقی خود هرگز به‌دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و پایبندی خود را به اصل عدم‌تولید و به‌کارگیری سلاح‌های کشتارجمعی دنبال می‌کند. ما همواره تلاش کرده‌ایم نگرانی‌های منطقی بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان را از طریق تعامل و شفافیت مرتفع‌سازیم.
ایران به دیپلماسی پایبند است
رئیس دستگاه دیپلماسی با تأکید بر اینکه ما خواهان توافقی عادلانه و متوازن هستیم؛ خاطرنشان کرد: توافقی که در چارچوب معاهده NPT، با احترام کامل به حقوق هسته‌ای ایران شکل گرفته و به‌طور عینی رفع جامع تحریم‌ها را تضمین نماید. جمهوری اسلامی ایران به دیپلماسی پایبند است و انتظار دارد تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه‌ای که مستقیماً مردم ما را هدف قرار داده‌اند، به‌طور واقعی و ملموس لغو شوند. ما معتقدیم چنین توافقی می‌تواند منافع طرفین را تأمین و به تحکیم صلح، امنیت و ثبات در منطقه کمک کند.عراقچی خاطرنشان کرد: در همین راستا، ایران آمادگی دارد درصورت مشاهده اراده واقعی و رویکردی مستقل از سوی طرف‌های اروپایی نیز فصل تازه‌ای در روابط خود با اروپا آغاز کند. متأسفانه در سال‌های گذشته، تمرکز بر اختلافات به جای نقاط مشترک، امکان بهره‌برداری از فرصت‌های همکاری را محدود کرده است. با این حال، اگر اروپا نیز اراده لازم برای اصلاح این روند را داشته باشد، ایران مانعی برای بازسازی اعتماد متقابل و گسترش روابط نمی‌بیند. اروپا می‌تواند با اتخاذ رویکردی مسئولانه و سازنده، نقشی مؤثر در فرایند توسعه و ثبات منطقه ایفا کند.
اجازه ندهیم آینده منطقه ما در در اتاق‌های فکر قدرت‌های فرامنطقه‌ای شکل بگیرد
وزیر خارجه افزود: برای نخستین بار پس از دهه‌ها، این فرصت تاریخی پدید آمده است که ابتکار عمل در تحولات منطقه‌ای، به‌جای بازیگران بیرونی، در دستان خود کشورهای منطقه قرار گیرد. ملت‌های ما می‌توانند با بازیابی حق تعیین سرنوشت و طراحی آینده‌ای مبتنی بر اراده جمعی خود، مسیر جدیدی برای توسعه، صلح و همکاری بگشایند. آینده‌ای که نه در اتاق‌های فکر قدرت‌های فرامنطقه‌ای، بلکه در پایتخت‌های منطقه‌ای و براساس نیازها، ارزش‌ها و واقعیت‌های بومی شکل می‌گیرد.