[شهروند] در سالهای واپسین حکومت پهلوی، کشور الجزایر روابط دوستانه و نزدیکی با ایران داشت که مهمترین حاصل آن را میتوان انعقاد «عهدنامه 1975 الجزایر» به منظور حل اختلافات بغداد و تهران بر سر اروندرود، با پادرمیانی هواری بومدین رئیسجمهوری الجزایر برشمرد. این روابط دوستانه بعد از سقوط رژیم پهلوی و روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی نیز ادامه یافت و این بار الجزایریها به دلیل حسنظن ایرانیان، مأمور پادرمیانی برای حل و فصل کشمکش بین تهران و واشینگتن بر سر بحران تسخیر سفارت ایالات متحده در تهران شدند. دخالتی که نتیجه آن عقد «عهدنامه ۱۹۸۱ الجزایر» و بازگشت دیپلماتهای آمریکایی به کشورشان بود. با وجود دو میانجیگری موفق بین تهران و بغداد و تهران و واشینگتن، طبیعی بود که با شعلهور شدن آتش جنگ بین ایران و عراق، بار دیگر الجزایریها برای پایان دادن به غائله وارد عمل شوند، اما این بار ماجرا ختم به خیر نشد!
کشته شدن میانجی موفق در مرز ایران و ترکیه
43 سال پیش، برابر 3 می ١٩٨٢ میلادی، هواپیمای حامل محمد بن یحیی، وزیر امور خارجه الجزایر در مرز ایران و ترکیه سقوط کرد و او به همراه سایر سرنشینان کشته شدند. بن یحیی در نقش میانجی و برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق عازم تهران بود. او یک سال قبل از این حادثه، در بحبوحه بحران تسخیر سفارت آمریکا در تهران، موفق شده بود ایران و آمریکا را برای امضای «عهدنامه الجزایر ١٩٨١» مجاب کند. همین کامیابی امیدواریها برای اثرگذاری سیاسی و خاتمه دادن به جنگ دو همسایه را افزایش داده بود. اما بهرغم استقبال ایران، صدام حسین رئیسجمهوری عراق از بابت دخالت بن یحیی در این قضیه خرسند نبود، زیرا انتظار داشت الجزایر نیز مانند اغلب کشورهای عربی حمایت بیقید و شرط خود را از عراق در جنگ با ایران به نمایش بگذارد.
اعتراف مقامات بعثی به عمدی بودن جنایتشان
با پیدا شدن لاشه هواپیما، فرضیه سقوط به کلی منتفی شد زیرا شواهد از هدف قرار گرفتن آن حکایت داشتند. ایران و عراق بلافاصله یکدیگر را مسئول این واقعه معرفی کردند. اما هیأت حقیقتیاب الجزایری پس از کشف شماره سریال موشک روسی که هواپیمای بن یحیی را هدف قرار داده بود، به شوروی رفتند و آنجا بود که فهمیدند قاتل وزیرخارجهشان کسی نیست جز صدام حسین! پس از صحه گذاشتن مسکو بر این حقیقت وحشتناک، رژیم عراق از تبلیغات خود مبنی بر مقصر بودن ایران دست برداشت، زیرا ادامه این کار فقط خشم بیشتر الجزایریها را به دنبال داشت. بعدها عراقیها در دیدار با مقامات الجزایری به این نکته اشاره کردند که آنها هواپیمای بن یحیی را با هواپیمای عبدالسلام جلود، معاون معمر قذافی رهبر لیبی که از قضا همان روز عازم تهران بود، اشتباه گرفتهاند.