اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
امان از حسد اطرافیان
امروز وقتی شاهنشاه به تالار تشریف آوردند مقدار زیادی از من احوالپرسی فرمودند (چون دیشب به علت درد دست سر شام نرفتم) و ترتیب افتادنم را از اسب سؤال فرمودند. خیلی باعث تعجب آجودان‌های کشوری و لشکری شده بود که این همه سؤال از جزئیات برای چیست؟ بعد همه استعجاب می‌کردند و به صورت خیلی عجیبی به من نگاه می‌کردند. خاطرم آمد که فوشه (وزیر ناپلئون) از ناپلئون خواسته بود سرگوشی در حضور جمع با او حرف بزند، ولو به او فحش بدهد و بد بگوید. حالا با این صراحت و این قدر بزرگوارانه احوالپرسی شاهنشاه از من معلوم است چه اثری بر حاضرین می‌گذارد. بعد به منزل آمدم کار کردم و تا حالا که نصف شب است مشغول کار هستم. سر شام به علت درد دست نرفتم. یادم رفت بنویسم آخر وقت شرفیابی صبح، شاهنشاه در خصوص مراکش از من جویا شدند. عرض کردم معلوم است همان روز جمعه که امر فرمودید، همان دقیقه اوامر اجرا و مسائل را قبلاً با طوفانیان و وزارت خارجه چک کردم و بعد تلگراف کردم. شاهنشاه بسیار راضی شدند.54.12.24
انگلیس و چیفتن‌های معیوب
امروز شاهنشاه فرمودند: «به سفیر آمریکا بگو که چرا این قدر ساده هستید؟ شنیده‌ام بچه‌های سفارت شما همه جا می‌گویند در ایران دموکراسی مُرد. چه طور تا حالا که همین بچه‌ها و روزنامه‌های شما می‌گفتند دو حزب موجود یکی حزب [بله بله قربان] yes yes و دیگری حزب [البته قربان] of course است، دموکراسی زنده بود و حالا دموکراسی مرد؟ بعد هم شنیده‌ام بعضی بچه‌های شما می‌گویند که چون هویدا خیلی وجیه‌المله شده بود ما حزب جدید را پیشنهاد کردیم. این چه مزخرفاتی است؟ مگر در کار مملکت‌داری این حرف‌های خصوصی و شخصی ممکن است ارزش داشته باشد؟» عرض کردم اطاعت می‌کنم، ولی عیب سفارت آمریکا در این است که انسان هیچ وقت نمی‌داند رئیس کیست. یک جنگل مولایی است که هـر چرخش به یک طرف می‌چرخد. خندیدند، فرمودند: «متأسفانه همین طور است.» سپس فرمودند: «به انگلیس‌ها هم بگو که تانک‌های چیفتن شما معیوب هستند. این سفارش عمده‌ای که می‌خواهیم بعد از این به شما بدهیم اگر به همین بدی باشد که اصولاً خطرناک است. توپ‌های این تانک مهمات کم دارد. چرا مهمات به ما نمی‌دهید؟ ما که پولش را نقد می‌دهیم. به علاوه قیمت تمام اسلحه‌ای که به ما پیشنهاد کرده‌اید از سال گذشته ۲۰۰درصد اضافه شده است.»53.12.25