شیوا سعیدی-شهروند| در کنار خانواده، دوستان مهم‌ترین افراد در زندگی ما هستند. آنها در خوشحالی و ناراحتی در کنار ما هستند. حتی بدون این‌که بدانیم در بسیاری از تصمیمات ما تاثیرگذارند. بنابراین تعجبی ندارد که وضع مالی ما هم تحت‌تأثیر دوستان و اطرافیانمان باشد. برخی دوستان مانند جاروبرقی کیف پولتان را در یک لحظه پاک و تمیز تحویلتان می‌دهند! البته ممکن است واقعا منظورشان خالی‌کردن کیف شما نباشد و چون دوست هستید اصلا متوجه این قضیه نشوید، اما دوستی نزدیک با آنها به ضررتان تمام می‌شود. برخلاف تصور همه دوستانی که جیبتان را خالی می‌کنند، آدم‌های بدی نیستند بلکه ویژگی‌های اخلاقی آنان با خصیصه صرفه‌جویی و پس‌انداز شما جور درنمی‌آید. در همین زمینه «تیم لمک»، روزنامه‌نگار اقتصادی و کارشناس سابق امورمالی شخصی در روزنامه «واشنگتن تایمز» فهرستی از ویژگی‌های شخصیتی دوستان تهیه کرده که اصولا به امورمالی فرد ضربه می‌زنند. بنابراین اگر دوستانتان یا آشنایانی جزو این 9 دسته هستند، بهتر است جیبتان را از آنها دور کنید.
دوستان عاشق بند کیف
افراد این دسته خصیصه‌ای فراتر از خساست دارند. آنها بیش از شما کیف پولتان را دوست دارند. چنین دوستی همیشه پول قرض می‌کند. او به یخچال خانه‌تان حمله می‌کند و اگر بخواهید بیرون از خانه غذا بخورید، اصرار دارد که نصف صورتحساب را پرداخت کند، حتی اگر غذای او گرانتر از شما باشد! او می‌خواهد که شما ببینید که برخی هزینه‌ها را تقبل می‌کند و هنگام قرض گرفتن قول می‌دهد آن را پرداخت کند اما شما می‌دانید پولی که به او می‌دهید، برباد رفته است. او حتی به کتاب، دی‌وی‌دی و لباس‌هایتان هم رحم نمی‌کند، هرآنچه که او قرض بگیرد، برای همیشه از کمد شما غیب می‌شود. در مورد این دوست باید خیلی مراقب باشید و حد ومرز برایش مشخص کنید و گرنه ورشکسته و مقروض خواهید شد.
ولخرج
فرض کنید با دوستتان به سینما می‌روید، هنگام خرید بلیت او اصرار دارد دی‌وی‌دی فیلم‌های دیگر بازیگر محبوب مشترکتان را به بهایی گرانتر از معمول از دکه فیلم‌فروشی در سینما بخرید. هنگامی‌که پیشنهاد یک سفر کوتاه و کم‌خرج به شهرهای شمالی در آخر هفته را می‌دهید، او راضی نیست و اصرار دارد آخر هفته به شهری گرانقیمت‌تر و دورتر مثل اصفهان سفر کنید. شاید این دوست ثروتمند باشد یا درآمد زیادی داشته باشد. شاید هم تمایلی به پس‌انداز کردن ندارد. در هر حال رفتارکردن برحسب میل این دوست از لحاظ مالی به شما ضربه می‌زند. وقت گذراندن با چنین دوستی لذتبخش است اما بهتر است برای وقت‌گذرانی و دوستی با چنین شخصیت‌هایی مقرراتی وضع کنید.
همنشین بد
این دسته افراد همیشه گرفتار مشکل هستند و اغلب شما را هم همراه خود به چاله می‌اندازند. نمونه آن در اطرافتان زیاد است، دوستی که مهمانی را بهم می‌زند یا همیشه با دیگران دعوا می‌کند. هرچقدر هم که حد و مرز تعیین کنید، باز هم این دوست برایتان مشکل ایجاد می‌کند. حتی اگر پایتان را به کلانتری و زندان باز نکند، اما همنشینی با او از لحاظ اجتماعی تاثیربدی بر وجهه شما دارد و دوستی با چنین شخصی در محیط کار و خانواده مشکل‌ساز است.
خلاق اما بی‌پشتکار
چنین دوستی همیشه ایده‌ای جدید در سر دارد که جهان را زیرورو می‌کند و فقط به مقدار کمی پول نیاز دارد تا آن را اجرا کند. ایده جدید او ممکن است یک برنامه جدید موبایل باشد که فرد کمک می‌کند مسواک بزند یا یک رستوران جدید که غذای اختصاصی آن نیمرو است. روحیه خلاق او واقعا حیرت‌انگیز است اما واقعیت این است که او استعدادی در تجارت ندارد و علاوه‌بر آن پشتکار لازم برای دستیابی به ثروت از این طرح‌ها را نیز در او نمی‌بینید. پول قرض‌دادن به چنین دوستی وسوسه‌کننده است اما اجازه ندهید دوستی روی تصمیم‌گیری شما درباره سرمایه‌گذاریتان تأثیر بگذارد.
بیش از حد خیرخواه
این دوست در ماه جاری مشغول انجام فعالیت‌های خیریه برای تحقیق درباره سرطان است. ماه دیگر او به دنبال جمع‌آوری کمک به یک سرپناه افراد بی‌خانمان است. او روح سخاوتمندی دارد و این ایده‌آل است، اما مهم است که او برای هر فعالیتی که می‌کند برای دریافت کمک مالی به شما فشار نیاورد. شاید بتوانید خیلی دوستانه به او بگویید که در حد درآمدتان می‌توانید کمک کنید. به یادداشته باشید که خیرخواهی با روش‌های دیگری نیز امکانپذیر است و می‌توانید بدون خرج‌کردن پول از کارهای خیریه او حمایت کنید. مثلا به جای کمک مالی به خیریه کودکان، وقت خود را اختصاص دهید و فعالیتی را برای موسسه مزبور انجام دهید.
عاشق میهمانی
یکی از دوستان قدیمی دوران دانشگاه من با هر دلیل کوچکی آماده میهمانی گرفتن و پیک‌نیک راه انداختن بود. اکنون سن ما بالاتر رفته و دیگر اهمیتی نمی‌دهیم تولدمان با یک شمع و کیک کوچک برگزار شود یا یک میهمانی بزرگ. اما او هنوز هم سفرهای سالانه برگزار می‌کند. روحیه شاد او گاهی اوقات بیش از اندازه آزاردهنده می‌شود. اما واقعیت این است که همه ما گاهی اوقات با همین روحیه شاد وسوسه می‌شویم. جشن گرفتن برای شغل جدید، ترفیع، فارغ‌التحصیلی از دانشگاه و... دلیلی می‌شوند تا به خودمان یک شام مجلل جایزه دهیم یا چون هفته سختی را پشت‌سر گذاشته‌ایم یک روز به خرید برویم. اما باید به یادداشته باشیم در برابر وسوسه جشن گرفتن هر اتفاق ساده در زندگی، جلوی خودمان را بگیریم و حتی وقتی به این نوع میهمانی‌ها دعوت می‌شویم، محترمانه از رفتن به آن عذرخواهی کنیم.
دست و دلباز
تصور کنید روزعید فرارسیده و برای تمام افرادی که مد نظرتان بوده است، هدیه خریده‌اید. ناگهان دوستی با یک کادوی گرانقیمت برای شما و خانواده‌تان از راه می‌رسد. حتی اگر احساس صمیمیتی با این دوست نمی‌کنید، اکنون شما هم باید مقابله به مثل کنید. این شرایط بدی است، زیرا مودبانه نیست از سخاوت یک دوست گله کنیم. اما راه‌های محترمانه‌ای وجود دارد تا مانع از آن شویم که کادویی دریافت کنیم. اگر چنین دوستی هنوز هم اصرار بر هدیه‌دادن داشته باشد، با دعوت او به شام یا خرید کادویی زیبا اما ارزانقیمت محبت او را جبران کنید.
مشوق ولخرجی
فرض کنید مردد هستید که یک تلویزیون 45اینچ مسطح بخرید یا یک غول 70 اینچی. از یک سو می‌دانید با خرید تلویزیون کوچکتر می‌توانید پس‌انداز کنید و از سوی دیگر دوستتان به شما می‌گوید، تلویزیون بزرگتر بهتر است. ممکن است او قصد خوبی داشته باشد اما همیشه شما را وادار می‌کند پول بیشتری هزینه کنید و ولخرج باشید. او به شما می‌گوید: بهترین را بخر، تو زیاد کار می‌کنی، نگران آینده نباش. بهتر است به جای حرف شنوی از دوستتان، فکر جیب خود باشید.
عشق خرید
همیشه دوستی وجود دارد که با پرده‌برداری از تلفن همراه «اپل» جدید اولین نفر در صف خرید این کالای لوکس می‌ایستد. او همیشه اولین کسی است که یک دستگاه یا فناوری تازه را امتحان می‌کند. وقت گذرانی و رفت و آمد با چنین دوستی به شما فشار می‌آورد مانند او رفتار کنید. به یاد داشته باشید کسانی‌که همیشه اول صف خرید هستند به ندرت کالای مورد نظرشان را با قیمت مناسب می‌خرند. اجازه ندهید عشق دوستتان به خرید وسایل جدید و تازه روی تصمیم خرید و البته جیب شما تأثیر بگذارد.