| فرشید غضنفرپور | روزنامه‌نگار|
تا اینجای کار را منتقدان وزیر علوم بُرده‌اند، 51 امضا برای به مجلس کشاندن فرجی‌دانا زیاد هم هست. در واقع با 10 امضا هم می‌شد وزیر را استیضاح کرد اما پافشاری هیأت‌رئیسه بر عدم‌وصول استیضاح باعث شد طیف پایداری‌های مجلس تقریبا از تمام ظرفیت خود مایه بگذارند و همه امضاهایش را پای کار بکشند. هرچند یکی از نمایندگان مجلس که نخواست نامش فاش شود به «شهروند» گفته است، هستند نمایندگانی که بدون امضای برگه برای استیضاح فرجی‌دانا رایزنی می‌کنند تا روز استیضاح به وزیر رأی عدم‌اعتماد بدهند تا از این طریق موافقان وزیر نتوانند توان واقعی استیضاح‌کنندگان را تخمین بزنند. زیرا هنگام رأی‌گیری اختلاف یک رأی هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.
در هر حال از روز وصول استیضاح تا 10روز، دولت فرصت دارد زمان استیضاح را مشخص کند و وزیر علوم برای دفاع از خود به مجلس بیاید.فرجی‌دانا نخستین وزیر کابینه یازدهم است که استیضاحش تنها پس از 9ماه کار در وزارت علوم اعلام وصول شده و تعدادی از نمایندگان نیز مدت‌هاست برای برکناری‌اش لحظه‌شماری می‌کنند. هرچند برخی از نمایندگان نیز معتقدند پیش‌بینی نتیجه استیضاح نه‌تنها ممکن نیست بلکه این امکان وجود دارد که وزیر بتواند نمایندگان را به سوی خود متقاعد کند. از سوی دیگر برخی از نمایندگان نیز معتقدند پیگیری موضوع بورسیه‌ها و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها از سوی وزیر بوده که باعث شده روی استیضاح او تا این حد پافشاری شود.
جواد هروی، رئیس کمیته بررسی 3000هزار بورسیه غیرقانونی درباره رابطه استیضاح وزیر علوم و ماجرای 3000 بورسیه غیرقانونی به سایت تدبیر گفته است: «آقای فرجی‌دانا در واقع تاوان ایستادگی‌اش بر اصول علمی و پاسداری‌اش از نهاد دانشگاه را می‌پردازد. حتی اگر در نهایت فرجی‌دانا استیضاح هم بشود نه او و نه ما دست از پیگیری این تخلف بزرگ برنمی‌داریم. نام‌هایی در ماجرای بورسیه‌های غیرقانونی وجود دارد که دخالتشان در این ماجرا باعث تأسف شدید می‌شود. وزیر علوم تاوان لغو بورسیه برخی مسئولان و البته داماد و عروس برخی مسئولان را می‌دهد.»
روز یکشنبه نیز محمدرضا رضوان‌طلب رئیس مرکز جذب اعضای هیات‌علمی وزارت علوم به خبرگزاری تسنیم گفت: «ما داریم نمونه‌هایی از اصولگرایانی که به من گفته‌اند اگر ما جزو ترکیب هیأت اجرایی دانشگاهمان نباشیم وزیر را استیضاح می‌کنیم، اما وزیر در این زمینه هیچ اظهارنظری نمی‌کند و ما طبق روال عمل می‌کنیم.»
همچنین با توجه به پافشاری نمایندگان طیف جبهه پایداری و برخی دیگر از همفکران اصولگرای آنان در مجلس این استیضاح می‌تواند نوعی زورآزمایی میان دو فراکسیون رهروان و اصولگرایان مجلس نهم نیز محسوب شود. به این ترتیب نخستین وزن‌کشی جدی میان این دوطیف در مجلس با استیضاح وزیر علوم کلید خواهد خورد. فراکسیون رهروان ولایت (نزدیک به علی لاریجانی) که اکثریت عددی مجلس را تشکیل می‌دهد و اینک با دولت حسن روحانی نیز همسویی بیشتری دارد در موارد زیادی نشان داده این پتانسیل را دارد که از سوی فراکسیون اقلیت (اصولگرایان نزدیک به جبهه پایداری) تحت‌تأثیر قرار بگیرد و شاید به همین دلیل هم باشد که در بیشتر رأی‌گیری‌های اخیر هواداران دولت تا اندازه‌ای غافلگیر شده‌اند. از جمله این موارد باید به آخرین انتخابات هیأت‌رئیسه مجلس اشاره کرد که برخلاف پیش‌بینی اعضای ارشد فراکسیون اکثریت در نهایت «مهرداد بذرپاش» یک چهره شاخص نزدیک به جبهه پایداری جای پایی در میان هیأت‌رئیسه پیدا کرد و به این ترتیب منتقدان لاریجانی یک گام دیگر به صندلی ریاست مجلس نزدیکتر شدند. در همین زمینه احمد شیرزاد نماینده اصلاح‌طلب مجلس ششم در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفته است: در صورتی که فرجی‌دانا بتواند از مجلس بار دیگر رأی اعتماد بگیرد، اقلیت تندروی مجلس می‌فهمد که مجلس موم دست آنها نیست که آن را به هر شکلی که خواستند، دربیاورند.
در واقع با توجه به مقاومت‌های لاریجانی و متحدانش در مجلس برای جلوگیری از اعلام وصول استیضاح که حتی در مواردی به انتقادات سنگین علیه رئیس مجلس نیز کشید می‌توان استیضاح فرجی‌دانا را تازه‌ترین زورآزمایی قدرت میان لاریجانی و طیف پایداری مجلس از یک‌سو و نخستین مواجهه جدی دولت و منتقدانش در صحن بهارستان از سوی دیگر قلمداد کرد. مواجهه‌ای که هم در سطوح فرهنگی و هم در موضوعات سیاسی دولت یازدهم را به چالش خواهد کشید. در واقع از نخستین دقایقی که وزیر علوم وارد مجلس شود این عیارسنجی آغاز خواهد شد و از این‌رو است که همزمان با نگرانی‌های موجود درباره وضع دانشگاه‌ها در صورت برکناری وزیر می‌توان این استیضاح را به دلیل جنبه‌های سیاسی آن استیضاحی مُبارک و نتایج آن را برای بررسی‌های آینده درباره وضع سیاسی کشور لازم دانست، نتایجی به هر حال تکلیف یکی از دوطرف را با ترکیب فعلی مجلس مشخص خواهد کرد.
از سوی دیگر این استیضاح می‌تواند عرصه‌ای باشد که در آن دولت نیز عیار مجلس را بسنجد. نتیجه این استیضاح می‌تواند تعریفی واضح و شفاف از رویکرد مجلس نسبت به دولت، برای دولتمردان، جریانات سیاسی و افکار عمومی ارایه دهد. چه این‌که دولت در تمام روزهایی که فرجی‌دانا برای تغییر رویکردش در وزارت علوم تحت‌فشار قرار گرفته بود، بر رویه و نگاهش در وزارت علوم پافشاری کرد. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در یکی از جلساتش با خبرنگاران صراحتا اعلام کرد که «دولت از رویکرد وزارت علوم حمایت می‌کند، البته شاید رویکرد‌های وزارت علوم با سلیقه برخی نمایندگان مطابق نباشد.» به این ترتیب، این استیضاح می‌تواند نخستین وزن‌کشی درخصوص میزان ایستادگی دولت بر سیاست‌هایش و نوع نگرش و رویکرد مجلس به سیاست‌های دولت باشد چراکه طراح این استیضاح، طیفی از نمایندگان مجلس موسوم به جبهه پایداری هستند که در ماه‌های گذشته بیشترین انتقادات، بیشترین سوالات و بیشترین تذکرات را از تریبون مجلس خطاب به دولت مطرح کرده‌اند. طیفی که هم در حوزه سیاسی به دولت انتقاد دارند و هم در حوزه فرهنگی و شاید بتوان گفت که این استیضاح نخستین اخطار جدی آنان به دولت است. از این جهت می‌توان از این استیضاح به‌عنوان شاخصی تعیین‌کننده در روابط میان دولت و مجلس یاد کرد.