[فرشته کیانی] دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، با انقلابی در وعدههای حیرتانگیز روی کار آمد؛ از بستن مرزهای آمریکا به روی مهاجران تا بستن تعرفه بر کالاهای شرکای تجاری از جمله چین، مکزیک و کانادا. هرچند کارشناسان درباره عواقب ایدههای ترامپ هشدار دادهاند، اما او دیروز نخستین گامها را در مسیر اعمال تعرفهها برداشت و به نوشته «سیانان»، بزرگترین قمار دوره دوم ریاستجمهوری خود را انجام داد. تعرفههای 25 درصدی ترامپ بر واردات از مکزیک و کانادا و دو برابر کردن تعرفه کالاهای وارداتی چینی شوک جدیدی به اقتصاد آمریکا وارد کرد که نشانههای نگرانکنندهای از کند شدن رشد اقتصادی و افزایش تورم را نمایان میکند؛ ترکیبی خطرناک برای هر رئیسجمهوریای. حالا مصرفکنندگان و کسبوکارهای آمریکایی باید بهای گزافی برای تعرفههایی که ترامپ بر سه شریک تجاری بزرگ این کشور وضع کرده، بپردازند. «سیانان» در گزارش پیش رو به واکاوی جنگ تجاری آمریکای ترامپ با شرکای تجاری خود از جمله چین، کانادا و مکزیک پرداخته است.
بار اعمال تعرفه ترامپ بر دوش مصرفکننده آمریکایی
تعرفههای 25 درصدی ترامپ بر مکزیک و کانادا اقدامی عجیب با هدف به چالشکشیدن شرکای تجاری اصلی آمریکا، اما تهدیدی برای تضعیف اقتصاد آمریکاست. ترامپ همچنین تعرفه واردات کالاهای چینی را دو برابر کرد و از 10 به 20 درصد رساند. چین و کانادا بلافاصله با اعمال تعرفه بر کالاهای آمریکایی مقابله به مثل و تهدید کردند که یک جنگ تجاری ویرانگر را شعلهور میکنند. دولت ترامپ معتقد است که این تعرفهها برای جلوگیری از ورود ماده مخدر فنتانیل به آمریکا ضروری است.
اما تعرفهها زمانی اجرا میشوند که تورم به رشد خود ادامه میدهد و اقتصاد آمریکا در کل، در شرایط متزلزلتری قرار دارد. بر اساس دادههای وزارت بازرگانی، تعرفههای ترامپ تهدیدی برای افزایش قیمتهایی است که آمریکاییها برای طیف گستردهای از کالاهایی میپردازند که از چین، مکزیک و کانادا وارد میشوند. این کشورها سال گذشته مجموعا 1.4 تریلیون دلار کالا به آمریکا ارسال کردند، بیش از 40 درصد ارزش کل کالاهایی که آمریکا در سال گذشته وارد کرد. این در حالی است که هیچ راهی وجود ندارد که واردکنندگان بتوانند هزینه تعرفههای 20 یا 25 درصدی را بدون انتقال آن به مصرفکنندگان متحمل شوند.
تنها کالاهای وارداتی از کانادا که با تعرفه 25 درصدی مواجه نمیشوند، اقلام مرتبط با انرژی مانند نفت خام -یکی از کالاهای مهم که آمریکا از آنجا وارد میکند- است، اما مشمول مالیات 10 درصدی خواهد شد. محصولات جدید، خودروها، قطعات خودرو و لوازم الکترونیکی، از جمله تلفن و رایانه، از جمله کالاهایی هستند که آمریکا از مکزیک، کانادا و چین وارد میکند و اکنون با تعرفههای بین 20 تا 25 درصدی مواجه خواهد شد.
چین پاسخ داد: در برابر قلدری سر خم نمیکنیم
با تشدید جنگ تجاری ترامپ، چین متعهد شد تا آخر بجنگد. پکن با اعمال تعرفههای تلافیجویانه تا 15 درصد بر کالاهای منتخب آمریکایی، کنترل صادرات به دهها شرکت آمریکایی و طرح شکایت در سازمان تجارت جهانی، به ترامپ پاسخ داد. چین همچنین هشداری جدی به دولت ترامپ داد: مردم چین هرگز در برابر «هژمونی یا قلدری» سر فرود نمیآورند. لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، دیروز گفت: «فشار، اجبار و تهدید راه مناسبی برای تعامل با چین نیست. تلاش برای اعمال فشار حداکثری بر چین اشتباه محاسباتی است. اگر آمریکا اصرار به جنگ تعرفهای، جنگ تجاری یا هر نوع جنگ دیگری داشته باشد، چین تا آخر مبارزه میکند.» کانادا نیز در واکنش اعلام کرد که فورا با اعمال تعرفه بر 30 میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی پاسخ خواهد داد و تا 25 مارس، 125 میلیارد دلار تعرفه اضافی بر کالاهای آمریکایی وضع خواهد کرد.
اعمال تعرفههای جدید در راه است
دولت ترامپ اعلام کرد که این دور از اعمال تعرفهها اگرچه چشمگیر، اما فقط آغاز راه است. تعرفههای فولاد و آلومینیوم قرار است از 12 مارس اجرا میشود. هفته گذشته ترامپ فرمان اجرایی را برای بررسی تعرفههای چوب امضا کرد. اگرچه او مدتهاست گفته آمریکا به الوار کانادایی نیاز ندارد، این تعرفه تهدیدی برای افزایش قیمت خانههای جدید است که عامل اصلی تورم برای خانوادههای آمریکایی است. ترامپ همچنین گفته در تلاش برای افزایش فروش داخلی، بر واردات محصولات کشاورزی از 2 آوریل تعرفه اعمال خواهد کرد.
تعرفه و مهاجرت؛ شالوده سیاست ترامپ
ترامپ با شخصیتی ناپایدار و غیرقابل پیشبینی، از زمان معاملاتش بهعنوان غول املاک در دهه 1980، تعرفهها را ابزار اقتصادی فوقالعادهای میدید. اعمال تعرفه در کنار موضوع مهاجرت شالوده سیاست او را تشکیل میدهد. او یک روز قبل از اعمال تعرفهها درباره مهاجران گفت: «استفاده از این کشور برای مردم بسیار پرهزینه خواهد بود. آنها نمیتوانند وارد شوند و پول ما را بدزدند، کارخانهها و مشاغل ما را بگیرند و انتظار داشته باشند که مجازات نشوند. آنها با تعرفهها مجازات میشوند. این سلاح بسیار قدرتمندی است که سیاستمداران از آن استفاده نکردهاند، زیرا آنها صداقت نداشتند و احمق بودند.» این در حالی است که سیاستهای مهاجرتی ترامپ خانهسازی، کشاورزی و سایر صنایع کلیدی را تهدید میکند.
بازی با آتش در میان ناامیدی رأیدهندگان
ترامپ خود را در یک تنگنای سیاسی قرار داده است. اگر تعرفهها را وضع کند با آتش بازی میکند. اگر این کار را نکند، همه فکر میکنند او همیشه بلوف میزند. اقتصاد آمریکا با وجود انعطافپذیری، در حال تجربه ضعفی چشمگیر است. اعتماد مصرفکننده همراه با قدرت خرید در حال کاهش است. بنابراین، ترامپ با آتش اقتصادی بازی میکند. این خطر بهویژه از آنجایی شدید است که ناامیدی رأیدهندگان به دلیل قیمت بالای مسکن و مواد غذایی به او کمک کرد تا در انتخابات سال گذشته پیروز شود. ناکامی در رفع این مشکلات یا تشدید آنها با تعرفههای چوب و کالاهای کشاورزی باعث واکنش شدید به ویژه برای قانونگذاران جمهوریخواه در انتخابات میاندورهای سال آینده میشود. در نظرسنجی CNN/SSRS که یکشنبه منتشر شد، 52 درصد از پاسخدهندگان گفتند که ترامپ به مهمترین مشکلات کشور توجه کافی نداشته است.