اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
شاه و تحمل حرف حق!
جریان ملاقات دیشب با مین‌باشیان را عرض کردم. خدمت اعلیحضرت عرض کردم می‌گوید اگر من اسم والاحضرت اشرف را بردم برای این است که معتقدم باید ایشان ولخرجی نکند، نه این که می‌خواستم طعنه بزنم. فرمودند: «دیگر این خرمگس است! دروغ می‌گوید. این‌ها خودشان را گم می‌کنند. باید حساب خودشان را بدانند. اصلاً مخارج سفر والاحضرت اشرف چه ربطی به امور نظامی و کشوری دارد که تو مثال بیاوری؟ مگر آن که بخواهی پیش دیگران قمپز درکنی. من این آرتیست‌ها و رقاص‌ها را بهتر از تو می‌شناسم.» خلاصه هرچه کردم که قدری شاه را نسبت به او آرام‌تر کنم ممکن نشد. به خصوص که دیشب علیاحضرت ملکه پهلوی در این مورد صحبت کرده بودند و شاهنشاه بیشتر عصبانی بودند که چرا این مردک پیش مادرم رفته و با مادرشان هم دعوا کرده بودند. من دیشب به علت سرماخوردگی سر شام نرفته بودم. دوباره باز نظر مردم را درباره برکناری مین‌باشیان از من سؤال فرمودند. عرض کردم در همان زمینه دیروز است، من‌جمله این که با آمریکایی‌ها رفت و آمد زیاد داشته. فرمودند: «این حرف‌ها که دیگر درباره ما درست در نمی‌آید. چه کسی جرأت می‌کند با خارجی بند و بست کند؟ خب حالا که او را برکنار کردیم نمی‌گویند چه طور نتوانستند خارجی‌ها جلوی این کار را بگیرند؟ ارتشبد فریدون جم هم که رئیس ستاد بود پارسال برکنارش کردیم، می‌گفتند با انگلیسی‌ها رفت و آمد زیاد داشت، ولی البته درست نبود. به هر صورت او را هم به علت مزخرف‌گویی برکنار کردیم.»51.8.28
التماس نفتی به آمریکایی‌ها
شرفیاب شدم. نام مفصلی برای لیندون جانسون رئیس‌جمهوری آمریکا دیکته فرمودند. خلاصه‌اش این بود اولاً به شرکت‌های نفتی توصیه کنید بهتر است با ما کنار بیایند، اگر هم کمک مالی نمی‌کنند، لااقل استخراج ما را بالا ببرند. البته از آن چه تعهد کرده بودند حالا بهتر است، یعنی گفته بودند ۱۱درصد، حالا ۲۰درصد است. ولی ما انتظار داشتیم حداقل میزان صادرات نفت ایران بعد از جنگ اعراب و اسرائیل به ۳۰درصد برسد. اول هم این قول را داده بودند، بعد در کنفرانس خرطوم که اعراب تصمیم به باز کردن نفت برای غرب گرفتند، نفتی‌ها هم برای ما دبه کردند و به آن نسبت موردنظر ما عمل نکردند. ثانیاً برای خرید اسلحه که در ظرف 5 سال آینده 700 میلیون دلار خواهد بود، به ما اعتبار بدهید. اگر ندهید، ناچاریم با وضع خاورمیانه از جای دیگر اعتبار بگیریم. شاید این موضوعات را شاهنشاه با وزیر انگلیس مذاکره فرموده بودند درست نمی‌دانم، چون چیزی نفرمودند.46.8.24