[شهروند]همین چند روز پیش، در مراسم اختتامیه جشنواره مردمی عمار، یکی از آثاری که مورد توجه قرار گرفت، مستندی بود به نام «رویای یحیی»- درباره شهید یحیی سنوار و شخصیت، ایدئولوژی و آرمانی که این شهید در تمام زندگیاش دنبال میکرده است. این فیلم که به گفته کارگردانش حسین الهام «نگاه و پرداختی متفاوت دارد» و زندگی یحیی سنوار را «به شکل محاکات یا حدیث نفس- در جاهایی به شکل پرسش و پاسخ و مناظره و در جاهایی دیگر در قالب یک روایت اول شخص تمامعیار- روایت میکند»؛ بهنوعی یک مستند آرشیوی است که روایت خود را با کمک سخنرانیها و عکسها و فیلمها و سایر اطلاعات موجود از شهید پیش میبرد. «رویای یحیی» به قلم طه امیری که مقاطعی از زندگی و مبارزه شهید یحیی سنوار را به تصویر کشیده و تلاش کرده که به زبان ساده توضیح دهد که یحیی سنوار که بود، چه کرد و چه دیدگاهی نسبت به وطن و مبارزه و ماجرای فلسطین داشت؛ بعد از ماجرای شهادت سنوار به سرعت آماده نمایش شده و خیلی زود هم تماشاگرانی انبوه به دست آورده و مورد توجه طیف وسیعی از مخاطبان سینمای مستند قرار گرفته است. این گفتگو با حسین الهام به این بهانه انجام شده؛ درباره یحیی سنوار و شهادتش و البته ساخت فیلم درباره این شهادت تاریخساز...
دغدغه تولید مستند «رویای یحیی» از کجا آمد؟
جبهه مقاومت امسال پاییز خیلی سختی داشت و به ویژه بعد از ترور فرماندهان رده اول حزبالله تقریبا یک فضای بهت و حیرت و بعضا ناامیدی در بدنه علاقهمندان به جبهه مقاومت پیش آمده بود- که شهادت شهید یحیی سنوار پیش آمد و این بهت و حیرت و ناامیدی و تردید را تشدید کرد. [احتمالا برای همین هم بود که] دشمن صهیونیست در ادامه عملیات روانی و ضد تبلیغات علیه یحیی سنوار فیلمی از لحظه شهادت ایشان منتشر کرد. با این حال این فیلم که یحیی سنوار را خسته و زخمی روی یک مبل نشان میداد که با آخرین رمق و نفس خود چوبی را به سمت دوربین دشمن پرت میکند؛ نتیجه عکس داد و در حالی که رژیم صهیونیستی دنبال مخابره تصویری تحقیرآمیز از ایشان بود، همگان شاهد شدند کسی که پروپاگاندای اسرائیل او را ساکن تونلها تصویر میکرد، وسط میدان جنگ و جهاد و مبارزه تا آخرین نفس بود و وسط همین میدان هم به شهادت رسید.
یعنی ایده ساخت فیلمی درباره شهید سنوار بعد از شهادت ایشان به ذهنتان رسید؟
تصویر آخرین لحظات مبارزه ایشان جان تازهای به جبهه مقاومت داد. من هم در این میان تصمیم گرفتم خیلی سریع- تا دیر نشده-کاری برای این شهید و مجاهد بزرگ بسازم. مجاهدی که بیشتر از مبارزهاش با دشمن آن بصیرت و هوشیاریاش در مقاطع مختلف تاریخی موضوعیت و اهمیت داشت. سنوار کسی بود که تنها به خاطر طراحی عملیات و نبوغ در کار اطلاعاتی و امنیتی برجسته نشده بود؛ بلکه یک سیاستمدار هوشمند و مقاوم و با اصول بود و دوست داشتم تا این مسئله داغ است کاری درباره این شهید بسازم.
در شرایطی که هنوز روزهای زیادی از شهادت یک چهره محبوب جهانی نگذشته، تولید اثر درباره او باید چالشها و دشواریهای زیادی داشته باشد. نه؟
صرف تولید یک مستند آرشیوی چالشهای بسیاری دارد- ک مهمترین این چالشها و دشواریها نبود تصویر و آرشیو مناسب است. درباره شهید سنوار هم این موضوع صادق بود و ما یک آرشیو دستهبندی شده درست و باکیفیت نداشتیم و آرشیو شبکههای ماهوارهای از قبیل الجزیره نیز خیلی نمیتوانست به ما کمک کند. دیگر شبکههای ماهوارهای نیز آرشیو مناسبی نداشتند.
احتمالا سبک زندگی و مبارزات شهید سنوار و وجود سانسور شدید رسانهای علیه او نیز در این قضیه دخیل بود. درست است؟
یحیی سنوار حضور و زندگی خیلی محسوسی میان مردم نداشت و بهواسطه ملاحظات امنیتی زیاد جلوی دوربین نبود و همین هم پیدا کردن تصاویری را که بتوان برای قصهگویی مورد استفاده قرار داد، خیلی سخت کرده بود. از طرف دیگر سانسور شدیدی نیز که در خیلی از پلتفرمها وجود داشت، کار ما را دشوارتر میکرد. در پلتفرمهای مرتبط با متا یا یوتیوب تصویر خوب و باکیفیتی از شهید سنوار موجود نیست. از این رو به دلیل سانسورهایی که وجود داشت، خیلی سخت تصاویر را پیدا کردیم- که این چالش اصلی ما برای تولید این فیلم، آنهم در این زمان کم بود. ولی با همه اینها تلاش کردیم شبهات موجود درباره یحیی سنوار را پاسخ دهیم و مواردی مانند زندگی در تونلها، چرایی عملیات «طوفان الاقصی» و ادامه مبارزه با امکانات کم را مورد اشاره قرار دهیم.