اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
ریخت و پاش همایونی
مستقیماً از همدان به بیرجند آمدم که شاهنشاه و شهبانو و 70 نفر مهمان و همچنین والاحضرت همایونی ولایتعهد و والاحضرت فرحناز و علیرضا را پذیرایی کنم. از مهمان‌ها و والاحضرت‌ها در چادر و از شاهنشاه در اکبریه، منزل خودم پذیرایی کردم. شب تولد شهبانو، ۲۲ مهر هم در بیرجند برگزار شد. به این جهت بهترین آشپزهای دنیا را از رستوران ماکزیم پاریس به بیرجند آورده بودم. زیر چادرپوش بزرگی که از جـدم امیر علم خان به یادگار مانده است شام و ناهارهای شاهانه دادم. قریب 3 میلیون ریال خرج این دو شب مهمانی من شد.49.7.21
کینه شتری از مصدق معزول
امروز شاهنشاه سؤال فرمودند: «آن گفتار رادیو مسکو را بر علیه اوپک از وزارت اطلاعات پرسیدی چه بود؟» عرض کردم بله و اتفاقاً در کیف غلام است. راجع به اوپک مطلبی ندارد. راجع به مصدق و دولت قانونی مصدق خیلی تعریف می‌کند. فرمودند: «گفتم که ممکن نیست بر علیه اوپک چیزی بگوید.» بعد فرمودند: «دولت قانونی یعنی چه؟ تا وقتی سرکار بود قانونی بود.» عرض کردم این کلمه تأکید برای تاثیرگذاری بر مردم است. مثل دولت قانونی پاتریس لومومبای کنگو که هنوز هم مسکو برای خر کردن مردم آفریقا می‌گوید، یا دولت قانونی مجیب‌الرحمان بنگلادش. خیلی خندیدند. باز کمی صحبت مصدق پیش آمد. فرمودند: «چنین آدم مضر به حال کشور فکر نمی‌کنم ظرف هزاران سال در کشوری پیدا بشود.»54.7.24
مستقل بودن و فحش خوردن
شاهنشاه مقداری اوقات تلخی با دکتر هوشنگ رام رئیس بانک عمران فرمودند که به او ابلاغ کنم. گویا راجع به یک شخص که باید مهندس مشاور بانک در طرح شهرسازی خورزین تهران شود (از اقوام علیاحضرت شهبانو)، با آن که دو دفعه شاهنشاه فرموده‌اند بشود، مخالفت کرده و دیروز هنگام شرفیابی به او فحش دادند. ضمناً به من می‌فرمودند: «خبر به من رسیده که رام نظر داشته خیابان‌های خورزین طوری ساخته شود که زمین او مرغوب شود.» عرض کردم فکر نمی‌کنم این خبر صحیح باشد. فرمودند: «به هر صورت باید بداند که من دو دفعه امر نمی‌دهم. اگر یک دفعه گفتم باید اجرا شود.»53.7.22
حاتم بخشی به پادشاه فراری
نامه دیگری از علی نقی انصاری، سفیر ایران در ایتالیا راجع به پادشاه افغانستان (محمدظاهر شاه) رسیده بود. فرمودند: «به هر حال 20هزار دلار بفرست که به ایشان برساند تا جواب ایشان از افغانستان برسد. ضمناً بگو که از این جریان جز من و تو و انصاری کسی آگاه نیست.» بعد مرخص شدم فوری کار پادشاه افغانستان را راه انداختم.52.7.23