مجلس شورای اسلامی دیروز میزبان وزیر نیرو و نفت برای توضیح درباره خاموشی ها در کشور و تامین سوخت زمستانی نیروگاه ها بود. در جلسه علنی مجلس، وزیر نیرو از توقف خاموشی‌ها در کشور خبر داد و وزیر نفت و انرژی از افزایش تولید گاز و فرآورده های گازی و صادرات بیش از 130 میلیون لیتر گازوئیل .در این زمینه کمیسیون انرژی مجلس با ارائه گزارشی عدم تأمین گاز، افزایش مصرف سوخت مایع و کاهش ذخایر استراتژیک سوخت مایع را دلیل قطعی برق در فصل زمستان اعلام کرد.
گزارش کمیسیون انرژی از دلایل قطعی برق در فصل سرد
احمد مرادی، رئیس کمیته برق کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: براساس بررسی‌های کمیسیون انرژی، عدم تأمین گاز مورد نیاز برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها در ۸ ماهه نخست سال جاری و به تبع آن افزایش مصرف سوخت مایع و کاهش ذخایر استراتژیک سوخت مایع نیروگاهی به ویژه گازوئیل از جمله دلایل اصلی کمبود احتمالی برق در زمستان پیش روست.
وی گفت: کاهش ذخایر استراتژیک سوخت مایع نیروگاهی به ویژه گازوئیل، پایین بودن راندمان نیروگاه های حرارتی و عدم اجرای طرح های افزایش راندمان نیروگاهی جهت کاهش مصرف سوخت نیروگاه های حرارتی کشور، عدم هماهنگی وزارتخانه های نفت و نیرو در اجرای ماده (۲) قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق برای پیش بینی و مدیریت صحیح ذخایر سوخت مایع نیروگاهی و در نتیجه کمبود ذخایر سوخت مایع در شروع فصل سرما از جمله دلایل خاموشی ها در کشور است. مرادی تصریح کرد: همچنین اتکای بیش از حد سبد تولید برق کشور به سوخت گاز طبیعی و عدم توجه کافی دولت های گذشته به متنوع سازی سبد تولید برق و حمایت از سرمایه گذاری در توسعه تجدیدپذیرها ، کم توجهی به مدیریت مصرف انرژی در کشور از جمله تعلل در راه اندازی و رونق بازار بهینه سازی انرژی و اجرای طرح های بهینه سازی انرژی از دیگر دلایل کمبود احتمالی برق در زمستان پیش رو هستند.
وزیر نیرو از توقف خاموشی‌ها خبر داد
وزیر نیرو در جلسه علنی مجلس از توقف خاموشی‌ها در کشور خبر داد و گفت: در چند روز اخیر خوشبختانه وضعیت تامین برق خوب بوده و ما توانستیم سوخت کافی دریافت کنیم و خاموشی هم در حال حاضر اعمال نمی‌شود.
عباس علی آبادی، افزود:علی رغم اینکه از سال ۵۷ تاکنون رشد جمعیت جهان مشابه کشور ما بوده است اما رشد مصرف برق در جهان ۳.۴ برابر و در ایران رشد تولید و مصرف برق ۲۳ برابر شده است. همچنین میانگین رشد مصرف پیک سالانه که طی ۱۰ سال گذشته حدود ۴.۷ درصد بوده است در سال جاری با افزایش ۶۵۰۰ مگاوات به ۸.۷ درصد یعنی حدود دو برابر رسیده است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر روند افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها در دهه گذشته به ویژه در سال‌های اخیر متناسب با رشد مصرف نبوده است. به طوری که در پیک مصرف سال جاری این کمبود تا مرز ۲۰ هزار مگاوات ناترازی هم رسیده است.
علی آبادی با اشاره به اجرای 14 پروژه برای تامین ناترازی برق در کشور گفت: انجام به موقع تعمیرات نیروگاهی، تکمیل نیروگاه‌های ناتمام، نصب یک میلیون و پانصد هزار کنتور هوشمند قبل از پیک سال آینده، مدیریت‌های شبکه و حبس تولید برق نیز به میزان هزار مگاوات، شناسایی مصرف کنندگان غیر مجاز به ویژه رمز ارزها و افزایش ظرفیت 10 هزار مگاواتی برای پیک سال آینده از مهم ترین اقدامات این وزارتخانه به شمار می رود.
علی آبادی با اشاره به تامین سوخت نیروگاه ها اظهار داشت: رشد مصرف گاز خانگی در سال‌های اخیر موجب کمبود گاز در زمستان شد. همچنین کاهش سوخت گاز تحویلی به نیروگاه‌ها از ابتدای سال جاری و ضرورت استفاده از ذخایر مخازن گازوئیل به عنوان سوخت جانشین به منظور جبران آن، منجر به کاهش مخازن سوخت شد. بنابراین برای جلوگیری از کاهش بیشتر، عملا نمی‌توان از ظرفیت نیروگاه موجود استفاده کرد و به ناچار، محدودیت‌های برنامه‌ریزی شده طی چند روز برای مشترکان اعمال شد.
تولید گاز ایران افزایش یافت
در ادامه این جلسه، وزیر نفت گفت: تولید گاز ۲۵ میلیون متر مکعب و فرآورده های اصلی ۵ میلیون لیتر افزایش یافته است. محسن پاک نژاد درباره گزارش کمیسیون انرژی مجلس درخصوص قطعی برق در فصل سرد و تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی کشور اظهار داشت: افزایش تولید گاز خام به طور متوسط بیش از ۲۵ میلیون متر مکعب، تولید فراورده‌های اصلی که شامل نفت کوره و نفت گاز در پالایشگاه‌ها می‌شود با افزایش خوراک تحویلی به پالایشگاه‌ها و اصلاح شرایط فرآیندی، افزایش ظرفیت ناوگان حمل سوخت، برنامه ریزی برای سوآپ گاز و واردات نفت گاز، کوتاه کردن زمان تعمیرات نیروگاه ها و افزایش تولید برخی از چاه‌ها از مهم ترین اقدامات این وزارتخانه برای جبران ناترازی و تامین سوخت نیروگاه ها به شمار می رود.
وزیر نفت افزود: در مواقعی که مصرف گاز خانگی به دلیل برودت هوا افزایش پیدا می‌کند، گاز کمتری برای سایر بخش‌ها در دسترس قرار می‌گیرد و مؤلفه‌های سبد سوخت نیروگاهی به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که سوخت مایع بیشتری مصرف شود. به همین دلیل نیز باید ذخایر نفت گاز و نفت کوره همواره در سطح پایدار و متناسب با میزان مصرف قرار داشته باشد تا بتوانیم در این گونه موارد از این ذخایر استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه از ابتدای سال ۱۴۰۳ سطح این ذخایر در وضعیت مطلوبی نبوده و حدود ۲۹۰ میلیون لیتر بوده که عددی بسیار پایین برای ورود به سال ۱۴۰۳ بوده است، گفت: خوشبختانه هم اکنون سطح ذخایر نفت کوره در وضعیت مناسبی قرار دارد. وزیر نفت همچنین از صادرات ۱۳۰ میلیون لیتر گازوئیل خبر داد. پاک نژاد با بیان اینکه از روز ۱۰ مرداد تاکنون نیروگاه‌ها به صورت متوسط ۲۲ میلیون لیتر نفت گاز مصرف کردند که این موضوع متناسباً باعث کاهش ذخایر نفت گاز نیروگاهی شده است. وزیر نفت تاکید کرد: در نظر گرفتن همه موارد در ۳۱ مرداد ماه سال جاری موجودی نفت و گاز نیروگاهی چیزی حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون لیتر بوده است که در مقایسه با ۳ میلیارد لیتری که شرایط پایدار ذخایر نفت گاز اصل و همچنین نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد کمتر بوده است.
قالیباف: ۱۵ هزار مگاوات ناترازی انرژی در تابستان امسال داشتیم
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در تابستان امسال بیش از ۱۵ هزار مگاوات ناترازی در مصرف انرژی داشتیم و در مقابل ۱.۵ درصد صنایع ما در تولید و رشد اقتصادی افت کرده است که این به معنای خسارت به تولیدکننده و دولت است. محمدباقر قالیباف اظهار داشت: دو وزارتخانه نفت و نیرو به نمایندگی از دولت و مجلس وظیفه انجام دو کار تامین پایدار انرژی کشور برای استفاده مردم و ایجاد ارزش افزوده، تضمین رشد اقتصادی و بالا بردن جی‌دی‌پی کشور را دارند.
رییس مجلس شورای اسلامی گفت: در حوزه گاز در زمستان ۱۴۰۲ ، ۲۵۰ میلیون متر مکعب ناترازی انرژی پیدا کردیم آن هم در شرایطی که صنعت را تعطیل کرده و افت فشار داشتیم. قالیباف با اشاره به خسارت‌های وارد شده در عرصه بین‌المللی گفت: یک روز در مواجهه با تهدیدات دشمنان می‌گفتیم نفت را به روی شما می‌بندیم و اهرم تهدید ما بود اما امروز کدام نفت را می‌بندیم و کدام بازار را داریم؟ اگر هم تحریم نباشیم، وضعیت تولیدمان معلوم است. آیا این خسارت نیست و نباید توجه کنیم؟ آیا در این رابطه دولت‌ها و مجلس مسئول نیستند؟
وی افزود: آقای وزیر به این موضوع اشاره داشت که حتی اگر تولید هم داشته باشیم معضل ما حمل و نقل است لذا موضوعات ما پیچیده‌تر از آن است که در این باره بحث کنیم که مازوت سوزانده شود و یا نشود؟
قالیباف بیان کرد: این وضعیت عمق ناترازی و مشکلات را نشان می‌دهد؛ این چالش در عرصه بین‌المللی و در عرصه داخلی روشن است.
آمار قاچاق روزانه فرآورده‌های نفتی
وی افزود: روزانه بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده از کشور قاچاق می‌شود؛ تردید نکنید این قاچاق سازماندهی شده است و مراکز تولید و مصرف‌کننده‌های اصلی اولین تهیه‌کننده‌های این قاچاق هستند. قالیباف با اشاره به قانون رفع موانع تولید مصوب مجلس یازدهم گفت: طبق بند ح تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۳ وزارت نیرو مکلف بوده تعیین نرخ خرید مصرف‌کننده‌های صنایع بزرگ را در اول سال اعلام کنند که پارسال دی و یا بهمن گفتند که محل درآمد رقم ۴۰ همتی است. وی افزود: پارسال این ۴۰ هزار میلیارد تومان دچار مشکل شده و امسال هم شهریور و مهر ابلاغ کردند؛ بعد از تصویب این قانون وزیر سابق نیرو گفت که تصویب این قانون باعث نجات نیرو شده اما وضعیت اجرا را همه می‌بینند.
رییس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: طبق این قانون باید ۲۵ درصد از این رقم برای خرید تضمینی برق‌های تجدید پذیر و ۲۰ درصد بابت مطالبات تولیدکنندگان صنعت برق به بخش خصوصی داده شود؛ برق را از بخش خصوصی خریداری می‌کنیم اما پولش را نمی دهیم و تبدیل به مشتری بد حساب می‌شویم. بعد در بودجه سال آینده پیش‌بینی انتشار ۶۰ همت اوراق برای تسویه دیون وزارت نیرو شده است.
نکته پایانی
در پایان باید اشاره کنیم که ارزش 30 میلیون لیتر فرآورده های نفتی بر اساس آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی در سال 2022 ایران با پرداخت سالانه 127 میلیارد دلار در صدر پرداخت کنندگان یارانه انرژی جهان قرار دارد. مصرف روزانه فرآورده های نفتی نیز در کشور ما 205 میلیون لیتر است. بر این اساس، ارزش 30 میلیون لیتر قاچاق فرآورده نفتی چیزی حدود 18 میلیارد دلار محاسبه می شود.