[عبدالباسط انصاری] حدود دو هفته قبل بود که نجیب میقاتی رئیس دولت پیشبرد امور لبنان از هماهنگی با نبیه بری رئیس مجلس و همچنین حزبالله برای اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل و اعزام ارتش به جنوب این کشور سخن گفت. میقاتی عصر جمعه با طرح سخنانی مشابه مجددا از موافقت حزبالله با اجرای این قطعنامه سخن گفت و عنوان کرد دولت لبنان به این قطعنامه متعهد است. قطعنامه 1701 سازمان ملل شامل بندهایی چون توقف خشونتها، استقرار صلحبانان سازمان ملل(یونیفل)، عقبنشینی حزبالله به پشت رودخانه لیتانی و عقبنشینی اسرائیل به پشت مرزهای ترسیم شده سازمان ملل در سال 2000 یا همان خط آبی و خلع سلاح نیروهای شبهنظامی ازجمله حزبالله است.
نبیه بری موافق خلع سلاح حزبالله است؟
پس از خبر اولیه میقاتی درباره موافقت حزبالله با قطعنامه 1701 در حدود دو هفته قبل و هماهنگی با بری در این زمینه، برخی تحلیلگران بهعلت روابط نزدیک نبیه بری با حزبالله، از این مسئله ابراز تعجب کردند اما پس از سخنان شیخ نعیم قاسم در سخنرانی تصویری اخیر خود و اعلام همراهی بری با این جنبش و اعتماد اعضای حزبالله به وی، تردیدها در این رابطه تا حدی برطرف شد. نکته دیگر این است که حزبالله تاکنون درباره نحوه یا جزئیات اجرای این قطعنامه سخن نگفته است اما از دیدگاه تحلیلگران مسئله خلع سلاح نیروهای شبهنظامی که در بند 3، بخش سوم بند 8 و همچنین بند 10 قطعنامه به آن اشاره شده، به سادگی اجرایی نمیشود و حزبالله به آن تن نخواهد داد.
موضع حزبالله درباره قطعنامه 1701 چیست؟
همانگونه که اشاره شد حزبالله تاکنون جز اعلام هماهنگی با نبیه بری موضع صریحی حول مسئله اجرای قطعنامه 1701 اتخاذ نکرده است. اما در بیانیه شامگاه جمعه حزبالله دو نکته مهم وجود دارد که بیارتباط با مسئله جنگ و آتشبس و مسئله عقبنشینی این نیرو نیست. حزبالله در این بیانیه ضمن شرح عملیاتهای خود در دو پاراگراف پایانی تأکید کرده است که مناطقی در حیفا، طبریه و عکا در میان شهرکهای مسکونی بهعنوان محل استقرار پوششی توسط نظامیان صهیونیست استفاده میشود و از این پس این شهرکها جزو اهداف این نیرو خواهد بود و دوم آنکه آتشبس منوط به توقف حملات صهیونیستها به غزه و لبنان و پایان جنگ است. بر این اساس حزبالله ضمن قدرتنمایی و تأکید بر ادامه مبارزه و تعیین اهداف جدید، بحث درباره قطعنامه 1701 را عملا منوط به آتشبس کرده که یکی از بندهای همین قطعنامه نیز هست.
مواجهه حزبالله و صهیونیستها با قطعنامه و احتمالات دیگر
در این میان موضع و رویکرد احتمالی صهیونیست ها در برابر این قطعنامه نیز مهم است. طرف اسرائیلی هیچ پالسی برای آتشبس ارسال نکرده و با تشدید حملات به جنوب لبنان و تلاش برای ترور فرماندهان و نیروهای رده میانی دیگری از حزبالله بیروت عملا نشان داده که بهدنبال اتمام جنگ نیست خاصه اکنون که احساس میکند حزبالله دچار خلأ رهبری و فرماندهی شده است. افزون بر آن حدود 5 روز قبل ارتش رژیم صهیونیستی در بیانیهای خطاب به شهروندان جنوب لبنان، هشدار تخلیه مناطق و نقل مکان به شمال رودخانه «الاولی» واقع در شمال بندر صیدا را صادر کرد. صیدا در حوالی 40 کیلومتری صور و محل تلاقی رودخانه لیتانی با دریای مدیترانه واقع شده است. این بدین معناست که ارتش اسرائیل نهتنها به جنوب رودخانه لیتانی بلکه به نواحی شمال آن تا 40 کیلومتر دورتر در صیدا و حوالی بیروت برای عقب راندن حزبالله برنامه دارد. از نظر تحلیلگران این میتواند مقدمهای برای اشغال مجدد جنوب توسط صهیونیستها و ایجاد منطقه حائل از بعد از رودخانه لیتانی و فراتر از قطعنامه 1701 باشد، هر چند برخی تحلیلگران هم این فرض را بدبینانه پنداشتهاند. صهیونیست ها اکنون احساس می کنند فرصتی تاریخی برای نابودی حزب الله یا تضعیف شدید آن دارند و این تحلیل در محاسبات آنان اثر بالایی دارد. از طرف دیگر حزبالله در بحث قطعنامه 1701 نیمنگاهی به مسائل داخلی لبنان نیز دارد و درصدد آن است که هم با انداختن توپ در زمین صهیونیستها و تعیین شرط برای اجرای قطعنامه، افکار عمومی و جناحهای داخلی را اقناع کند که رویکردی جنگطلبانه ندارد، و هم درصورت گسترش دامنه جنگ به شکل جنگ 33 روزه، پشتیبانی قابلتوجهی برای ادامه مبارزه خود جلب کند. افزون برآن حزبالله نیمنگاهی به مسئله ترمیم ساختار و تجدید قوا نیز دارد و عقبنشینی مقطعی با این هدف و به شرط آتشبس و اتمام جنگ و البته بدون خلع سلاح، برای حزبالله چندان هم نامطلوب نیست. تحولات روزهای آینده چشمانداز بهتری از این مسائل بهدست خواهد داد.