[شهروند] دیروز عصر دکتر پزشکیان با بدرقه مقامات عراق، اسعد العیدانی استاندار و اعضای کنسولگری ایران در بصره فرودگاه این شهر را به مقصد تهران ترک کرد. رئیس‌جمهور در حالی در کشور همسایه غربی‌مان حضور یافته بود که تنها دو هفته از اتمام سفرهای اربعینی زائران ایرانی به عتبات عالیات و کربلا و نجف می‌گذرد و عراقی‌ها میزبان شایسته برای ایرانیان و زائران دیگر کشورها بودند؛ موضوعی که دکتر پزشکیان هم به آن اشاره و از دولت و ملت عراق بابت اینکه حق این میزبانی را به خوبی ادا کردند، تقدیر کرد.
سفر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق از صبح روز چهارشنبه (۲۱ شهریور) و در راس هیأتی بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی کشورمان آغاز شد. او پس از ورود به بغداد با حضور در محل مشهد سرداران شهید مقاومت نسبت به مقام شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس ادای احترام کرد. پزشکیان در دیدارهای جداگانه با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، رئیس شورای‌عالی قضایی، سران چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه عراق و معاون اول رئیس مجلس عراق گفت‌وگو کرد. وی همچنین با سفر به اربیل و سلیمانیه با مقامات اقلیم کردستان عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. پزشکیان در کنار دیدارهای رسمی به زیارت بقاع متبرکه در شهرهای مذهبی عراق نیز مشرف شد. بخش معنوی دیگر سفر که با استقبال افکار عمومی در عراق مواجه شد و آن را دلیلی دیگر بر عمق مناسبات بین دو ملت دانستند، پیام نوشتاری تقدیر و تشکر رهبر معظم انقلاب بود که به نشانه تقدیر از میهمانوازی مواکب داران و دولت و ملت عراق در جریان زیارت اربعین حسینی، دکتر پزشکیان آن را در قالب تابلو نقشی که به زبان عربی نوشته شده بود به طور جداگانه تقدیم نخست وزیر، رییس جمهور و رییس دستگاه قضایی عراق کرد.در این پیام مقام معظم رهبری از حسن کرم و میهمانوازی و حسن ضیافت دولت و ملت عراق در جریان زیارت اربعین حسینی و پذیرایی از زائران ایرانی در این مراسم تقدیر به عمل آورد.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران را در این سفر رسمی سه روزه، وزیران امور خارجه، اقتصاد، مسکن و شهرسازی و روسای نهاد و رئیس دفتر رئیس‌جمهور همراهی می‌کردند.
دکتر پزشکیان در نخستین گام با «عبداللطیف رشید» رئیس‌جمهور عراق دیدار و درباره مسائل همکاری‌های دوجانبه گفت‌وگو کرد.همچنین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق در جریان مذاکرات گسترده‌ای که در بغداد داشتند، در یک موضع مشترک خواهان توقف جنایات رژیم صهیونیستی در نسل‌کشی در غزه شدند. رئیس‌جمهور در نشست خبری مشترک گفت: نیازمند اجرای تفاهمنامه‌های همکاری امنیتی میان ایران و عراق هستیم تا با تروریست‌ها و دشمنان مقابله کنیم، همان‌هایی که در گذشته ثبات و امنیت منطقه را هدف قرار دادند.
السودانی نیز گفت: ما بارها تأکید کرده‌ایم که مخالف توسعه دامنه تنش و درگیری علیه حاکمیت کشورها هستیم و لازم است جامعه بین‌الملل به وظایف و مسئولیت‌های قانونی و اخلاقی خود عمل کنند. وی تأکید کرد: نباید هیچ اقدام مسلحانه و تهدیدآمیزی به‌خصوص از خاک عراق علیه ایران صورت گیرد.
روابط تهران - بغداد به‌دلیل استراتژیک بودن آن و همچنین همکاری کشورمان در مبارزه با افراط گرایی و داعش که سال‌ها بر توسعه این کشور سایه انداخته بود، از اهمیت بالایی برای طرفین برخوردار است.
برنامه‌های اقتصادی رئیس‌جمهور در سفر به عراق
در این سفر 14یادداشت تفاهم به امضا رسید و زمینه همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بیشتر خصوصا در حوزه سفرهای زائران اربعین و عتبات عالیات افزایش یافت. دفتر نخست‌وزیری عراق با انتشار بیانیه و عکس‌هایی از مراسم امضای سندهای همکاری اعلام کرد که این سندها در حوزه‌های آموزش نیروهای متخصص، ورزش و جوانان، تبادل فرهنگی و هنری و آثار تاریخی، آموزش و پرورش، رسانه، ارتباطات، اعزام کاروان‌های گردشگری دینی، کشاورزی و منابع طبیعی، پست، حمایت اجتماعی آموزش نیروهای فنی - مهندسی، ارتقای سطح نیروهای کار ماهر و بالاخره همکاری بین اتاق‌های بازرگانی دو کشور است.
تعاملات و همکاری‌های ایران و عراق در حوزه‌های پولی، تجارت کالا و حمل‌ونقل، بیشترین میزان همکاری‌ها را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ عراق با واردات ۱۰ میلیارد دلاری انواع کالاها در صنایع دارویی، محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی و صنایع غذایی، اصلی‌ترین شریک تجاری ایران (تا پایان ۱۴۰۲) محسوب می‌شود. به‌گفته دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت، پیش‌بینی‌ها از افزایش تجارت ایران و عراق به ۲۰ میلیارد دلار تا سال ۱۴۰۷ حکایت دارد.
رئیس‌جمهور در نشست با فعالان اقتصادی در عراق گفت: یکی از اهداف اصلی سفر خود به عراق را تسهیل مسیر فعالیت بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی برشمرد و گفت: در دیدارها و رایزنی‌های صورت گرفته با مقامات ارشد عراق، توافق کردیم که یک کارگروه تخصصی برای تدوین برنامه راهبردی جامع بلندمدت توسعه روابط میان دو کشور تشکیل شود.
تجارت ۲۰ میلیارد دلاری ایران و عراق محقق می‌شود؟
عراق کشوری است که از سال ۲۰۱۹ تا الان سالانه بیش از ۹۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که ۹۵ درصد این درآمد را صرف واردات کرده است. در اصل ۹۵ درصد نیازهای این کشور از طریق واردات تامین می‌شود؛ هرچند می‌توان گفت این کشور در سال‌های اخیر به سمت خودکفایی در برخی حوزه‌ها رفته و ممکن است این رقم تا ۹۰ درصد کاهش یافته باشد. اینها نشان می‌دهد این کشور به‌شدت به توسعه نیازمند است؛ از همین روست که صادرات خدمات فنی و مهندسی به این کشور نیز در دستور کار ایران در سال‌های گذشته بوده و صادرات خطوط تولید و ماشین‌آلات صنعتی و نیز توسعه زیرساخت‌ها ازجمله راهسازی و سدسازی نیز در دستور کار شرکت‌های ایرانی برای فعالیت در این کشور قرار دارند.
پزشکیان نخستین رئیس‌جمهوری که به اقلیم کردستان رفت
رئیس‌جمهور در پایان سفر خود به عراق، به اقلیم کردستان رفت که گفته می‌شود نخستین سفر یک رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تاکنون به این منطقه از عراق و شهرهای اربیل و سلیمانیه محسوب می‌شود. وی در این سفر با رئیس و نخست‌وزیر اقلیم کردستان و «مسعود بارزانی» رهبر حزب دمکرات کردستان عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس اقلیم کردستان عراق در این دیدار گفت: به هیچ وجه نباید از خاک اقلیم در ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران استفاده شود.نچیروان بارزانی در توییتی به زبان فارسی از نخستین سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور دولت چهاردهم، به عراق و اقلیم کردستان ابراز خرسندی کرد.او در توییتی نوشت: «به آقای دکتر مسعود پزشکیان خیر مقدم عرض نموده و خرسندیم که در نخستین سفر خارجی‌شان از زمان تصدی منصب ریاست‌جمهوری ایران، از عراق و اقلیم کردستان دیدار کردند. گفت‌وگوهای مؤثری داشتیم و بر توسعه و تقویت روابط میان اقلیم کردستان و عراق با ایران بر مبنای منافع مشترک و پایبندی هر دو طرف به استقرار ثبات در منطقه تأکید کردیم.»مسعود پزشکیان در دیدار «بافل طالبانی» رئیس و جمعی دیگر از اعضای اتحادیه میهنی کردستان عراق، ضمن قدر نهادن به تلاش‌ها و مبارزات آزادی‌خواهانه مرحوم جلال طالبانی تصریح کرد: نگاه مرحوم طالبانی به آزادی را می‌توان به‌عنوان یک نماد و الگو ارج نهاد.
اولین سفر یک رئیس‌جمهور به بصره در یک قرن گذشته
رئیس‌جمهور در سفر سه‌روزه خود به عراق، دیداری از بصره به‌عنوان پایتخت اقتصادی و تجاری این کشور و بندر آزاد آن داشت. در این سفر علاوه بر بازدید از بنادر تجاری و نفتی بصره، به‌عنوان مهم‌ترین پایانه صادراتی این کشور، با فعالان اقتصادی ایرانی در عراق هم به گفت‌وگو کرد.«علی عابدی» سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در بصره در این خصوص گفت: سفر دکتر پزشکیان به بصره نخستین سفر یک رئیس‌جمهور به این استان حداقل در ۱۰۰ سال گذشته بوده و این ناشی از جایگاه و اهمیت ویژه بصره برای جمهوری اسلامی ایران است.
احداث راه‌آهن شلمچه - بصره از دیگر مواردی است که در سفر دکتر پزشکیان به بصره مورد تأکید و پیگیری بود؛ پروژه‌ای که سال‌هاست در دولت‌های مختلف از سوی ایران پیگیری شده و تنها ۳۲ کیلومتر طول دارد اما به دلایل متعدد اجرای آن متوقف مانده یا به کندی پیش رفته است.
پزشکیان: اگر مسلمانان با یکدیگر برادری کنند، اسرائیل جرأت قتل‌عام نخواهد داشت
مسعود پزشکیان پس از ورود به بصره در دیدار با نخبگان، دانشگاهیان و عشایر عراق در سخنانی با بیان اینکه حضرت علی(ع) نفرمود مومنین با مومنین برابرند، بلکه فرمودند «مسلمان با مسلمان برابر است»، گفت: اگر ما مسلمانان با هر باور و اعتقادی با هم برادری کنیم، آیا اسرائیل می‌تواند مسلمانان را قتل عام کند؟
وی افزود: تفرقه لبه آتش است، هنگامی که با یکدیگر در اختلاف هستیم، درون آتش هستیم.پزشکیان ادامه داد: در بغداد به سیاسیون گفتم به تاریخ نگاه کنید، اروپایی‌ها صد سال با هم می‌جنگیدند و همدیگر را می‌کشتند، اما با هم توافق کردند و راه‌ها را به هم وصل کرده و پول واحد دارند و یکی شدند. می‌توانید با قطار به کشورهای مختلف اروپایی سفر کنید و هیچ ممانعتی وجود ندارد. رئیس‌جمهور با طرح این پرسش که چرا مسلمانان از پاکستان نباید سوار قطار شوند و به ایران و عراق و عربستان سفر کنند؟ خاطرنشان کرد: چرا ما نمی‌توانیم این کار را بکنیم؟ لازمه آن وحدت است، باید متحد شویم. پزشکیان همچنین به طرح راه‌آهن شلمچه-بصره اشاره کرد و گفت: من مصمم هستم به محض اینکه به تهران برگشتم، مسیر قطار شلمچه-بصره را باقدرت و دقت پیگیری کنم که ان‌شاءالله سریعاً این راه را به هم وصل کنیم.رئیس‌جمهور تصریح کرد: این تازه قدم اول است، هر راهی که بتواند ما را به همدیگر وصل کند، پیگیری خواهم کرد.