[ شهروند] وزیر سابق نیرو گفت: متأسفانه به دلایل مختلف و تاریخی، در کشور از ابزار اقتصادی برای مدیریت آب و برق بهره کامل و کافی برده نشده؛ این در شرایطی است که در اغلب کشورها اقتصاد مهم‌ترین اهرم تنظیم‌گری آب و برق است.علی‌اکبر محرابیان اظهار داشت: آب و برق دو عنصر حیاتی در اقتصاد و رفاه اجتماعی هر جامعه‌‌ای به شمار می‌رود و همواره تقاضای این دو عنصر نسبت به عرضه به‌ویژه در کشوری با موقعیت جمهوری اسلامی ایران بیشتر است.
وزیر سابق نیرو به علل فزونی تقاضا بر عرضه آب و برق در کشور پرداخت و افزود: شرایط اقلیمی را می‌توان ازجمله علل اولیه این وضعیت برشمرد. با نگاهی به آمارها می‌توان گفت متوسط بارش‌ها در کشور 240میلی‌متر به ثبت رسیده است. به‌عبارت دیگر، این عدد برابر با یک‌سوم متوسط بارش‌های جهانی است و از سوی دیگر، سرانه آب در ایران طی 40-50سال گذشته به حدود یک‌چهارم و کمتر کاهش یافته است.
وی در این زمینه تصریح کرد: سرانه آب تجدیدپذیر برای هر ایرانی در 40– 50سال اخیر حدود 6400مترمکعب بوده است، این در حالی است که هم‌اکنون این عدد به کمتر از 1200مترمکعب رسیده است.
محرابیان با تأکید بر اینکه طی دهه‌های گذشته نیاز بشر به آب در راستای توسعه اقتصادی و سطح بهداشت و مواردی از این دست افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است، اضافه کرد: با مرور مجموع تولیدات کشاورزی طی 40سال گذشته به خوبی می‌توان مشاهده کرد که تولیدات کشاورزی به چند برابر افزایش یافته و معنای آن افزایش استفاده از آب است.
هدفمندسازی یارانه‌ها برای آب ضروری است
وی شرایط حاکم بر اقتصاد آب و برق را مسئله مهمی برشمرد و ابراز داشت: متأسفانه به دلایل مختلف و تاریخی، در کشور از ابزار اقتصادی برای مدیریت آب و برق بهره کامل و کافی برده نشده؛ این در شرایطی است که در اغلب کشورها اقتصاد مهم‌ترین اهرم تنظیم‌گری آب و برق است؛ در این زمینه اجرای طرح‌هایی مانند هدفمندسازی یارانه‌ها و مشابه آن برای حوزه‌های آب ضروری به‌نظر می‌رسد.
وزیر سابق نیرو با تأکید بر اهمیت «فرهنگ مصرف» در مدیریت آب و برق، اظهار کرد: در برخی از کشورها ازجمله ایران به لحاظ تاریخی و نیز عدم‌دستیابی به پارامترهای اقتصادی شاهد رشد مصرف آب و برق هستیم.
محرابیان همچنین وجود «محدودیتهای مالی» دولت در راستای سرمایه‌گذاری زیرساختهای آب و برق را دیگر معضل صنعت آب و برق عنوان کرد و گفت: صنعت آب و برق سه سال سخت را به‌دلیل حاکم شدن خشکسالی بر اقلیم کشور پشت سرگذاشت، البته در سال‌جاری خوشبختانه بارش‌های خوبی در ماه‌های فروردین و اردیبهشت رخ داد که تا حدودی محدودیت‌ها را جبران کرد.
وی در ادامه صحبت‌های خود به اتمام بسیاری از پروژه‌های مسکوت مانده و نیمه تمام گذشته صنعت آب و برق در دولت سیزدهم اشاره کرد و افزود: با استفاده از ظرفیت کارشناسان وزارت نیرو برنامه‌ای را به مجلس شورای اسلامی ارائه کردیم که برنامه شامل دو بخش پروژه‌های «سخت‌افزاری و سازه‌ای» و پروژه‌های «مدیریتی و نرم‌افزاری» در حوزه آب و برق می‌شود.
تغییر رویکردهای سنتی به نوین در مدیریت منابع آب کشور
وزیر سابق نیرو گفت: مدیریت منابع آب در کشور به‌صورت سنتی انجام می‌شد، به این صورت که مدیریت این امر از مرتبه بارش تا مصرف صورت می‌گرفته. این در حالی است که مدیریت جو با استفاده از علوم نوین، موضوعی است که در دستور کار بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته قرار گرفته و از این‌رو دولت سیزدهم در ابتدای فعالیت خود لایحه‌ای را در چارچوب قانون بودجه تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد و در نهایت سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی تاسیس شد.
به‌گفته وی، سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی این امکان را فراهم می‌کرد که در چارچوب سیاست‌های حاکم در معاونت آب و آبفای وزارت نیرو بتوان آب‌های جوی را نیز مدیریت کرد.
اجرای پروژه‌های آبرسانی در دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت
وزیر سابق نیرو یادآور شد: در آغاز فعالیت دولت سیزدهم برنامه آبرسانی به ظرفیت 700میلیون مترمکعب به مجلس شورای اسلامی ارائه و عمدتا پروژه‌هایی را شامل می‌شد که یا نیمه‌تمام بودند یا هنوز عملیات اجرایی آن آغاز نشده بود. این در شرایطی بود که در ادامه ملاحظه شد نیاز کشور بیش از برنامه‌ای بود که در آغاز دولت به مجلس ارائه شده بود، چرا که بیش از 300شهر دارای تنش آبی در کشور وجود داشت.
محرابیان با بیان اینکه حجم پروژه‌های آبرسانی در دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت، ادامه داد: دولت تا پایان عمر قانونی خود نتوانست برنامه‌های خود را به ثمر برساند و اکنون گزارش سه سالهای ارائه می‌شود که ذیل آن بسیاری از پروژه‌ها آغاز شده و در مراحل اجرایی است، به‌ویژه بسیاری از پروژه‌ها بنابر ضرورت آغاز شده و هم‌اکنون در حال طی مراحل اجرا و تکمیل است.
تحقق 211درصدی برنامه‌های 4ساله آبرسانی دولت سیزدهم
وی یادآور شد: هم‌اکنون گزارشی که ارائه می‌شود درخصوص پروژه‌هایی است که به‌طور کامل به اجرا رسیده است. از 700میلیون مترمکعب پروژه آبرسانی که در آغاز دولت سیزدهم برنامه‌ریزی شد، امروز یک میلیارد و 480میلیون مترمکعب محقق شده است، به‌عبارتی 211درصد از برنامه چهارساله طرح‌های آبرسانی دولت سیزدهم امروز تکمیل شده و به بهره‌برداری رسیده است.
وزیر سابق نیرو با اشاره به رفع تنش آبی 239شهر طی فعالیت دولت سیزدهم، افزود: شبکه‌های آبیاری و زهکشی در حوزه‌های درون‌سرزمینی و مرزی اجرایی شد. در پروژه‌های مرزی که از سال 1389و 1390آغاز شد، مقام معظم رهبری در دولت گذشته اعتبار بسیار خوبی را به این پروژه‌ها تخصیص داده بودند، اما این اعتبارات برای تکمیل پروژه‌ها کافی نبود و مجموع این پروژه‌ها با پیشرفت حدود 75درصد سالیان سال مسکوت و تعطیل مانده بود.
اجرای جراحی اقتصادی در صنعت آب و برق
وی با بیان اینکه در این سه سال جراحی عمیق اقتصادی انجام شده است، تصریح کرد: ابتدا علاوه بر ایجاد تقاضا برای برق تجدیدپذیر و اصلاح قانون، صنایع مکلف شدند 5درصد برق خود را بخش تجدیدپذیر تامین کنند و در شورای‌عالی انرژی با حمایت شهید رئیسی ادارات هم مکلف شدند 20درصد برق خودشان را از بخش تجدیدپذیر تامین کرده و یا توسعه دهند که این موارد تقاضای قابل توجهی برای توسعه صنعت تجدیدپذیر ایجاد کرد.
محرابیان با بیان اینکه تابلوی سبز در بورس انرژی ایجاد شد و تقاضا برای سرمایه‌گذاری به‌شدت افزایش یافت، ادامه داد: قرارداد 12هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر با بهترین سرمایه‌گذاران کشور منعقد شد.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی انجام‌شده برای مدیریت 10هزار مگاوات در حوزه مصرف یادآور شد: این برنامه به‌طورکامل انجام شد. هرچند در حوزه تولید با نارسایی‌هایی با توجه به عدم‌توسعه صنعت برق در طول سنوات گذشته مواجه بودیم، اما در مدیریت مصرف با استفاده از شیوه‌های مختلف موفقیت‌هایی در بخش اداری، صنعتی و کشاورزی کسب شده و ضرورت دارد در طول سالهای آتی تکمیل شود.
محرابیان با بیان اینکه خرید و فروش برق در بورس انرژی به‌صورت نقد انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: طبق قانون، وزارت نیرو در سال پنجم برنامه مکلف شده است 60درصد انرژی توزیعی را در بورس انرژی خریداری کند که هم‌اکنون بالای 60درصد خرید و فروش در بورس انرژی انجام می‌شود.