همه شهروندان لازم است سطح آگاهی‌های حقوقی خود را افزایش بدهند. این امر موجب تحقق و ارتقاء اصل حاکمیت قانون در جامعه، ارتقاء سطح سواد حقوقی افراد، کاهش مراجعات مردم به نهادهای قضایی و شبه‌قضایی، همچنین فرهنگسازی و آمادگی عموم برای تبعیت از قانون خواهد شد.

شرایط پرداخت دیه از بیت‌المال
پرداخت دیه از بیت‌المال شرایطی دارد که باید محقق شوند و این‌گونه نیست که برای هر قتلی بتوان حکم پرداخت دیه از بیت‌المال مسلمین را صادر کرد. نبود مطالعه و دانش لازم در این خصوص گاه موجب می‌شود چنین توقعی در برخی اولیای دم به‌وجود بیاید و برخی رسانه‌ها نیز کاملاً ناآگاهانه از آن دفاع کنند. اما مواردی که قانون پرداخت دیه از بیت‌المال را برای آن‌ها پیش‌بینی کرده عبارتند از:

1- نبود عاقله (بستگان مردِ نسبی جانی) برای مرتکب در جایی که عاقله باید دیه را بپردازد. در این صورت مرتکب باید دیه را بدهد. اما در صورت عدم توانایی مرتکب، دیه از بیت‌المال پرداخت خواهد شد.

2- عدم تمکن عاقله در جایی که عاقله باید دیه را بپردازد. در این صورت مرتکب باید دیه را بدهد. اما در صورت عدم توانایی مرتکب، دیه از بیت‌المال پرداخت خواهد شد.

3- هرگاه فرد ایرانی از اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی که در ایران زندگی می‌کند، مرتکب جنایت خطای محض شود، شخصاً مسئولیت پرداخت دیه را دارد. اما اگر توان پرداخت دیه را نداشته باشد، به او مهلت برای پرداخت دیه داده می‌شود و اگر با مهلت مناسب نیز قادر به پرداخت نباشد، معادل دیه توسط دولت پرداخت می‌شود.

4- هرگاه ماموری در اجرای وظایف قانونی، عملی را مطابق مقررات انجام دهد و همان عمل موجب فوت یا صدمه بدنی کسی شود، دیه برعهده بیت‌المال است.

5- در جنایت شبه‌عمد در صورتی ‌که به دلیل مرگ یا فرار به مرتکب دسترسی نباشد، دیه از مال او گرفته می‌شود و در صورتی ‌که مال او کفایت نکند، از بیت‌المال پرداخت می‌شود.

6- در جنایت خطای محض در مواردی که پرداخت دیه بر عهده مرتکب است، اگر به علت مرگ یا فرار، دسترسی به او ممکن نباشد، دیه جنایت از اموال او پرداخت می‌شود و درصورتی ‌که مرتکب مالی نداشته باشد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.

7- در موارد وقوع قتل و عدم شناسایی قاتل که با تحقق لوث نوبت به قسامه مدعی‌علیه برسد و او اقامه قسامه کند، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود و در غیر موارد لوث، چنانچه نوبت به سوگند متهم برسد و طبق مقررات بر عدم انجام قتل سوگند بخورد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.

 8- اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.