[عبدالباسط انصاری- فرشته کیانی] پس از وقوع سه حمله خونین با چاقو در انگلیس در حدود یک ماه اخیر، این بار چاقوکشی به آلمان رسیده است. حدود یک ماه قبل بود که قتل سه دختر خردسال در انگلیس تبدیل به بستری برای اعتراضات و اغتشاش خیابانی خشن در این کشور شد. درحالی‌که گمان می‌رفت درگیری‌ها در انگلیس فروکش کرده باشد، حمله با چاقو به یک زن 34ساله و یک دختر 11ساله در میدان لستر در مرکز لندن و چاقوکشی در کارناوال ناتینگ هیل(بزرگترین کارناوال اروپا) در انگلیس در هفته قبل، زنگ خطر این حملات را در انگلستان به صدا درآورد. هشت روز قبل رسانه‌های آلمانی خبر داده‌اند که فردی مسلح به چاقو در جریان یک مراسم در شهر سولینگن در حوالی شهرهای کلن و دوسلدورف اقدام به حمله علیه تعدادی از حضار مراسم کرده و در پی آن سه نفر به قتل رسیده و هشت نفر زخمی شدند. نکته عجیب آنکه مراسم مذکور همچون کارناوال ناتینگ هیل انگلیس، یک جشنواره برای بزرگداشت سالگرد تاسیس شهر سولینگن بوده است. فردای این حمله داعش مسئولیت آن را پذیرفت اما مدارک معتبری برای دست داشتن در این حمله ارائه نکرد. اکنون رسانه‌های آلمانی خبر داده‌اند که جمعه شب طی یک حمله با چاقو در داخل اتوبوسی که عازم یک فستیوال در غرب این کشور بوده است، شش نفر زخمی شدند که حال سه نفر از آنان وخیم است. به‌نظر می‌رسد خشونت با استفاده از چاقو در حال تبدیل شدن به یک اپیدمی فراگیر است. در ادامه نگاهی به علل و ریشه افزایش خشونت و حملات با چاقو در اروپا خواهیم داشت:
کاهش اندازه چاقوها؛ راهکار وزیر کشور آلمان برای بحران چاقوکشی!
«دویچه وله» در پی افزایش حملات با چاقو در آلمان نوشت: «اوایل ماه آگوست، پس از گزارش پلیس درباره افزایش حمله با چاقو، به ویژه در نزدیکی ایستگاه‌های قطار، دولت آلمان وعده قوانین سختگیرانهتری را درباره چاقوکشی داد، اگرچه این آمار همچنان بحث‌برانگیز است. نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان اوایل آگوست گفته بود: «در آلمان چاقوها برای انجام اعمال خشونت‌آمیز و وحشیانه استفاده می‌شوند و آسیب جدی یا مرگ به بار می‌آورند. ما به قوانین سختگیرانهتری برای سلاح و کنترل‌های جدی‌تر نیاز داریم.» وزیر کشور، خواستار تغییر در قانون شد که به موجب آن در آینده فقط تیغه‌هایی به طول 6 سانتی‌متر به جای 12 سانتی‌متر فعلی، مجاز به حمل در ملأعام خواهند بود. این بیانیه دولت پس از آن صادر شد که آمار پلیس از افزایش سالانه 9.7 درصدی آسیب‌های بدنی جدی ناشی از چاقو حکایت کرد.»
رشد جرایم با چاقو در اروپا
مواردی که در ابتدای این نوشتار برای کشورهای انگلیس و آلمان ذکر شد تنها موارد رخ داده چاقوکشی نبوده است. به‌طور کلی در کشورهای غربی جرایم خشن مخصوصا با چاقو در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. مجله in-security در گزارشی از رشد جرایم با چاقو در کشورهای غربی همچون: بلژیک، آلمان، انگلیس، کانادا، فرانسه و استرالیا در سال‌های اخیر خبر داده است.
نشریه «یوروپین کانسرواتیو» در مطلبی از افزایش حملات با چاقو در ایستگاه‌های قطار در آلمان خبر داد و نوشت: «داده‌های جدید اداره پلیس جنایی فدرال آلمان (BKA) نشان می‌دهد که در سال 2023آلمان شاهد افزایش 32درصدی سالانه حملات با چاقو در ایستگاه‌های قطار بوده که بسیار نگران‌کننده است. این تقریبا دو برابر تعداد حملات ثبت‌شده در سال 2019، درست قبل از همه‌گیری کووید-19است.
نشریه «کانورسیشن» هم در مطلبی با عنوان «جنایت با چاقو در دهه گذشته در انگلستان و ولز افزایش یافته است»، از اپیدمی جنایت با چاقو در بریتانیا نوشت و افزود: «یک نظرسنجی جدید از 2000جوان بریتانیایی نشان داد که تقریبا نیمی از آنان نگران جنایت با چاقو هستند. جنایت با چاقو در بریتانیا بین سال‌های 2012-13و 2019-20، جرایم چاقو حدود 85درصد افزایش یافته است. برخی معتقدند که افزایش جرایم با چاقو در انگلیس ناشی از سیاست‌های ریاضتی اقتصادی دولت است و برخی دیگر آن را نتیجه کاهش پلیس می‌دانند. اما توضیح محتمل‌تر، بازار مواد‌مخدر غیرقانونی است که در دهه گذشته رقابتی‌تر و خشونت‌آمیزتر شده است. مصرف کوکائین از سوی جوانان ١٦ تا ٢٤ساله در انگلستان و ولز بین سال‌های ٢٠١٢ تا ٢٠١٩ میلادی ٩٠درصد افزایش یافته است. این روند متناسب با جرایم ثبت‌شده با چاقو است.»
اعتمادآنلاین به نقل از سه پایش صورت گرفته در فرانسه آورده است: «بین سال‌های 2016 -2018روزانه 120 حمله با سلاح سرد در این کشور صورت گرفته است. همچنین اداره ملی پلیس قضایی فرانسه، حملات با چاقو را شایع‌ترین نوع درگیری و حملات خوانده است. کارآگاهان فرانسوی هم سهم چاقو در قتل‌های این کشور را 44درصد اعلام کرده است.»
مهاجران؛ متهم همیشگی برای بحران‌های اجتماعی غرب
درحالی‌که پس از وقوع هر نوع جنجال و بحران اجتماعی در غرب، خاصه پس از وقایعی چون چاقوکشی، انگشت اتهام به سمت مهاجران و مسلمانان دراز می‌شود که بسیاری از این حملات توسط شهروندان غربی صورت گرفته است. خبرگزاری آلمانی دویچه‌وله در گزارشی در همین رابطه گفته است: «جرم‌‌شناسان ارتباطی بین جنایات خشونت‌آمیز و پیشینه مهاجرت نمی‌بینند». دیرک بایر جرم شناس مؤسسه پیشگیری از جرم در زوریخ به دویچه وله گفت: «اگرچه غیرآلمانی‌ها به‌طور نامتناسبی در آمار جنایات پلیس با چاقو نشان داده می‌شوند، اما این به‌خودی خود بینش مفیدی نیست. اگر به گروه غیرآلمانی‌ها دقیق‌تر نگاه کنیم، گروه‌های بسیار متفاوتی از مردم را می‌یابیم: اروپای شرقی، شمال آفریقا، آمریکایی‌های جنوبی، و مردمی با پیشینه عرب. آنها فرهنگ‌های بسیار متفاوتی هستند، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که چیزی شبیه یک فرهنگ خاص «چاقو» یا یک پیشینه قومی که ارتباط مستقیمی با حمل چاقو داشته باشد، وجود دارد.»
کارشناسان درباره علل جنایت با چاقو چه می‌گویند؟
مجله «In security» دلایل افزایش حملات با چاقو در اروپا؛ افراط‌گرایی مذهبی/سیاسی، مواد مخدر و بیماری‌های جدی روانی ذکر می‌کند. همچنین فقر و طرد اجتماعی را در این باره موثر می‌داند و می‌نویسد: «جنایت با چاقو و حمل آن بدون هیچ تردیدی علامت یک مشکل اجتماعی گسترده است. جرایم با چاقو بیشتر در فقیرترین و محروم‌ترین مکان‌ها وجود دارد.» این مجله از دیگر دلایل به شبکه‌های اجتماعی اشاره می‌کند و می‌نویسد: «برخی از کارشناسان استدلال می‌کنند اکنون مردم فیلم‌هایی از حملات با چاقو را ضبط می‌کنند. این ویدیوها میلیون‌ها‌بار پخش می‌شوند و اغلب برای کسب شهرت و دنبال‌کنندگان بیشتری که خود می‌تواند به جرایم با چاقو دامن بزند.» الجزیره نیز درباره علل رشد چاقوکشی در اروپا نوشته است: «کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر کنونی بریتانیا وقتی هنوز بر سر کار نیامده بود، می‌گفت در بریتانیا ما اغلب مفتخریم که بحران خشونت با سلاح آمریکا را نداریم. با این حال، واضح است که ما اکنون شاهد بحران مخصوص به خود هستیم، یعنی رشد وحشتناک جنایت با چاقو و به اندازه کافی برای متوقف‌کردن آن کاری انجام نمی‌شود.» پاتریک گرین، مدیرعامل موسسه ضد جرایم با چاقوی«The Ben Kinsella Trust»، به الجزیره گفت: «جایی که مواد مخدر هست، چاقو هم هست. در برخی موارد، مجرمان و باندها، افراد جوان‌تر را به معامله مواد مخدر می‌کشانند و نه برای محافظت از خود، بلکه برای محافظت از مواد مخدری که حمل می‌کنند، مسلح به چاقو می‌شوند. آسیب‌پذیری‌های خاصی در میان جوانان بریتانیا وجود دارد که آنها را مستعد استثمار می‌کند.» گرین توضیح داد که «این آسیب‌پذیری‌ها ممکن است شامل نیازهای اولیه برآورده نشده به دلیل عواملی مانند فقر یا نژادپرستی باشد. علاوه بر این، جوانانی که دارای مشکلات سلامت روانی هستند نیز مستعد چنین استثماری هستند.» او افزود: «با این‌حال، برای پرداختن به موضوعاتی که در وهله اول منجر به چنین جنایاتی می‌شوند، باید به وضوح به این مسائل اساسی پرداخت. باید اقداماتی برای مقابله با نابرابری در کنار کمبود آموزش یا حمایت از سلامت روان انجام شود.» «دیرک بایر»، جرم‌شناس موسسه پیشگیری از جرم در زوریخ درباره بحران چاقوکشی در آلمان به «گاردین» می‌گوید: «بعید است قوانین سخت‌گیرانه‌تر، حملات با چاقو را ریشه‌کن کنند... این، عاملان جوان را نمی‌ترساند...شما نمی‌توانید مشکل را با قانون حل کنید. این یک معضل اجتماعی است و باید با اقدامات اجتماعی برطرف شود.»