ظهور دولت شریف امامی و آغاز دست و پا زدن‌ شاه برای بقا
 

 

[شهروند] 46 سال پیش در چنین روزی، برابر 5 شهریور 1357 خورشیدی، جعفر شریف امامی، به دستور محمدرضا پهلوی مأمور تشکیل کابینه شد. شریف امامی که یک بار دیگر نیز یعنی در اوایل دهه 40 خورشیدی برای کمتر از 9 ماه تکیه زدن بر کرسی نخست‌وزیری را تجربه کرده بود، این بار جانشین جمشید آموزگاری می‌شد که شاه را کاملاً از خود ناامید کرده بود. او در هنگامه‌ای سکان کشتی کشور را به دست می‌گرفت که تندبادهای انقلاب وزیدن گرفته و ارکان حکومت پهلوی شدیداً به لرزه افتاده بودند. شریف امامی اما به قدری از مرحله پرت بود و نمی‌دانست اوضاع از چه قرار است که وقتی هوشنگ نهاوندی وزیر علوم و آموزش عالی‌اش با شدت گرفتن تظاهرات مردمی، برای استعفا به نزدش رفت، به او این‌گونه اعتاب کرد که: «استعفا برای چیست؟ تمام این‌ها کار انگلیسی‌هاست. ما داریم با انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها مذاکره می‌کنیم و اوضاع آرام می‌شود...».

آموزگار، سپر بلای بدسرانجام محمدرضا شاه
تصور شاه این بود که نارضایتی مردم دلیلی ندارد جز بی‌کفایتی مسئولان و به این ترتیب بود که بالاخره بعد از 13 سال و 6 ماه عذر دولت امیرعباس هویدا را خواست و جمشید آموزگار را بر مصدر کار گمارد. اما آموزگار که در سابقه او مناصبی چون وزیر کشاورزی در کابینه منوچهر اقبال، وزیر بهداری در دولت حسنعلی منصور، وزیرکشور و دارایی در کابینه امیرعباس هویدا دیده می‌شد، خود بهتر از هر کس دیگری می‌دانست که گام در چه مسیر بی‌سرانجامی برمی‌دارد. او سعی کرد با ایجاد فضای باز سیاسی و برخی اصلاحات ظاهری به خیال خود هوایی تازه‌ در جو اختناق‌زده کشور بدمد، اما چاپ مقاله توهین‌آمیز «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات، همچنین قیام‌های خونین ١٩ دی مردم قم و ٢٩ بهمن مردم تبریز، خیلی زود طومار دولت او را در هم پیچید و راه را برای ظهور دولت شریف امامی هموار کرد.

شریف ‌امامی، مفتخر به ریاست دولت فریب
دولت شریف امامی اما با شعار تشکیل دولت آشتی ملی پا به عرصه حیات گذاشت. شخص نخست‌وزیر برای به دست آوردن دل مردم که حاضر به ترک خیابان نبودند با صدور اعلامیه‌ای تقویم رسمی كشور را از تاریخ مجعول شاهنشاهی به هجری شمسی بازگرداند، همچنین تاسیس هر نوع قمارخانه و مرکز فحشا را ممنوع كرد، در ادامه قول رعایت احكام اسلام و احترام روحانیون را داد، بر برگزاری انتخابات آزاد تاکید کرد، آزادی تشكیل و فعالیت احزاب و انتشار نشریات را یک حق قانونی خواند، تعقیب قضایی غارتگران بیت‌المال و آزادی زندانیان سیاسی را نوید داد و در پایان خواهان وفاق ملی شد. اما عمر دولت آشتی ملی هنوز به دو هفته نرسیده بود که قیام خونبار 17 شهریور 57 رخ داد و به این ترتیب نام دولت آشتی ملی به «دولت عوام‌فریب» تغییر کرد. کابینه جعفر شریف امامی در نهایت پس از 2 ماه و 10 روز سرنگون شد و ارتشبد غلامرضا ازهاری بر کرسی نخست‌وزیری تکیه زد.


 
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/251446/ظهور-دولت-شریف-امامی-و-آغاز-دست-و-پا-زدن‌-شاه-برای-بقا