شهروند| سیلاب، لب‌های هامون را تر کرد. برای دومین‌بار در سال‌جاری، زندگی در هامون جاری شد. سیلاب‌های دشت سیستان راهی تالاب هامون شدند و زندگی را در تالابی که سال‌های‌سال خشک بود، جاری کرد.
ماه‌های نخست سال‌جاری بود که بعد از سال‌ها، هامون پر آب شد و شادی را به جمع سیستانی‌ها آورد. پرآبی هامون چند هفته‌ای طول کشید. آب تا پیش از آن‌که تابستان گرمای طاقت‌فرسایش را به نمایش بگذارد، میهمان هامون بود و پس از آن با آغاز تابستان، رفته‌رفته لب‌های هامون خشک شد. خشکی این‌بار سال‌های سال میهمان هامون نماند. پس از چند ماه، آب بار دیگر راه هامون در پیش گرفت. به گفته سعید محمودی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان، سیلاب‌های دشت سیستان وارد تالاب هامون شده‌اند.
به گزارش حفاظت محیط‌زیست سیستان‌و بلوچستان، او با اشاره به وقوع بارندگی‌های اخیر در دشت سیستان و جاری شدن آب باران، گفت: «حجم قابل توجهی آب از مبادی مختلفی از بخش‌های شمالی هامون از محل فراه‌رود وارد هامون صابری شده که با تمهیدات در نظر گرفته شده از سوی اداره کل حفاظت محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان امیدواریم این میزان آب ورودی به نحوه مطلوبی در تالاب جریان یابد. در طول هفته‌های آتی در صورتی که شرایط اقلیمی مطلوب وجود داشته باشد، این میزان آب به مقدار قابل توجهی افزایش خواهد یافت.»
محمودی ادامه داد: «از جمله اقدامات این اداره کل در راستای کنترل و نگهداشت آب می‌توان به انجام عملیات اصلاح شیب، تسهیل جریان آب، انجام لایه‌روبی، احداث ایستگاه هیدرومتری، پایش مستمر؛ نام برد که موجب جریان مطلوب‌تر و حفظ و نگهداشت آب در تالاب می‌شود و با ورود آب به تالاب در همین زمان اندک شاهد ورود پرندگان به تالاب هامون هستیم که نشان از ظرفیت و جایگاه زیست‌محیطی این تالاب بین‌المللی دارد.»
او در ادامه با بیان این‌که بخشی از مدیریت یکپارچه تالاب هامون در بخش بین‌المللی دنبال می‌شود، به خبرگزاری میزان، گفت: «طرح مدیریتی جهت مقابله با خشکیدگی تالاب هامون در دست تدوین است. نام این طرح مدیریت یکپارچه تالاب هامون بوده که متولی آن محیط‌زیست است. این طرح با همکاری ذینفعان اعم از مردم و بهره‌برداران، همچنین وزارت جهادکشاورزی و وزات نیرو تهیه می‌شود.»
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان‌و بلوچستان، با بیان این‌که با تدوین این برنامه آب به مناطقی که دچار بحران هستند، منتقل خواهد شود، ادامه داد: «این طرح در کمیته برنامه‌ریزی استان واقع در استانداری تأیید می‌شود، سپس در دولت با حضور وزرای نیرو و جهاد کشاورزی همچنین سازمان حفاظت از محیط‌زیست به تصویب می‌رسد تا به‌عنوان یک سند بالادستی به استانداری بازگردد و اجرایی شود.»
او با تأکید بر این‌که با تصویب این طرح به عملکرد جزیره‌ای در مدیریت تالاب هامون پایان داده می‌شود، خاطرنشان کرد: «برنامه مذکور در سه بخش آب و خاک، محیط‌زیست و تشکل‌های مردمی تقسیم‌بندی شده است.»
محمودی با اشاره به این‌که در بخش آب و خاک نیاز آبی تالاب مشخص می‌شود، یادآور شد: «از دید ما تمام آبی که وجود دارد متعلق به تالاب است و نیازی به تعیین عدد حق‌آبه نیست. تمام آب متعلق به تالاب است و برای بخش شرب و کشاورزی حقابه‌ای تعیین می‌شود، زیرا اجازه نمی‌دهیم تمام آب به چاه نیمه‌ها وارد شود سپس برای تأمین حقابه تالاب عددی را تعیین و استخراج کنیم.»
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان‌و بلوچستان، با تأکید بر این‌که روش مذکور اشتباه است، عنوان کرد: «ما در تلاش هستیم که این روش را که تاکنون در جریان بوده است به حالت برعکس آن تبدیل کنیم. بدین معنی که به‌جای ورود آب به چاه نیمه و تعیین حق‌آبه زیست‌محیطی، تمام آب را متعلق به تالاب بدانیم و برای سایر بخش‌ها حقابه تعیین کنیم.»
محمودی با بیان این‌که درحال حاضر در فاز مطالعاتی تدوین برنامه احیاي تالاب هامون در سیستان هستیم، گفت: «تلاش ما بر این است تا پایان سال 1394 کانون‌های بحران را شناسایی و مهار کنیم. بودجه موردنیاز بدین منظور را دولت تعیین می‌کند زیرا محل تأمین این بودجه از طریق بودجه‌ای است که دولت به استانداری‌ها برای احیاي تالاب‌ها ارایه می‌دهد.»
او با بیان این‌که بخشی از مدیریت یکپارچه تالاب هامون در بخش بین‌المللی دنبال می‌شود، ادامه داد: «در این خصوص وزارت امور خارجه و نیز بخش آب‌های مرزی وزارت نیرو باید فعال باشند، همچنین باید دیپلماسی قوی‌ای با کشور همسایه دیده شود که در این برنامه موردنظر چنین بخش‌هایی نیز لحاظ شده است. سازمان‌های بین‌المللی نیز با ما همکاری دارند به گونه‌ای که نظر صندوق محیط‌زیست جهانی (GEF) و اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت(IUCN) نیز در این زمینه یاری می‌کند.»
ورود آب به هامون از رود فراه افغانستان
سیلاب‌های سیستان درحالی راه هامون را در پیش گرفته و رویای پر آب شدن تالاب را دوباره زنده کرده‌اند که بارندگی‌های خوب افغانستان در هفته اخیر، باعث ورود آب از مبادی مختلف به بخش شمالی هامون یعنی هامون صابری، از راه رود فراه افغانستان شده است که با افزایش بارندگی‌های اخیر در کشور افغانستان حجم ورودی آب به دریاچه هامون افزایش پیدا خواهد کرد.
دراین‌باره یدالله شعیبی بخشدار مرکزی نیمروز دراین‌باره به پایگاه خبری نیمروز گفت: «منابع محلی از دو روز قبل خبر ورود آب به حوزه شهرستان نیمروز از منطقه برجک کهنه بش دلبر را داده‌اند. خوشبختانه آب در سطح دریاچه توسط بادهای منطقه سیستان درحال پخش است. آب حاصل از سیلاب به سرعت به جنگل‌هامون نزدیک شده و درحال حاضر از منطقه برج صابری عبور کرده است.»