[عبدالباسط انصاری] «انتخاب مسئولان برای ما معضل شده است. چون ما شعار دادیم انتخاب برتر خواهیم داشت و حالا به همه می‌گوییم کمک کنید؛ همه، آدم‌های خودشان را معرفی می‌کنند، به‌نوعی نمی‌دانیم باید چه کار کنیم.» اینها تازه‌ترین سخنان و گلایه‌های تلویحی رئیس‌جمهور منتخب درباره انتخاب اعضای کابینه و فشارها در این رابطه است.
در مقطع جابه‌جایی و انتقال دولت‌ها، داغ‌ترین بحث به‌طور طبیعی گمانه‌زنی درباره گزینه‌های احتمالی برای پست‌های وزارت و معاونت رئیس‌جمهور در دولت است. با ابتکار پزشکیان و تیم نزدیک به وی در این دوره، کارگروه‌های شامل کارشناسان، چهره‌های متخصص، استادان و نمایندگان اصناف مرتبط برای انتخاب وزرا تشکیل شد که زیرنظر شورای رهبری به ریاست دکتر ظریف فعالیت می‌کنند و بناست در روزهای آتی تا پیش از مراسم تنفیذ و تحلیف گزینه‌های پیشنهادی خود را به رئیس‌جمهور منتخب معرفی کنند. در بحبوحه بحث‌ها و نقدها درباره نحوه فعالیت یا اعضای کارگروه‌ها، سخنانی از سوی برخی چهره‌های سیاسی مطرح طیف اصلاحات منتشر شد که حکایت از وجود لابی‌گری‌ها و فشارهایی به رئیس‌جمهور منتخب، ستاد وی و کارگروه‌های تعیین‌شده، برای تحمیل گزینه‌های خاص داشت. نقدهای بهزاد نبوی، محمود صادقی و آذری جهرمی را می‌توان ازجمله مواردی دانست که حکایت از اینگونه فشارها داشت و با سخنان تازه رئیس‌جمهور عملا تأیید شد. این فشارها در حالی است که رئیس‌جمهور منتخب در ایام تبلیغات و پس از آن همواره بر تشکیل دولت وفاق ملی با رویکرد فراجناحی و با حضور چهره‌های توانمند از جناح‌های مختلف تأکید داشت.
افزون بر آن، چند روز قبل، رهبر معظم انقلاب در دیدار نمایندگان مجلس دوازدهم ضمن تأکید بر تسریع در تشکیل دولت و همکاری مجلس در فرایند بررسی کارنامه گزینه‌های وزارت و جلسات رأی اعتماد و ضرورت همکاری دولت و مجلس و تعامل مناسب برای ایفای نقش نظارتی مجلس و همزمان عدم‌اخلال در کار دولت؛ معیارهای دوازده‌گانه‌ای برای انتخاب وزرا و اعضای کابینه تعیین کردند که لحاظ کردن آنان توسط رئیس‌جمهور منتخب و کارگروه‌های تعیین‌شده می‌تواند به تشکیل یک دولت توانمند، کارآمد و قوی کمک شایانی کند. رهبر انقلاب با تعیین معیارهایی برای انتخاب اعضای کابینه فرمودند: «آن کسی را باید میدان‌دار کرد که «امین» باشد، «صادق» باشد، «متدین» باشد، از بُن دندان «معتقد به جمهوری اسلامی و به نظام اسلامی» باشد. «ایمان» یک شاخص مهم است. «امید به آینده»، نگاه مثبت به افق، یکی از شاخص‌های مهم است. به آنهایی که افق به‌نظرشان تاریک است و [معتقدند] کاری نمی‌شود کرد، نمی‌شود مسئولیت‌های اساسی و کلیدی داد. «تشرع»، متشرع بودن، یکی از معیارهای مهم است. «اشتهار به پاکدستی و صداقت» یک معیار است. این معیارها باید رعایت بشود؛ هم رئیس‌جمهور محترم اینها را رعایت کنند، هم مجلس رعایت کند؛ یعنی شما یک مسئولیت مشترک دارید در انتخاب مسئولین کشور. «سابقه سوء» نداشته باشند...«نگرش ملی» داشته باشند؛ یعنی غرق در مسائل جناحی و سیاسی و مانند اینها نشوند...«کارآمد» باشند. اینها را با تحقیق [می‌شود فهمید]. البته کارآمدی را غالباً بعد از اشتغال به‌کار می‌شود فهمید، اما با تحقیق، با نگاه کردن به سوابق، با شنیدن حرف‌ها می‌شود کارآمدی را هم تشخیص داد. اینها لازم است.»
بر همین اساس و با درنظر گرفتن معیارهای جامع رهبر معظم انقلاب، می‌توان گفت تشکیل کابینه وفاق ملی با رویکرد فراجناحی ممکن است، مشروط به اینکه تیم آقای پزشکیان تسلیم فشارهای سیاسی و جناحی نشود. افزون بر آن، تدارک دیدار با احزاب و جریان‌های مختلف مخصوصا جریان‌های غیرهمسو و دریافت نظرات و گزینه‌های پیشنهادی آنان می‌تواند گامی بلند برای تشکیل دولت فراجناحی باشد.
واقعیت این است که در میان همه جریان‌ها، افراد متخصص، کارآمد، خوشنام و باسابقه و ایضا چهره‌های جوان و خوشفکر وجود دارد و استفاده از افرادی که دارای ویژگی‌های فوق و تلفیقی از این موارد باشند بهترین پالس و علامت به جامعه و قاطبه نخبگان است. تعبیر عامیانه‌ای در فضای اداری کشور وجود دارد که با تغییر هر دولت حتی بخش‌های خدماتی و آبدارخانه‌ها هم تغییر می‌کنند و جابه‌جا می‌شوند چه رسد به رؤسا و مدیران. اکنون بهترین فرصت برای بر هم زدن این رویه فراهم آمده است. نخبگان کشور از حیث سلایق سیاسی و جناحی، طیف‌های متنوع و متکثری را تشکیل می‌دهند. نباید هیچ فرد نخبه و توانمندی به صرف تفاوت گرایش سیاسی با دولت جدید احساس کند تا چهار سال بعد هیچ امکانی برای استفاده از تخصص خود و رشد کردن در ساختار اجرایی و اداری نخواهد داشت. علاوه بر این، برخی بخش‌های دولت ازجمله معاونت علمی و فناوری، معاونت زنان و خانواده، معاونت برنامه و بودجه، سازمان انرژی اتمی، وزارت علوم و تحقیقات، وزارت آموزش و پرورش به‌دلیل ماهیت آنان؛ طبعا به چهره‌های متخصص و فراجناحی نیازمند برای سکانداری نیاز دارند. انتصاب افراد با رویکردهای جناحی کمرنگ و شرایط تخصصی بهتر، موجی از وفاق و امید در میان جامعه و در سطوح نخبگانی ایجاد خواهد کرد. البته در مورد سایر وزارتخانه و معاونت‌ها نیز حتما ارجحیت دادن تخصص و توانمندی بر گرایش سیاسی ضروری است، اما برخی وزارتخانه‌ها، همچون وزارت کشور، نوعا سیاسی‌تر هستند. امید آنکه آقای پزشکیان همانگونه که بارها تأکید داشته است دغدغه‌های رهبر انقلاب را پیگیری می‌کند، در تعیین اعضای کابینه نیز معیارهای دوازده‌گانه رهبری معظم را لحاظ کرده و بدون توجه به فشارهای سیاسی و لابی‌های ناسالم، دولتی ملی و فراجناحی تشکیل دهد.