رئیس‌جمهوری منتخب ایران در پیامی به جهان که برای رسانه‌های بین‌المللی فرستاد و در برخی از رسانه‌های داخلی هم منتشر شد برنامه و مأموریت خود را در سه محور توصیف کرد: اصلاحات، تقویت وحدت ملی و تعامل سازنده با جهان.
وی نوشت: «من با برنامه‌ای که بر «اصلاحات»، «تقویت وحدت ملی» و «تعامل سازنده با جهان» تأکید داشت وارد کارزار انتخابات شدم و در نهایت موفق شدم اعتماد هموطنانم را، حتی زنان و مردان جوانی که از وضعیت کلی کشور ناراضی بودند، در پای صندوق‌های رأی جلب نمایم. این اعتماد برای من بسیار ارزشمند است و مصمم هستم با ایجاد اجماع، هم در داخل کشور و هم در سطح بین‌المللی، وعده‌هایی را که در دوران تبلیغات انتخاباتی به مردم کشورم داده‌ام، محقق سازم.»
اما تقویت وحدت ملی یا تشکیل کابینه وحدت ملی چگونه میسر است؟ الزامات آن چیست؟ و اصولا چه دیدگاه‌هایی در قبال آن وجود دارد؟
دولت وحدت ملی مدنظر است
دیروز علی اصغر شفیعیان، چهره رسانه‌ای نزدیک به دکتر مسعود پزشکیان، نیز در توییتی نوشت: «دولت وحدت ملی» مدنظر است، نه دولت اصلاح‌طلب یا اعتدالی. چند ملاک لازم: صداقت، پاکدستی، شجاعت، عقلانیت.
از اصولگرا، اصلاح‌طلب، همه در دولت پزشکیان هستند
پیش‌تر ظریف، عضو ستاد انتخابات مسعود پزشکیان در زمان انتخابات، با بیان اینکه ما آمده‌ایم تا یک دولت با وحدت ملی تشکیل دهیم، گفته بود: از اصولگرا، اصلاح‌طلب، همه در دولت پزشکیان هستند. تنها ملاک و میزان برای پزشکیان صداقت، پاکدستی و عقلانیت است. عضو ستاد انتخاباتی پزشکیان تأکید کرده بود: این درد مشترک هرگز جداجدا درمان نمی‌شود، این درد باید با هماهنگی اصلاح‌طلب، اصولگرا، مستقل درمان شود .
پزشکیان یک اصولگرای اصیل و واقعی و یک اصلاح‌طلب صادق و دلسوز
مسعود رضایی، تحلیلگر مسائل سیاسی، بعد از اعلام نتایج انتخابات در نامه‌ای به رئیس‌جمهور منتخب به درستی به پتانسیل‌های پزشکیان برای ایجاد یک تفاهم داخلی و اهمیت و ضرورت این موضوع اشاره کرده و نوشته است:« آنچه از کلام و رفتار جنابعالی در طول مدت رقابت‌های انتخاباتی دریافتم این است که مشتاق شنیدن صدای همگان هستید و من این را به مثابه یک دعوت کریمانه از سوی شما تلقی می‌کنم برای برقراری ارتباط مستقیم و صمیمانه مردم با رئیس‌جمهور خودشان. اینجانب به‌عنوان عضوی از این جامعه، این دعوت را با افتخار می‌پذیرم. همچنین در همین ابتدا و پیش از بیان هر نکته دیگری خاطرنشان می‌سازم که بنده اعتقاد راسخی دارم که شما یک اصولگرای اصیل و واقعی و یک اصلاح‌طلب صادق و دلسوز هستید. این سخن را نه از سر احساسات یا خودشیرینی بلکه براساس تجربه طولانی‌مدت خود در امور مطبوعاتی و سیاسی و تاریخی عرض می‌کنم.»
همدلی و «وحدت ملی»؛ کلید رفع تهدیدها و مشکلات
همچنین یک کارشناس امور بین‌الملل در توییتی با دعوت به «گفت‌وگوی ملی» نوشت: تنها با همدلی و «وحدت ملی» می‌توانیم تهدیدها و مشکلاتمان را برطرف کنیم. رضا نصری در این توییت نوشت: پایگاه رأی «جبهه انقلاب» زنان و مردان و جوانانی هستند که دغدغه عزت و امنیت ایران را دارند. آنها برای دفاع از مردم ایران با داعش و وحشی‌ترین گروه‌های تروریستی جنگیده‌اند و اگر - خدای نکرده - امنیت کشور باز به مخاطره بیفتند، بی‌درنگ در خط مقدم داوطلب خواهند شد تا دوباره ایثار کنند. نباید اجازه داد تصورات اشتباه و پیش‌فرض‌های غلط اقشار مختلف مردم را نسبت به هم بدبین کند یا موجب شود حتی یک ایرانی - از انقلابی گرفته تا معترض - در وطن خویش احساس غربت کند. باید در فرایند یک «گفت‌وگوی ملی» یکدیگر را بهتر بشناسیم، گلایه‌ها و دغدغه‌های همدیگر را بشنویم تا دریابیم نه هیچ قشری افراطی و متحجر است و نه هیچ قشری به‌دنبال پایمال کردن ارزش‌ها و حراج کردن عزت کشور است! در دنیای پرآشوبی به سر می‌بریم و چالش‌های کشور نیز بی‌شمار است؛ تنها با همدلی و «وحدت ملی» می‌توانیم تهدیدها و مشکلاتمان را برطرف کنیم. یقین دارم آقای دکتر پزشکیان در راه تحکیم این وحدت و ترمیم گسل‌های اجتماعی و شکاف میان «دولت-ملت» تمام توان خود را به‌کار خواهد گرفت. امروز می‌تواند سرآغاز فصل جدیدی برای ایران باشد.
احزاب با پزشکیان همکاری می‌کنند
حجت الاسلام منتجب نیا در رابطه با نقشی که هم اکنون احزاب می‌توانند در تشکیل کابینه دولت چهاردهم ایفا کنند، گفت: این موضوع به ارتباط رئیس جمهور منتخب با احزاب بستگی دارد که بخواهد از احزاب کمک و مشورت دریافت کند. اگر آقای پزشکیان علاقه داشته باشد که احزاب نقش ایفا کنند که قاعدتاً این علاقه وجود دارد، به هر حال احزاب هم با او همکاری می‌کنند و تصمیم نهایی را در مورد معرفی اعضای کابینه و معاونین و مشاورین دولت شخص رئیس جمهور اتخاذ می‌کند. دبیرکل حزب جمهوریت گفت: به قول حضرت امام رحمت الله علیه، مردم صاحب کشور هستند و مسئولان خدمتگزار آنها هستند و مردم باید در عرصه‌های مختلف حضور داشته باشند و اگر در نارضایتی باقی بمانند، ما در هر صحنه و عرصه‌ای دچار مشکل خواهیم شد، آقای پزشکیان هم باید وزرای قدرتمند، مدیر و مدبر و با تجربه برای کابینه خود انتخاب کند که در سایه تعامل بتواند مشکلات کشور را به حداقل برسانند.
جبهه اصلاحات ایران بنای دخالت در تصمیم‌گیری‌های پزشکیان را نداشته و نخواهد داشت
آذر منصوری نیز دیروز در حساب شخصی خود در شبکه ایکس نوشت :پیرو تماس‌های مکرر دوستان و همراهان طی روزهای اخیر و طرح برخی از شبهه‌ها، به اطلاع می‌رساند: جبهه اصلاحات ایران بنای دخالت در تصمیم‌گیری‌های دکتر پزشکیان را نداشته و نخواهد داشت. موضع ما در برابر دولت ایشان حمایت، نظارت و پرسشگری و مبنای قضاوت ما، تحقق خواست مردم ایران است.
اهداف و فواید وحدت ملی
اکنون سخن اینجاست که اگر وحدت ملی در جامعه برقرار باشد، چه اهداف و فوایدی بر آن مترتب است؟ به‌طور خلاصه اهداف و فواید وحدت ملّی عبارتند از:
1- ایجاد همدلی و مشارکت میان قشرهای مختلف مردم و حضور در عرصه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و...
2- جلوگیری از آسیب‌پذیری جامعه و پیروزی در برابر انواع تهاجمات داخلی و خارجی
3- استکبارستیزی و برقراری عدالت اجتماعی
4- نزدیک ساختن احزاب و گروه‌های سیاسی کشور به هم برای حل مشکلات جامعه
5- ارتباط تنگاتنگ دولت و ملت
6- اتحاد کلمه و ایجاد دولتی مقتدر