[فرشته کیانی] «مولیدا حسنوویچ» کنار مزار پسرعمویش که هنگام کشته‌شدن 18 سال داشت، می‌گوید: «جولای ماه دردناکی است. آنها فقط به این دلیل که مسلمان بودند، کشته شدند.» این زن 54 ساله که ده‌ها تن از بستگان خود را در قتل عام شهر «سربرنیتسا» از دست داده، همچنان منتظر است تا حداقل یک استخوان از برادرش پیدا شود تا بتواند دفنش کند. این قربانیان، از جمله 8 هزار مرد و پسر مسلمان بوسنیایی‌تباری هستند که سال ۱۹۹۵ به دست نیروهای صرب کشته شدند؛ فاجعه‌ای که به‌عنوان بدترین قتل عام در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم شناخته شد و دو دادگاه بین‌المللی آن را نسل‌کشی اعلام کردند.
پنهان کردن شواهد جنایت جنگی
کشتار سربرنیتسا نقطه اوجی شوکه‌کننده در جنگ بوسنی بود؛ درگیری‌ای که بعد از فروپاشی یوگسلاوی در اوایل دهه ۱۹۹۰ رخ داد. سربرنیتسا سکونتگاه بیش از ۴۰ هزار بوسنیایی مسلمان بود. آنها در جریان جنگ سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ مجبور شدند بر اثر عملیات پاکسازی نژادی از سوی صرب‌های بوسنی، فرار کنند. سال ۱۹۹۳، سربرنیتسا از سوی سازمان ملل «منطقه امن» اعلام شد و نیروهای بین‌المللی حافظ صلح، وظیفه حفاظت از آن را برعهده گرفتند. اما جولای ۱۹۹۵، نیروهای صرب بوسنی به فرماندهی راتکو ملادیچ به این شهر هجوم بردند و نیروهای حافظ صلح را سرکوب کردند. 11 جولای، صرب‌های بوسنی بیش از 8000 مرد و پسر بوسنیایی را از همسران، مادران و خواهرانشان جدا و آنان را سلاخی کردند. کسانی که سعی در فرار داشتند در میان جنگل‌ها و کوه‌های اطراف شهر تعقیب شدند. جنایتکاران سپس اجساد قربانیان را در گورهای جمعی انداختند و بعدا با بولدوزر به جان گورها افتادند تا شواهد جنایات جنگی خود را پنهان کنند.
نسل‌کشی و انکار
هزاران نفر پنجشنبه گذشته، 11 جولای، در سربرنیتسای بوسنی جمع شدند تا نسل‌کشی مسلمانان بوسنی در سال 1995 را به یاد بیاورند، آنچه مقامات صرب همچنان انکارش می‌کنند. . 29 سال پس از این نسل‌کشی، بقایای جسد 13 مرد و یک پسر نوجوان پنجشنبه در گورستانی بزرگ در بوسنی به خاک سپرده شد. کمتر از دو ماه پیش، سازمان ملل 11 جولای را روز جهانی بازتاب نسل‌کشی 1995 در سربرنیتسا اعلام کرد که با مخالفت شدید صربستان و صرب‌های بوسنی مواجه شد که همچنان این جنایت را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند. حمدیجا فیزیچ، رئیس هیأت‌مدیره مرکز یادبود سربرنیتسا، گفت «انکار این نسل‌کشی باید متوقف شود. برای 29 سال، سیاست سرپوش گذاشتن و انکار این نسل‌کشی توسط نیروهایی انجام شد که آن را طراحی و برنامه‌ریزی کردند و سال‌ها به مظنونان و متهمان جدی‌ترین جنایت جنگی پناه دادند.»
زخمی عمیق در تاریخ اروپا و جلادانی که قهرمان ملی‌اند!
همزمان با سالگرد این نسل‌کشی، اتحادیه اروپا این قساوت را یکی از تاریک‌ترین لحظات در تاریخ اروپای مدرن خواند و جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا، در مقاله‌ای برای رسانه‌های بوسنیایی نوشت: «سربرنیتسا همچون زخمی عمیق در تاریخ اروپا باقی است.» دادگاه ویژه جنایات جنگی سازمان ملل در لاهه رادوان کاراجیچ، رهبر سیاسی صرب‌های بوسنی در زمان جنگ و فرمانده نظامی او، راتکو ملادیچ، را به نسل‌کشی در سربرنیتسا محکوم کرد. با این‌حال، بیشتر مقامات صربستان و صرب بوسنی هنوز کاراجیچ و ملادیچ را قهرمانان ملی می‌دانند! آنان همچنان به کم‌اهمیت جلوه‌دادن و حتی انکار کشتار سربرنیتسا و توهین به قربانیان و آزار بازماندگان آن نسل‌کشی ادامه می‌دهند. منابع: «ای‌بی‌سی‌نیوز»، «فرانس24»، «بی‌بی‌سی‌نیوز»