[ شهروند] کاشت یک‌میلیارد درخت از شهریورماه سال 1401 کلید خورد و اسفندماه همان سال مقام معظم رهبری بر اجرای این طرح تاکید کردند و به همین دلیل کاشت یک‌میلیارد درخت در سال 1402 به مرحله اجرا درآمد. قرار است این برنامه در مدت چهار سال اجرایی شود که در سال نخست با کاشت ۲۵۰میلیون اصله نهال کلید خورد.
با توجه به شرایط آب‌وهوایی و استمرار خشکسالی‌ها در کشور اجرای طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت به وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور محول شد تا با احیای جنگل‌های طبیعی، تولید و زراعت چوب، افزایش فضای سبز شهری و مقابله با طوفان‌های شن از آسیب‌هایی همچون فرسایش خاک، افزایش اراضی بیابانی، سیل و برداشت چوب درختان برای فعالیت‌های صنعتی جلوگیری شود.
براساس آمارها، سالیانه یک‌میلیون هکتار اراضی کشور در معرض بیابانی‌شدن قرار دارد که علاوه‌بر اجرای فرآیند ۹۰میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در کشور، برای حفظ منابع پایه، طرح کاشت یک‌میلیارد درخت باید اجرا می‌شد، زیرا به دلیل تغییرات اقلیمی در دنیا اکثر کشورها اقدام به چنین طرح‌هایی کرده‌اند و ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست.
طبق برنامه چهار ساله در قالب طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت، ۳۰۰میلیون اصله نهال به عرصه‌های جنگلی، ۳۰۰میلیون اصله نهال به بخش زراعت، ۲۰۰میلیون اصله نهال به فضای سبز و ۲۰۰میلیون اصله نهال به بخش بیابان‌های کشور اختصاص یافت که اکثر گونه‌های درختی برای بخش منابع طبیعی از ارقام غیرمثمر است.ملاک و اولویت این طرح مردمی احیا و غنی‌سازی، حفظ پوشش گیاهی، جلوگیری از فرسایش خاک، حفظ کاربری اراضی منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی و سپس توسعه جنگل‌کاری است.براساس آمارهای موجود، از ۱۶۴میلیون هکتار مساحت کشور حدود ۱۳۰میلیون هکتار از این اراضی (۱۴میلیون هکتار جنگل، ۸۳میلیون هکتار مرتع و ۳۲میلیون هکتار بیابان) در اختیار سازمان منابع طبیعی کشور قرار دارد که باید برای امنیت زیستی کشور که حلقه اتصال امنیت غذایی و امنیت ملی است، بیش از پیش تلاش شود و در همین راستا طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت مورد تاکید قرار گرفت.
برای اجرای این طرح ۲۰۲ نهالستان دولتی و ۳۰۹ نهالستان بخش خصوصی در حوزه منابع طبیعی وارد عرصه فعالیت شدند و اقدام به تولید انواع نهال بومی و غیربومی مثمر و غیرمثمر کردند که کاشت این نهال‌ها از ۱۱ آذرماه سال ۱۴۰۲ به شکل رسمی در سراسر کشور کلید خورد.سازمان منابع طبیعی برای کمک به نهالستان‌های استان‌های مختلف کشور، کیسه گلدانی و خاک اختصاص داد تا علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید نهال، اجرای این طرح با سرعت بیشتری انجام شود.همچنین دولت برای اجرای این طرح مردمی، ردیف اعتبار مستقلی به مبلغ ۲۳۷میلیارد تومان تخصیص داد که طبق گفته مسئولان امر، هنوز پرداختی در این زمینه انجام نگرفته است، اما به دلیل اهمیت اجرای این طرح، سازمان منابع طبیعی از منابع سازمانی خود این اعتبار را تامین و هزینه کرد تا این طرح مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری عملیاتی شود.
با وجود شرایط اقلیمی کشور، تولید نهال و کاشت درخت ۳۰درصد فرآیند اجرای این طرح است و ۷۰درصد دیگر به نگهداشت و مراقبت از آنها بازمی‌گردد که این امر نیز به کمک و مشارکت‌های مردمی نیازمند است تا با موفقیت اجرایی شود.
آمار بارش‌ها در ایران
طبق آمارها، متوسط بارندگی سالیانه کشور ۲۵۰ میلی‌متر است، در حالی که متوسط جهانی بارش‌ها ۳۵۰میلی‌متر در سال است. ایران به دلیل قرارگرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک جهان جزو کم‌بارش‌ترین کشورهای دنیا به شمار می‌رود. برای اجرای طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت سالیانه ۲۰۰میلیون مترمکعب آب مورد نیاز است و قرار است این نیاز آبی از طریق آب سبز (آب باران)، آب‌های نامتعارف و آب‌های خاکستری تامین شود، اما با وجود اینکه کشور با کاهش بارندگی روبه‌رو است، تامین و توزیع آب این بخش می‌تواند با مدیریت و حکمرانی آب انجام شود.
237هزار و 600 نهال از این طرح کاشته شده است
نبی شعبانیان، معاون جنگلداری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به «شهروند» می‌گوید: «طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب، اگر هر ایرانی سه نهال در سال بکارد و مردم پای کار بیایند، طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت به‌‌راحتی محقق می‌شود و دستگاه‌های دولتی باید حمایت و نظارت بر این امر را بر عهده بگیرند.»
او با تاکید بر اینکه اجرای طرح کاشت یک‌میلیارد درخت در شهریورماه سال 1401 با دستور رئیس‌جمهوری کلید خورد، ادامه می‌دهد: «طرح اولیه آن تهیه شده و دستورالعمل آن به مرحله اجرا درآمده و هدف آن نیز توسعه فضای جنگلی، زراعت چوب و افزایش فضای سبز بود. امسال بیش از 300میلیون نهال تولید شده که از این میزان 237میلیون و 600هزار نهال قابل استفاده بود، چراکه نهال‌ها باید به اندازه و سایز مناسب برسند تا قابل کاشت در عرصه‌های مختلف باشند.» شعبانیان با تاکید بر اینکه پس از تولید نهال، شناسایی عرصه‌های مختلف برای کاشت نهال آغاز شد، ادامه می‌دهد: «عرصه‌های مختلف شناسایی و مشخص شد که چه تعداد درخت در چه عرصه‌ای باید کاشته شود و بعد از کاشت چه ارگان و سازمانی متولی نگهداشت آنهاست.»
او به این موضوع تاکید کرد که از آغاز اسفندماه کاشت این نهال‌ها سرعت زیادی به خود گرفته است: «تا به امروز 40میلیون نهال با مشارکت مردم در بخش دولتی به عرصه‌های جنگلی اضافه شده و در بخش خصوصی نیز بیش از 45میلیون نهال برای زراعت چوب و افزایش فضای سبز کاشته شده است، اینها در کنار سایر نهال‌هایی که در استان‌های مختلف توسط مردم و با همکاری سازمان منابع طبیعی کاشته شده، در مجموع عدد 237میلیون و 600هزار نهال را نشان می‌دهد که بیش از 150میلیون نهال آن توسط بخش‌های مختلف برای عرصه جنگل‌کاری استفاده شده است و برای رسیدن به عدد یک‌میلیارد نهال درخت باید دو سه سال دیگر زمان داشته باشیم، چراکه نهال‌های تولیدشده باید به استاندارد مورد نظر برای کاشت در عرصه‌های مختلف برسند.»