[شهروند] همزمانی پایان جشنواره فیلم فجر با عبور فروش گیشه سینمای ایران از مرز هزار و صد میلیارد تومان میتواند بهمعنای آغاز فصلی جدید در اکران سینمای ایران به شمار آید. بهخصوص که اکران بعد از جشنواره- متشکل از شماری از فیلمهای باقیمانده از پیش از جشنواره با چند فیلم جدید- در هفتههای آتی به اکران نوروزی و چند هفته بعد هم به اکران عیدفطر پیوند خواهد خورد که هر دو جزو مهمترین و پررونقترین مواعد اکران در سینمای ایران محسوب میشوند. حالا در شرایطی که سه سال بیرونقی و نابسامانی و رکود تمامعیار در گیشه سینمای ایران- تحتتأثیر کرونا و ناآرامیهای اجتماعی و مسائل اقتصادی- به پایانی خوش از جنس عبور از مرز فروش هزار و اندی میلیارد تومانی منتهی شده؛ میتوان با نگاهی امیدوارانهتر، اکران پیشرو را انتظار کشید. حتی اگر کیفیت و نوع استقبال مخاطبان از فیلمهای جشنواره اخیر فجر روزنه امیدی از بابت جلب و جذب مخاطب در سینمای ایران نگشوده باشد.
با این حال در متن این بدبینی، امیدواریهای بسیاری هم وجود دارد که مهمترینش شنیدههای غیررسمی درباره تولید نزدیک به فیلم بالقوه پرفروش و اکران تدریجی آنها در طول یکسال پیشروست. همین هم باعث میشود امیدواری بسیاری در زمینه احتمال ادامه فضای مثبت و موفق در سینمای ایران وجود داشته باشد. درواقع بهنظر میرسد همانطور که سینمای ایران در بهار سال گذشته از آخرین روزنه امید خود برای فرار از ورشکستگی و بازگشت به دوران رونق استفاده کرد و رکورد فروش بالاتر از هزار میلیارد تومان را به نام خود رقم زد؛ حالا گسترش و ادامه این فضای امیدوارکننده در ماههای آینده نیز دور از دسترس نخواهد بود. مطلب زیر مروری کلی دارد به فیلمهای روی پرده و احتمال موفقیت آنها در اکران عمومی.
در آستانه اکران نوروزی
به جرأت میتوان اکران نوروزی را مهمترین موعد اکران در سینمای ایران دانست. موعدی دو، سه ماهه که با توجه به موفقیت تا حدودی تضمینشده فیلمهای اکرانشده در این نوبت اکران- و البته این واقعیت جذاب که فیلمهای اکران نوروزی در بیشتر سالها جزو بالانشینهای جداول فروش سالانه سینما بودهاند- تقریبا تمام پخشکنندگان و تهیهکنندگان سینمای ایران آرزو دارند فیلمهایشان در این زمان روی پرده بیایند. این اشتیاق البته یکطرفه نیست و علاوه بر سینماگران، مخاطبان سینما نیز اغلب اوقات یکی، دو ماه مانده به آغاز اکران نوروزی دل به آن میدهند و با بحثها و پیشبینیهای مختلف، این تنور را گرمتر میکنند. اتفاقی که حتی بعد از جشنواره بیرمق چهلویکم آنهم پس از دو سال رکود سینما نیز روی داد و موجب شد فیلمهایی مانند «سگبند»، «قدغن»، «مرد بازنده»، «روز صفر»، «شادروان»، «گل بهخودی» و «موقعیت مهدی» خوب فروخته و یکبار دیگر ثابت کنند که جادوی اکران نوروزی در هر شرایطی کار میکند. هماکنون، کمتر از یک هفته بعد از جشنواره، البته هنوز فضای اکران نوروزی در سینمای ایران بهوجود نیامده است. از همین رو هم هست که فیلمهای روی پرده را میتوان آثاری برای گذار از فضای جشنوارهای به فضای نوروزی قلمداد کرد.
گذار از فضای جشنوارهای به فضای نوروزی
با اینکه همانطور که گفته شد فضای اکران نوروزی هنوز در سینمای ایران شکل نگرفته و همهچیز در نوعی گذار و انتقال قرار دارد؛ اما حتی در همین شرایط نیز شاهد اتفاقاتی امیدوارکننده هستیم. یکی از این نکات ادامه اکران فیلمهایی مانند «هتل»، «بچه زرنگ»، «هاوایی»، «ویلای ساحلی» و «ورود و خروج ممنوع» است که گیشههایی داغ را برای سینمای ایران باعث شدهاند. «هتل» جدیدترین فیلم اکرانشده مسعود اطیابی با بازی پژمان جمشیدی، محسن کیایی، ریما رامینفر، صدف اسپهبدی، مهلقا باقری و غلامرضا نیکخواه که ماجراهای چند میهمان ناخوانده را در یک هتل روایت میکند، با فروشی بالاتر از 261میلیارد تومان نهتنها تاکنون یکی از پرفروشترین فیلمهای سال بوده، بلکه این رونق را در یک هفته بعد از جشنواره نیز ادامه داده است. «بچه زرنگ» انیمیشن جذاب و پرهیجان گروه هنرپویا درباره پسربچهای اَبرقهرمان که میخواهد آخرین ببر ایرانی را از انقراض نجات دهد، بیش از 61میلیارد تومان فروخته و از این نظر تاکنون پرفروشترین انیمیشن ایرانی میتواند محسوب شود. «هاوایی» به کارگردانی بهمن گودرزی و بازی امین حیایی، امیر جعفری و امیرحسین رستمی یکی از کمدیهای پرمخاطب سال است که میزان فروشش را توانسته به حوالی هفتاد میلیارد تومان برساند. «ویلای ساحلی» به کارگردانی کیانوش عیاری و بازی رضا عطاران، پژمان جمشیدی و ریما رامینفر که بعد از ناکامیهای بیست سال اخیر، عیاری توانسته فروش خود را به حوالی شصت میلیارد تومان برساند؛ «ورود و خروج ممنوع» به کارگردانی امید آقایی و بازی محمدرضا شریفینیا، اکبر عبدی، هادی کاظمی، نیوشا ضیغمی، محمدرضا هدایتی، پوریا پورسرخ، علی صادقی و نیما شاهرخشاهی که با حدود سی میلیارد تومان فروش، یکی دیگر از کمدیهای پرمخاطب سال بوده؛ و انیمیشن «مسافری از گانورا» به کارگردانی سیداحمد علمدار با فروش بیش از 10 میلیارد تومان درباره موجودی فضایی که به زمین میآید تا صلح را به سرزمینش بازگرداند؛ دیگر فیلمهایی هستند که برای ایجاد پیوند میان اکران زمستان با اکران نوروز روی پرده ماندهاند.
فیلمهای جدید روی پرده
یکسری فیلم جدید هم روی پرده آمدهاند که البته بهنظر میرسد امید چندانی به فروشهای بالا نداشتهاند، حتی اگر با حضور رضا عطاران و سارا بهرامی تولید شده باشند. یکی از این فیلمها «روشن» روحالله حجازی است. فیلمی با بازی رضا عطاران، سیامک انصاری و سارا بهرامی که در سیونهمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد (رضا عطاران) و بهترین فیلمبرداری (مرتضی نجفی) شده و داستان مردی در آستانه فروپاشی را روایت میکند. این فیلم تاکنون 170میلیون تومان فروخته است. «توچال» به کارگردانی محمد آهنگرانی و بازی پژمان بازغی، لیلا زارع، دیبا زاهدی، علی فرهنگی، شهاب شادابی و بیتا ایمانی فیلمی عاشقانه با فروشی در حدود 300میلیون تومان؛ «پدران» به کارگردانی سالم صلواتی و بازی هدایت هاشمی و گلاره عباسی درباره برخورد نسلها؛ «رویای کاغذی» به کارگردانی علی عطشانی و بازی کامران تفتی و مینا وحید با فروش پانزده میلیون تومان؛ و «پالایشگاه» به کارگردانی مهرداد خوشبخت و بازی بانیپال شومون، امیررضا دلاوری، الهام نامی، یاسین مسعودی و نادر سلیمانی با فروشی در حدود یک میلیارد تومان دیگر فیلمهای جدیدی هستند که برای نمایش در ماه اسفند روی پرده آمدهاند.