هوشنگ ماهرویان نویسنده و پژوهشگر
من معتقدم که انسان مدرن، میتواند از خود انتقاد کند. میتواند خود را بهعنوان یک اوبژه (Object) روبهروی خود قرار دهد، به خود نگاه کند و خود را نقد کند. در زندگی هر فردی پیش میآید که اشتباهات و خطاهایی را مرتکب شود. بسیار خوب است که هر فرد بتواند و این کار را بکند و خود را به تیغ نقد بکشد؛ اما یک انسان غیرمدرن نمیتواند چنین کاری را انجام دهد. به این معنی، اگر فردی قادر به نقد و انتقاد از خود نبود، مطمئن باشید که او انسان مدرنی نیست. من همواره معتقدم که انسان نباید در تفکر، سکون و جمود داشته باشد. باید همواره تفکر خود را به نقد بکشد و باورهای خود را با تحلیل و انتقاد، متعالیتر و واقعیتر کند. این انتقاد، جز به افکار، میتواند به رفتار و گفتار نیز تعمیم پیدا کند و با این کار، موجب رشد خود شود. مارکس جملهای دارد که میگوید: شرم، حسی انقلابی است. یعنی شما باید آنچنان به خودتان، منتقدانه نگاه کنید که از کردار یا نوشتار، یا گفتار خود، شرم کنید. این شرم، باعث رشد تو میشود؛ به این صورت که دیگر یک رفتار یا کردار شرمآور را تکرار نخواهی کرد. کتابی وجود دارد به اسم «ایمپالای سرخ»، در این کتاب که نگاهی کاملا انتقادی دارد، بیوگرافی من موجود است.