حجت‌الاسلام ناصر یوسفی| پژوهشگر مطالعات تاریخ اسلام | تفاوت معنی ریا با تظاهر زیاد است. ریا و تظاهر شاید در نگاه اول شبیه به هم باشند، اما معنای متفاوتی دارند. ریاکار کسی است که بخواهد چهره دیگری از خود نشان دهد. تظاهرکننده اما کسی است که در فکر تبلیغ یک فعل دینی است. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های زندگی دینی امیرالمومنین علی علیه السلام تظاهر به ساده‌زیستی برای تشویق مردم به این فریضه است.
امیرالمومنین (ع) بعد از یک دوره 13ساله اشرافی‌گری در بنی‌امیه به امامت رسیدند که طبیعتا نیاز به انقلابی فرهنگی بود تا بتوانند مردم را اصلاح کنند. قرآن آیه‌ای دارد که می‌فرماید الذین ینفقون اموالهم مومنین: کسانی هستند که اموالشان را انفاق می‌کنند؛ هم شب و هم روز، هم پنهانی و هم علنی.
از طرفی، حدیث داریم که صدقه پنهانی ده برابر صدقه علنی نزد خداوند ثواب و پاداش دارد. شان نزول این آیه، به‌گفته همه مفسران، امیرالمومنین (ع) هستند، چرا که ایشان هم صدقه پنهانی می‌داد و هم صدقه علنی. هم شب انفاق می‌کردند و هم روز این کار را انجام می‌دادند تا این رفتار حسنه را فرهنگسازی کنند. این ویژگی را در سیره فرهنگی و سیاسی امیرالمومنین(ع) نیز باید مشاهد کنید. به‌عنوان مثال، وقتی امیرالمومنین(ع) کوفه را به‌عنوان پایتخت انتخاب کردند، حاضر نشدند وارد دارالاماره شوند، چرا که این محل نماد اشرافی‌گری بود. همان زمان برخی می‌گفتند استانداران پیش از شما با پول بیت‌المال این محل را ساخته‌اند و شما تنها از آن استفاده می‌کنید. حضرت می‌گفتند اگر من وارد این کاخ شوم، مردم نمی‌توانند تفاوت من با قبلی‌ها را بفهمند. طبیعتا ایشان حاضرند تظاهر به ساده‌زیستی کنند تا مردم فرهنگ ساده‌زیستی را از حاکم یاد بگیرند. ایشان همیشه می‌فرمودند اگر روزی امیرالمومنین از بین شما رفت و بیش از آنچه داشته بود و پوشیده بود با خودش برد، بگویید.
او به شما خیانت کرده است. یک روز ایشان دستان خودش را روی منبر تکان می‌دهد. پسر یکی از اصحاب از پدرش می‌پرسد چرا حضرت دست خودشان را در هوا تکان می‌دهند؟ او پاسخ می‌دهد: پسرم، علی همین یک دست لباس را دارد. لباس شسته او خشک نشده است و او دست را تکان می‌دهد تا لباسش خشک شود.
باید گفت برای یک انقلاب فرهنگی حتما نیاز به خطر کردن فرهنگی وجود دارد. اگر بخواهیم ساده‌زیستی در ازدواج و جهیزیه را یاد دهیم، شاید به شما انگ عقب‌ماندگی بزنند، اما باید پای این عملکرد ایستاد تا بتوان در جایگاه فرهنگسازی به ترویج این رفتار مدد رساند و آن را بین مردم جا انداخت و نهادینه کرد.