[راضیه زرگری]در میانه هشدارهای بینالمللی مبنیبر وقوع قحطی در نوار غزه، وضعیت گرسنگی میان بیش از دومیلیون آواره در این منطقه بدتر شده است. «نه غذا داریم، نه آب، نه چیزی که بتوانیم خودمان را گرم کنیم.» محمد کاهیل، فلسطینی آوارهشده از شمال غزه به رفح است که شرایط امروز غزه بعد از بیش از 110 روز جنگ و بمباران را در یک جمله توصیف میکند: «ما داریم از سرما میمیریم.» دیگر از هشدار خبری نیست؛ هشدارهایی که از همان هفتههای اول بمباران صهیونیستها در غزه درباره بروز فاجعه بهداشتی و زیستی در این باریکه داده شد. توجهی اما به فاجعه انسانی اجتنابناپذیر در غزه محاصرهشده نشد؛ به میلیونها غیرنظامی که زیر آتش بمباران صهیونیستها، پرپرشدن عزیزانشان را نظاره کردند و آواره از خانه و زندگیشان بدون حداقلهایی برای زندهماندن در سردترین روزهای سال رها ماندهاند. جنگ غزه و بمباران گسترده زیرساختها، بیمارستانها و مراکز درمانی، در کنار ممنوعیت و سنگاندازیهای رژیم صهیونیستی برای ورود اقلام بهداشتی و ضروری به این باریکه، دیگر از هشدار گذشته و صدها هزار فلسطینی را در بطن یک فاجعه انسانی بزرگ قرار داده است.
به نوشته گاردین، یک کیسه 25کیلوگرمی آرد، این روزها در غزه 50 دلار قیمت دارد که 6 برابر قیمت قبل از جنگ است. تنها سوخت موجود چوب بریدهشده از درختان زنده است که به سختی میسوزد و آن هم گران است. این در حالی است که دسترسی سازمانهای امدادرسان به شمال غزه، جایی که 300هزار نفر هنوز در میان ویرانهها زندگی میکنند، با ادامه درگیریها دشوارتر شده است. مقامات امدادی غزه میگویند دیگر تردیدی وجود ندارد که «قحطی نقطهای» در بخشهای پراکنده و متعدد شمال غزه وجود دارد، اما کمبود اطلاعات در مورد سوءتغذیه و مرگومیر کودکان به این معنی است که معیارهای رسمی برای اعلام قحطی برآورده نشده است. تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی صدها نفر را نشان میدهد که با درماندگی و شتاب به سمت کامیونی میروند که غذا میان آوارگان توزیع میکند. یکی از مقامات به گاردین میگوید: «تقریبا هیچ کمکی به شمال غزه نرسیده و بسیاری از مردم هستند که نمیتوانند یا نمیخواهند خانههای خود را ترک کنند و از روز اول آنجا ماندهاند.»
مردم غزه در فاصله نزدیک به کامیونهای پر از غذا گرسنه هستند
فایننشال تایمز وضعیت ناامنی غذایی در نوار غزه را وخیم خواند و به نقل از مسئول برنامه جهانی غذا آورده است که مردم غزه در فاصله نزدیک به کامیونهای غذا در مرز رفح با خطر مرگ بر اثر گرسنگی مواجه هستند. «فرزندانم را سرگرم کردم تا وقت شام بگذرد و خوابشان بگیرد، اما گرسنهتر شدند و به سختی توانستم چیزی پیدا کنم تا کمی سیرشان کند»، این را روزنامه فایننشال تایمز در گزارش خود درباره وخامت امنیت غذایی در نوار غزه به نقل از امل محمد، یک زن آواره فلسطینی، در این منطقه آورده است. این بانوی آواره فلسطینی که در حال حاضر، در یک چادر شلوغ با بستگانش به سر میبرد، میگوید: «ما جلوی بچهها وانمود میکنیم که گرسنه نیستیم یا خود را مشغول میکنیم، زیرا غذایی برای خوردن نداریم.»
به گفته امل، قیمت مواد غذایی و هیزمی که برای پختوپز استفاده میشود، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و خوردن گوشت به یک رویا تبدیل شده و بزرگترها میزان غذای خود را کاهش دادهاند تا بچهها بتوانند آن را بخورند، از همینرو همه ما لاغر شدهایم. مردم غزه قبل از جنگ نیز تقریبا به طور کامل به کمکهای خارجی که از طریق تنها دو نقطه ورودی، رفح در مرز با مصر و کرم ابوسالم در مرز اسرائیل(سرزمینهای اشغالی) وارد میشود، وابسته بودهاند.
کسبوکارها و اماکن تجاری در نوار غزه در طول جنگ کاملا آسیب دیدند، در حالی که کمکها شامل آرد، روغن، برنج، حبوبات و کنسرو، عمدتا به انبارهای سازمان ملل تحویل داده میشود تا بین آوارگانی توزیع شود که گاها تا ساعتها مجبورند در صف بایستند تا غذایی به دست آورند. این روزنامه انگلیسی به نقل از اسکات اندرسون، معاون مدیر عملیات آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد (آنروا)، در غزه نوشت که اسرائیل اجازه ارسال برخی محمولههای تجاری به غزه را دریافت کرده است، اما این کافی نیست. با توجه به ورود کمترین مواد غذایی به نوار غزه آژانسهای سازمان ملل نسبت به بدترشدن فاجعه هشدار دادند و از اسرائیل خواستند گذرگاههای بیشتری را باز و روند بازرسی کامیونها را ساده کند و از سوی دیگر، بمباران مداوم اسرائیل مانع از توزیع مواد غذایی میشود.
این قحطی عمدی است
سیندی مککین، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا، هفته گذشته گفت که مردم غزه در فاصله تنها چند مایلی با کامیونهای پر از مواد غذایی در خطر مرگ از گرسنگی هستند، در حالی که به نوشته این روزنامه انگلیسی در صورت تامین منابع کافی و دسترسی ایمن به همه نیازمندان، میتوان از قحطی جلوگیری کرد. بر اساس ارزیابی برنامه جهانی غذا، کل جمعیت غزه با سطوح بدتر ناامنی غذایی حاد مواجه است، در حالی که بیش از ۵۰۰هزار نفر با «فاجعه» مواجه هستند که به عنوان کمبود شدید مواد غذایی تعریف میشود. در دسامبر گذشته، دیدهبان حقوق بشر، اشغالگران صهیونیست را به استفاده از گرسنگی به عنوان «روش جنگی» در غزه متهم کرد و گفت که اسرائیل عمدا از تحویل آب، غذا و سوخت جلوگیری میکند.
قیمتها چند برابر شده و مردم غزه دیگر درآمدی برای خرید خواربار ندارند
به گزارش فایننشالتایمز، قفسههای خواربارفروشیها در نوار غزه از همه اجناس بهجز چند کالای اساسی مانند کنسرو گوشت، حبوبات و پنیر خالی است و تقریبا هیچکس درآمدی ندارد و قیمتها بالاتر از قدرت خرید شده است.
غذاهای تازه مانند تخممرغ و شیر در نوار غزه کمیاب شده و اگر هم یافت شود، قیمت آنها بالاست، زیرا قیمت یک شانه تخممرغ (۳۰ تخممرغ) به ۹۰ شکل (۲۴ دلار) رسیده که سه برابر قیمت قبل از جنگ است، در حالی که قیمت هر لیتر شیر حدود ۱۲ شکل (۳.۲۱ دلار) و دو برابر قیمت قبل از جنگ است. اندرسون همچنین گفت که سطح گرسنگی با احتمال قحطی قریبالوقوع در مناطق ویرانشده شمالی، جایی که حدود ۳۰۰هزار نفر عمدتا هیچ کمکی دریافت نمیکنند، بهتدریج بدتر میشود. مقامات سازمان ملل گفتند که گرفتن مجوز از اسرائیل برای ارسال کمک به شمال دشوار است و کمیسر کل آنروا، فیلیپ لازارینی، گفته است که بسیاری از آوارگان به کامیونهای کمکرسانی نزدیک میشوند تا خودشان مستقیما غذا ببرند، بدون اینکه منتظر توزیع آن باشند و وقتی اسرائیل اجازه توزیع را میدهد، کامیونها تقریبا خالی شدهاند.
به گفته فایننشالتایمز، تقریبا روزانه ۱۰۰ کامیون حامل کمکهای بشردوستانه وارد نوار غزه میشود، در حالی که به ۶۰۰ کامیون در روز نیاز است. در رفح که یکمیلیون و ۲۰۰هزار آواره به سر میبرند، نیروهای داوطلب در خیابانها روی هیزم برای مردم غذا درست میکنند. فایننشالتایمز به نقل از بکر الناجی، یکی از نیروهای تیم داوطلبان، میگوید روزانه ۱۰هزار پرس غذا درست میکنند، اما صحنه اینکه به بسیاری از کودکان در صف غذا نمیرسد، ناراحتکننده است.
درخواست مشترک آژانسهای سازمان ملل برای احیای مسیرهای ورودی به غزه
سازمان ملل متحد که شاید نقشی بیشتر از یک تماشاچی در بحران غزه نداشته است، در طول بیش از سه ماه از درگیری، بارها هشدار داد که این باریکه هر روز تهیتر از نیازهای اساسی برای زندگی مردم آواره میشود. با این حال، هشدارها نتوانسته تغییری امیدبخش در روزهای پیشروی آوارگان غزه ایجاد کند و چشمانداز روشنی به روی آنها باز کند. آب سالم در غزه مدتهاست که به دشواری یافت میشود، غذا آنقدر کم است که والدین ترجیح میدهند خودشان گرسنه بمانند تا کودکانشان بتوانند یک وعده دیگر غذا داشته باشند. آژانسهای سازمان ملل بعد از گذشت بیش از 100 روز از جنایتهای رژیم اسرائیل در غزه و دهها هشداری که تاثیر چندانی در تسریع و توسعه کمکرسانی به مردم بیپناه این باریکه نداشت، حالا درخواست مشترکی برای احیای مسیرهای ورودی به غزه صادر کردند، جایی که بمبهای اسرائیلی بخشهای زیادی از خاک را ویران کرده است.
بیش از 370هزار فلسطینی غزه در قحطی مطلق هستند و هپاتیت در منطقه شیوع یافته
به گزارش الجزیره، سازمان جهانی بهداشت هشدار داد هپاتیت A در غزه در حال شیوع است. ما شاهد افزایش موارد ابتلا در مرکز غزه و منطقه رفح هستیم و با توجه به شرایط کمبود آب و فاضلاب، خطر گسترش بیشتر این بیماری وجود دارد. بیماری هپاتیت نوع A که یک بیماری ویروسی است، به طور عمده به افرادی که واکسن تزریق نکرده باشند و از آب یا مواد غذایی آلوده به مدفوع شخص بیمار تغذیه کنند، منتقل میشود. سازمان بهداشت جهانی میگوید وقوع بارانهای سنگین در این باریکه باعث آسیب بیشتر به سیستم آبی منطقه شده، به طوری که در برخی نقاط سیستم فاضلاب با آب آشامیدنی مخلوط شده است. دفتر سازمان ملل برای هماهنگی امور بشردوستانه اعلام کرد: «۲میلیون و ۲۰۰هزار نفر از ساکنان غزه در خطر قحطی قرار دارند. از این میان، ۳۷۸هزار فلسطینی اکنون در سطح ۵ قحطی دستهبندی میشوند که به معنای وقوع فاجعه گرسنگی در میان آنهاست.» این نهاد همچنین افزود: «۹۳۹هزار فلسطینی در سطح ۴ دستهبندی میشوند که به معنای گرسنگی آنهاست.»
خانوادههای آواره غزه، اندک غذای موجود را به کودکان میدهند
مقامات امدادی در غزه رسما اعلام کردهاند که «نقطههای قحطی» در حال حاضر، در این منطقه وجود دارد. والدین اندک غذای باقیمانده را به فرزندان خود میدهند. گاردین در گزارشی از بروز بحران انسانی در غزه که هشدارش از هفتهها قبل داده میشد، نوشت که یک سیب به قیمت 8 دلار (6.30 پوند) در غزه فروخته میشود و پیداکردن سوخت برای پختوپز تقریبا غیرممکن است. گاردین با اشاره به اینکه آژانسهای سازمان ملل متحد میگویند غزه نیاز فوری به کمکهای بشردوستانه بیشتری دارد، اعلام کرد که قربانیان حمله رژیم صهیونیستی به باریکه غزه به بیش از 24هزار نفر رسیده است. بر همین اساس، برنامه جهانی غذا، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی در بیانیهای مشترک اعلام کردند که باید مسیرهای ورودی جدید به غزه باز شود تا کامیونهای بیشتری در هر روز مجاز به ورود باشند. از سوی دیگر، امدادگران و کسانی که نیاز به کمکهای امدادی دارند، باید فضایی برای خدماترسانی و تردد ایمن داشته باشند.
آژانسهای امداد سازمان ملل فقط هشدار میدهند ولی مقصر بروز بحران در غزه را معرفی نمیکنند
این در حالی است که آژانسهای سازمان ملل مستقیما اسرائیل را مقصر بروز این بحران ندانستند، اما گفتند که تحویل کمکها به دلیل ممانعت از باز کردن گذرگاههای مرزی از سوی رژیم صهیونیستی و روند آهسته بررسی کامیونها و کالاهایی که به غزه میروند، همچنین ادامه جنگ بوده است. روز سهشنبه گذشته قطر و فرانسه با رژیم صهیونیستی و مقاومت اسلامی فلسطین و حماس به توافق رسیدند تا در ازای دریافت کمکهای بشردوستانه و پزشکی برای آسیبپذیرترین غیرنظامیان در غزه، داروی فوری را به ۴۵ گروگانی که در غزه نگهداری میشوند، تحویل دهند. ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر گفت: «این توافق به این معناست که دارو همراه با سایر کمکهای بشردوستانه به غیرنظامیان در نوار غزه، در آسیبپذیرترین مناطق، در ازای تحویل داروی مورد نیاز برای گروگانهای اسرائیلی در غزه تحویل میشود.» با این حال، او جزئیاتی در مورد میزان کمکهای ارسالی ارائه نکرد.
جنگ اسرائیل علیه حماس در غزه که پس از عملیات 7 اکتبر مقاومت فلسطین به جنوب اراضی اشغالی آغاز و منجر به کشتهشدن 1200 نفر شد، باعث آسیبهای عظیم به بخشهایی از زیرساختهای مهم غزه و آوارهشدن جمعیت 2.3میلیونی غزه شد، به طوری که بعد از گذشت سه ماه، بسیاری از آنها مجبور شدهاند پنج، شش یا هفت بار جابهجا شوند و بیشتر دارایی و پول خود را از دست دادهاند تا به مکانی امن برای زندگی برسند. در رفح و خان یونس واقع در جنوب غزه، چادرها و سرپناههای موقت تقریبا تمام زمینهای باقیمانده را پوشانده، چادرها و سرپناههایی که خانه صدها هزار آواره فلسطینی است.
برای خیلیها غیرقابل تصور است ولی ما داریم از سرما میمیریم
«نه غذا، نه آب، نه سیستم گرمایشی». محمد کاهیل، آوارهشده از شمال غزه به رفح، میگوید: «ما داریم از سرما میمیریم.» حسین عوده، 37 ساله، پس از ویرانشدن خانهاش از شمال غزه گریخته و بستگان بسیاری را در آغاز جنگ از دست داده است. او به گاردین میگوید: «وحشتناک است، برای خیلیها حتی تصورکردنش هم مشکل است. ما به زحمت میتوانیم فقط یک وعده غذایی در روز بخوریم، آن هم تکهای نان است که با آرد و نمک در تنور دستی پخته میشود. اگر شانس داشته باشیم و بتوانیم نان را از بازار سیاه بخریم، ممکن است بهندرت مقداری کنسرو لوبیا هم تهیه کنیم، در غیر این صورت، ما گرسنه هستیم. گفته میشود که قرار است کمکهای بیشتری وارد شود، اما ما چیزی جز مقداری میوه ندیدهایم که آن هم رایگان بین آوارگان پخش نمیشود و بسیار گران است. دیگر چیزی در بازارها وجود ندارد. سعی میکنیم از همان جیرهای که داریم هم کمتر بخوریم تا تمام نشود، زیرا نمیدانیم دیگر چه زمانی خوراکی بعدی میآید.»
مرگ نوزادان غزه بر اثر هیپوترمی
پزشکان غزه میگویند کودکانی که به دلیل کمبود غذا ضعیف شده بودند، بر اثر هیپوترمی جان خود را از دست دادند و چندین نوزاد تازه متولد شده با مادرانی که دچار سوءتغذیه بودند، بیش از چند روز زنده نمانده بودند. تس اینگرام، سخنگوی یونیسف در رفح، میگوید: «ما آمار نداریم، اما میتوانیم بگوییم که کودکان در نتیجه وضعیت انسانی بحرانی فعلی و همچنین به دلیل تاثیر مستقیم درگیریها جان خود را از دست میدهند. بسیاری از آوارگان پس از سه ماه جنگ هیچ پولی ندارند و حتی قادر به تهیه نان خالی نیستند.»
اسرائیل مدعیشده سازمان ملل مسئول اختلال در ارسال کمکهاست
سازمان ملل متحد اخیرا اعلام کرد که کمتر از یکچهارم کاروانهای کمکرسانی در ماه ژانویه به مقصد خود در شمال رسیدهاند، زیرا مقامات اسرائیلی جلوی اکثر دسترسیها را گرفتهاند، با این حال، رژیم اسرائیل، سازمان ملل و دیگر گروهها را مسئول مشکلات ارسال کمکها دانسته و مدعی است که تدارکات در غزه «انباشته شده است». سرهنگ موشه تترو، رئیس یگان ارتش اسرائیل که مسئول ارسال کمکهای بشردوستانه است، هفته گذشته مدعی شد که هیچ کمبود مواد غذایی در غزه وجود ندارد و «ذخایر غزه برای کوتاهمدت کافی است». با این حال، مقامات سازمان ملل میگویند اگرچه چالشهای لجستیکی انتقال کمکها در غزه ممکن است گاهی اوقات ارزاق و کمکها را انباشته کند، اما انبارهای آنها در آخر هفتهها تقریبا خالی میشود. کارشناسان طرح یکپارچه طبقهبندی فاز امنیت غذایی که خطر قحطی در سراسر جهان را برای سازمان ملل، سازمانهای غیردولتی و دولتها اندازهگیری میکند، پیشبینی کردهاند خانوادههایی که تعداد آنها رو به فزونی است، در غزه با کمبود شدید غذا، گرسنگی و فرسودگی ظرفیتها مواجهه شده و با بحران روبهرو هستند. در گزارشی که سه هفته پیش منتشر شد، آنها همچنین به این نتیجه رسیدند که غزه «بیشترین مردمی را دارد که با سطوح بالایی از ناامنی غذایی حاد که تاکنون برای منطقه یا کشوری طبقهبندی شده است»، مواجه هستند.