[آرش محمدیان] این روزها که بحث حمله آمریکا و انگلیس به یمن در رسانه‌های جهان داغ شده، بسیار می‌شنویم که کارشناسان و تحلیل‌گران نظامی از بی‌فایده‌بودن چنین اقداماتی سخن می‌گویند، اما واقعا ارتش یمن چه دارد که توان نظامی دو ابرقدرت نظامی جهان در مقابل آن عاجز است.هر ارتش و بهتر بگوییم هر کشوری در بُعد نظامی مولفه‌های قدرت و نقاط ضعیفی دارد که معمولا تلاش می‌کند با سرمایه‌گذاری روی نقاط قوت خود، ضعف‌هایش را جبران کند و ارتش یمن نیز از این قاعده مستثنی نیست و اتفاقا سال‌ها جنگ، اعم از جنگ‌های متعدد داخلی و تهاجم‌های گوناگون خارجی در کنار بنیه اقتصادی ضعیف یمن، این تصور را ایجاد می‌کند که ارتش یمن نیرویی ضعیف است که در مقابل مهاجمان گردن کلفت جدید حرفی برای گفتن نداشته باشد. یمن اما در کنار تمامی ضعف‌هایش نقاط قوت بسیار منحصربه‌فردی دارد که نیروی نظامی این کشور را به یکی از سرسخت‌ترین نیروها چه در بُعد دفاعی و چه در بُعد حمله تبدیل می‌کند و این مولفه‌ها نه‌تنها از چشم تصمیم‌گیران این کشور برای به زانو درآوردن حریف مخفی نمانده، بلکه در دوره اخیر با نوآوری‌هایی بسیار تقویت هم شده است.
مولفه‌های قدرت ارتش یمن
ارتش یمن از دیرباز به توان موشکی چه در حوزه موشک‌های پدافندی و چه در بخش موشک‌های تهاجمی شهره بوده و در واقع آن را می‌توان در قالب یک نیروی موشک پایه دسته‌بندی کرد. این قابلیت و ترس از توان موشکی یمن بود که آمریکا را وادار کرد بین سال‌های 2004 تا 2007 مذاکرات مخفیانه‌ای را با علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهوری وقت یمن، برای کاستن از قدرت موشکی این کشور به‌ویژه در حوزه موشک‌های پدافندی در ازای دریافت مبالغ مالی، به جریان بیندازد.
همین پتانسیل و ظرفیت بالای موشکی ارتش یمن که طی دهه‌ها به دست آمده بود، بعد از روی کار آمدن دولت جدید یمن زمینه گسترش و تنوع‌بخشی به قدرت موشکی این کشور را فراهم آورد. در واقع ارتش از نو سازمان‌دهی‌شده یمن با محوریت نیروهای انصارالله با استفاده از همین زیرساخت‌های موشکی موجود و کمک مستشاری ایران خیلی زود طیف گسترده‌ای از موشک‌های دوربرد، میان‌برد و کوتاه‌برد و نیز موشک‌های پدافندی زمین به هوا و زمین به دریا را تولید کردند که به‌کارگیری آنها در هدف قرار دادن موضع کشورهای عضو ائتلاف عربی به‌ویژه عمق خاک عربستان سعودی با وجود پدافند چند لایه این کشورها، کارشناسان نظامی را بهت‌زده کرد.اکنون ارتش یمن طیف وسیعی از موشک‌های بالستیک و کروز را در اختیار دارد که هم تهدیدی جدی برای عمق خاک دشمنانش از جمله رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود و هم با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه یمن و سیطره آن بر برخی از شریان‌های اصلی اقتصاد جهانی از جمله خلیج عدن، تنگه باب‌المندب و بخش بزرگی از دریای سرخ، یمن می‌تواند به‌راحتی با استفاده از این موشک‌ها عملا اقتصاد دشمنان خود را با چالش جدی مواجه کند، کما اینکه در هفته‌های اخیر استفاده از همین ظرفیت نظامی-جغرافیایی ضربه بزرگی به اقتصاد رژیم صهیونیستی وارد کرده و این رژیم را هم در بخش انرژی و هم در بخش تامین غذا در تنگنای کم‌سابقه‌ای قرار داده است. برخی از مهم‌ترین موشک‌های پدافندی و تهاجمی ارتش یمن را در ادامه بررسی می‌کنیم.
موشک‌های خانواده ثاقب 1 ،2 و 3
این موشک‌های توسعه داده شده براساس موشک‌های هوابه‌هوای روسی است که در حمله ائتلاف عربی به یمن به چالشی جدی برای جنگنده‌ها و هواگردهای عربستان تبدیل شده بود و بنا بر اعلام ارتش یمن در طول جنگ، چندین درگیری موفق با پرنده‌های مهاجم اعم از هواگردهای ائتلاف عربی یا پهپادهای آمریکایی داشته که سرنگون‌کردن چند پهپاد تهاجمی آمریکا و یک جنگنده تورنادو سعودی برخی از نمونه‌های موفق به‌کارگیری موشک‌های خانواده ثاقب است.
موشک فاطر
موشک فاطر نیز یکی دیگر از سامانه‌های پدافندی ارتش یمن است که اولین‌بار در سال 2017 برای رویارویی با هواگردهای ائتلاف عربی به کار گرفته شد. این موشک نیز با کمک مستشاری ایران و استفاده از زیرساخت‌های بومی یمن از روی موشک پدافندی k12 روسی ساخته شده است. شکار پهپاد تهاجمی MQ-9 آمریکا و مقابله موثر با جنگنده‌های ائتلاف از جمله اف 16، اف 15، میراژ و تایفون و دور نگه داشتن آنها از حریم هوایی مناطق حساس یمن به‌ویژه بندر حدیده و صنعا پایتخت، بخشی از کارنامه موفق این موشک است.
موشک‌های بدر P1 و بدر F
این موشک که یکی از پرکاربردترین موشک‌های تهاجمی زمین‌به‌زمین ارتش یمن محسوب می‌شود، یک موشک بالستیک کوتاه‌برد با قدرت تخریب بالاست که در نمونه بدر p1 تا 75 کیلومتر و بدرF تا 160 کیلومتر برد دارد و با توجه به خطای کم و سرجنگی نسبتا بزرگ، سلاح مهلکی برای نبردهای زمینی محسوب می‌شود. این موشک توسعه‌یافته از موشک‌های توچکای روسی است که از گذشته به مقدار زیاد در زرادخانه ارتش یمن موجود بود.درهم‌کوبیدن مواضع نیروهای مهاجم تحت حمایت ائتلاف عربی در نبرد زمینی چه در شرق صنعا پایتخت و چه در جبهه‌های جنوبی از دستاوردهای این موشک بالستیک ارتش یمن است.
موشک قدس
موشک قدس را که یک موشک کروز با توان طی مسافت‌های طولانی است، یقینا می‌توان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای موشکی ارتش یمن به حساب آورد که با کمک مستشاری ایران و در چند نسخه توسعه داده شده است. برد این موشک در نسخه‌های آخر آن تا 2000 کیلومتر نیز تخمین زده شده است.
عبور از پدافند چند لایه عربستان و هدف قرار دادن فرودگاه ابها در عمق خاک سعودی در سال 2019 اولین ماموریت موشک قدس بود که کارشناسان را بیش از گذشته با توان روزافزون موشکی ارتش یمن آشنا کرد. این موشک (نسخه توسعه‌یافته قدس 3 یا 4) دست‌کم دو بار نیز در سال2023 برای درهم‌کوبیدن مواضع رژیم صهیونیستی استفاده شده است.
موشک بالستیک دوربرد برکان
ارتش یمن در زمان عبدالله صالح مقادیر قابل توجهی موشک اسکاد از شوروی خریداری کرده بود که با تشکیل ارتش جدید یمن بخشی از این موشک‌ها در جنگ استفاده شد و برخی نیز در پروژه‌های مهندسی معکوس برای توسعه زرادخانه موشکی ارتش یمن استفاده شد که حاصل آن تولید موشک‌های خانواده برکان از جمله برکان یک و دو بود که در سال 2016 رونمایی شدند.
موشک برکان با سرجنگی 500 کیلوگرمی در نسخه‌های مختلف بین 550 تا 1000 کیلومتر برد دارد و بارها اهدافی را در عمق خاک عربستان هدف قرار داده است. پایگاه هوایی ملک فهد در فاصله بیش از 500 کیلومتری مرز یمن، فرودگاه عبدالعزیز در فاصله 650 کیلومتری عمق خاک سعودی، پایگاه نظامی ارتش عربستان در 40 کیلومتری ریاض و پالایشگاه نفت ینبع در بیش از 1000 کیلومتری عمق خاک عربستان از جمله اهدافی است که توسط نسخه‌های مختلف برکان درهم‌کوبیده شده است.
موشک بالستیک ذوالفقار
موشک ذوالفقار را در واقع باید نسخه توسعه‌یافته خانواده برکان به حساب آورد. ارتش یمن با تغییراتی که در ظاهر، سر جنگی و نیز موتور موشک‌های خانواده برکان به وجود آورد، توانست علاوه بر بهبود آیرودینامیک موشک و بالابرد دقت آن به شکل قابل توجهی برد آن را نیز افزایش دهد.
ارتش یمن دست‌کم هشت بار از موشک ذوالفقار برای هدف قرار دادن مواضع نظامی و تاسیسات حیاتی و اقتصادی امارات و عربستان استفاده کرده است.
موشک‌های قاهر 1 و قاهرM2
موشک قاهر یکی از نوآوری‌های ارتش یمن محسوب می‌شود که در سال2015 رونمایی شد. این موشک درواقع تبدیل موشک پدافندی زمین به هوای سام 2 به موشک زمین به زمین بود. تجربه توسعه این موشک که درواقع تبدیل یک موشک زمین به هوا به موشک زمین به زمین بود، بعدها دستاوردهای بزرگی برای نیروهای مسلح یمن به ارمغان آورد.
موشک عقیل و موشک طوفان
در کنار این موشک‌ها، ارتش یمن در سال 2023 دو موشک راهبردی دیگر را به نمایش گذاشته و به زرادخانه خود افزود. موشک عقیل و موشک طوفان را که با برد 2000 کیلومتر و کلاهک جداشونده خود علیه مواضع رژیم صهیونیستی نیز مورد استفاده قرار گرفت، می‌توان دو بازوی توانمند ارتش یمن برای هدف قرار دادن نقاط دوربرد به حساب آورد.نیروی موشکی یمن را به تنهایی می‌توان یک نیروی قابل اتکا به حساب آورد، اما وقتی در کنار توان پهپادی این کشور قرار می‌گیرد و به شکل ترکیبی در عملیات‌ها به کار می‌رود، به یک قدرت مهلک برای هر نیروی متخاصمی تبدیل می‌شود که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت.