منوچهر متکی وزیر اسبق خارجه در صاحبه ای درباره ابعاد شخصیتی شهید سلیمانی و هماهنگی میان میدان و دستگاه دیپلماسی در دوره وزارت خارجه خود توضیح داد: یک روز مقام معظم رهبری در دیدارهایی هر چند وقت یکبار خدمتشان میرسیدم، فرمودند آقای متکی شما مسئول روابط با همه کشورهای دنیا هستید اما در رابطه با افغانستان، عراق و یک حوزه دیگر توصیه میکنم با حاج قاسم هماهنگ باشید؛ من هم گفتم چشم. هفته بعد از آن دیدار از حاج قاسم دعوت کردم برای یک صبحانه کاری به وزارت خارجه بیایند؛ این جلسات ما هرهفته ادامه داشت و هربار هم ایشان تشریف میآوردند، با اینکه من دوست داشتم خدماشان برسم و در نیروی قدس حصور پیدا کنم ولی ایشان قبول زحمت میکرد و میآمد. من همه موضوعات و پروژه ها و کارهای مشترک را نمی توانم بگویم اما حاصل جمع این دیدارها یک همافزایی قابل توجه در عرصه میدا ن و دیپلماسی ایجاد شد و ما کاملاً او را درک میکردیم و او هم کاملاً مسائل دیپلماسی را میفهمید. وزیر پیشین دستگاه دیپلماسی یادآور شد: سفیر ما در عراق از نیروی قدس بود؛ در مورد سرکنسولگریها یک بار به ایشان گفتم ما در کربلا و نجف ایرانیان زیادی داریم که زیارت میروند آیا شما موافقید سرکنسولها از وزارت خارجه باشد چون کار کنسولی جدی نیاز است. ایشان گفتند بله؛ حتی درباره سرکنسولهای شمال عراق و بصره هم از این موضوع استقبال کردند.
ماجرای مذاکره آمریکا با ایران بر سر عراق
در ادامه وزیر وقت امور خارجه به دو دور مذاکره با آمریکا اشاره میکند که در هر دو دور رئیس تیم مذاکره کننده کاظمی قمی سفیر ما در عراق بود و درباره پیشنهاد برای تغییر مذاکرهکننده، اظهار داشت: دور بعدی مذاکره من به حاج قاسم پیشنهاد کردم رئیس تیم مذاکره کننده از وزارت خارجه باشد؛ گفت چه کسی مدنظرت است؟ گفتم حسین امیرعبداللهیان. آقای امیرعبداللهیان آن زمان مدیرکل حوزه کشورهای عربی و خلیج فارس بود و سردار سلیمانی هم پذیرفت و اتفاقاً مذاکرات به نتیجه رسید.
شبیهسازی مذاکره با آمریکا در شورای عالی امنیت ملی
وی با بیان اینکه ما برای مذاکرات چارچوبی تعیین کردیم و در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مذاکرات را شبیهسازی میکردیم، گفت: یک سمت میز به عنوان ایران و یک سمت میز طرف آمریکایی بود و موضوعاتی که احتمال میدادیم مطرح میشد و پاسخ تهیه میکردیم. همین طور حرفهایی که ما باید میزدیم را هم جمعبندی کردیم. در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا در عراق پیروز نمیشود به آنها منتقل شد که شما تا زمانی که با هیبت نظامی و مسلسل بر دوش در خیابانهای عراق ظاهر میشوید، بهترین هدف برای مقابله با عراق هستید. مردم از نیروی نظامی خارجی که کشورش را اشغال کرده نفرت دارد. متکی ادامه داد: اوباما وقتی اخبار این مذاکرات را شنید، همان زمان در حال گرم کردن برای رقابت انتخاباتی بود. او از فرصت استفاده کرد و در کمپینهای انتخاباتی خود گفت اگر رئیس جمهور شوم نیروهای آمریکایی را از عراق خارج میکنم. اواخر 2009 وقتی بر سر کار آمد، برای حاج قاسم پیام فرستاد که من بر سرقولم هستم و 2011 نیروهای آمریکایی را از عراق خارج میکنم و این کار را کرد.
نه دیپلماسی مزاحم میدان است نه میدان مزاحم دیپلماسی
وزیر سابق امور خارجه با اشاره به اینکه ما هماهنگیهایی داشتیم که نه ایشان تصور پیدا میکرد که در عرصه دیپلماسی مزاحم کار میدانی هستیم و نه ما در حوزه دیپلماسی احساس میکردیم که میدان برای ما مزاحمتی ایجاد میکند، تصریح کرد: این هم افزایی حاصل این رفاقت بود و ایشان بعدها هم این منش را نشان داد که در تعامل با وزارت خارجه است. در قصه سفر آقای بشار اسد به تهران و ماجرای استعفای وزیر خارجه وقت، ایشان همان تعامل را به نمایش گذاشتند و وزیر خارجه را مسئول اصلی در حوزه سیاست خارجی دانستند و از تشدید آن موضوع جلوگیری کردند. صفحات طلایی و ارزشمند تاریخ ایران ما تعلق به حاج قاسم دارد.