[ شهروند ] ما انسان‌ها به یک اندازه در افزایش دما، طوفان‌های مخرب، خشکسالی‌های طولانی و آتش‌سوزی‌های شدید جنگل‌ها مقصر نیستیم. تشخیص مشکل و شناسایی مشکل‌سازان گامی مهم در یافتن راه‌حل‌های ممکن و جبران عادلانه خسارت افراد آسیب‌دیده است. با نزدیک شدن به برگزاری اجلاس بین‌المللی سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی موسوم به Cop28 که سران جهان را از ۳۰ نوامبر تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ برای رویارویی با تغییرات اقلیمی در دوبی گرد هم می‌آورد، گاردین در گزارش‌هایی به سهم سبک زندگی سلبریتی‌ها و ابرثروتمندان در غیرقابل سکونت کردن زمین پرداخته و از میزبان کنفرانسی گفته که خود ابرآلاینده است.
تحقیقاتی که به‌طور انحصاری با «گاردین» به اشتراک گذاشته شده نشان می‌دهد که گازهای گلخانه‌ای که 12 نفر از ثروتمندترین میلیاردرهای جهان با قایق‌های تفریحی، جت‌های خصوصی، عمارت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مالی خود تولید می‌کنند، بیشتر از انتشار حاصل از مصرف انرژی سالانه 2 میلیون خانه است. از جمله این سرمایه‌گذاران جف بزوس، رئیس آمازون؛ رومن آبراموویچ، الیگارش روسی؛ بیل گیتس، لری پیج و مایکل دل، میلیاردرهای فناوری؛ ایلان ماسک، مبدع و مالک شرکت رسانه اجتماعی و کارلوس اسلیم، مدیر تجاری مکزیکی هستند.
تحلیل‌های آکسفام (سازمان بین‌المللی تحقیق و امدادرسانی برای ریشه‌کن کردن فقر، گرسنگی و بی‌عدالتی در جهان) و محققان آمریکایی از خریدهای لوکس آنها شامل ابرقایق‌های تفریحی، جت‌های شخصی، خودروها، هلیکوپترها و عمارت‌های مجلل همراه با تأثیر سرمایه‌گذاری‌های مالی و سهام‌شان نشان می‌دهد که آنها تقریبا سالانه 17 میلیون تن CO2 و معادل آن گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌کنند.
بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا، این همان میزان انتشار CO2 و معادل تولیدآلاینده‌ها از انرژی 2.1 میلیون خانه یا انتشار گازهای گلخانه‌ای از 4.6 نیروگاه زغال سنگ در طول یک سال است. مقیاس واقعی انتشار آلاینده بر اثر سرمایه‌گذاری‌های این افراد به طور سیستماتیک محاسبه یا گزارش نمی‌شود. تحلیلگران آکسفام از داده‌های در دسترس عموم برای محاسبه آثار گازهای گلخانه‌ای استفاده کردند.
آنها به سرمایه‌گذاری در صنایع بسیار آلاینده تمایل دارند
الکس میتلند، مشاور سیاست نابرابری آکسفام بین‌الملل، گفت: «میلیاردرها با شرکت‌هایی که دارند یک میلیون برابر بیشتر از فردی معمولی کربن منتشر می‌کنند. آنها معمولا تمایل به سرمایه‌گذاری در صنایع بسیار آلوده‌کننده مانند سوخت‌های فسیلی دارند. فقیرترین جوامع جهان، آنهایی که کمتر در ایجاد تغییرات اقلیمی دخیلند و توان واکنش به این وضعیت را ندارند، بدترین عواقب را متحمل می‌شوند. این ناعادلانه و غیراخلاقی است.»
انتشار کربن قایق تفریحی 500 میلیون دلاری جف بزوس که 127 متر طول دارد، ساخت آن سه سال طول کشیده و عنوان بزرگ‌ترین کشتی بادبانی جهان را به خود اختصاص داده حداقل حدود 7154 تن در سال است. ابر قایق‌های تفریحی متعلق به افرادی مانند بزوس، آبراموویچ ، سرمایه‌داران سابق گوگل (پیج و اریک اشمیت)، برنارد آرنو (سرمایه‌دار فرانسوی در رأس امپراتوری جواهرات و مد) دارای رد پای کربن هستند که بسیار بیشتر از جت‌های خصوصی متعلق به 10 نفر از این 12 میلیاردر است.
به گفته محققان، منافع مالی میلیاردرها، علاوه بر اینکه سهم بسیاری در گرمایش جهانی دارد، به آنها امکان تأثیرگذاری بر تصمیمات اقتصادی و سیاسی را هم می‌دهد. ویلک، پروفسور مردم‌شناسی از دانشگاه ایندیانا، گفت: «این افراد به دلیل ثروت هنگفت‌شان نفوذ سیاسی زیادی دارند، که از آن برای اعمال فشار بر دولت‌های محلی و ملی استفاده می‌کنند و از استثناهایی در مالیات‌ها و امتیازاتی برخوردار می‌شوند که به آنها اجازه ایجاد آلودگی و تأثیر بر قوانین آلایندگی را می‌دهد.»
تحقیقات آکسفام نشان داد که انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سرمایه‌گذاری 125 میلیاردر به‌طور متوسط 3.1 میلیون تن به ازای هر میلیاردر است. این بیش از یک میلیون برابر بیشتر از میانگین انتشار گازهای گلخانه‌ای ایجاد شده توسط 90 درصد از جمعیت نیمکره جنوبی جهان است.
سلبریتی‌هایی که از سال 2022 در مجموع 11 سال پرواز کرده‌اند!
جت‌های خصوصی متعلق به 200 سلبریتی، مدیرعامل، الیگارش و میلیاردر از آغاز سال 2022 در مجموع 11 سال را در هوا سپری کرده‌اند! رد پای کربن تمام این پروازها - 44 هزار و 739 سفر حیرت‌آور- معادل مجموع انتشار گازهای گلخانه‌ای تقریبا 40 هزار بریتانیایی است. «گاردین» از داده‌های عمومی برای ردیابی پروازهای هواپیماهای خصوصی متعلق به یا مورد استفاده سلبریتی‌ها و تاجران از جمله ایلان ماسک، رولینگ استونز (یک گروه راک انگلیسی)، خانواده مرداک و کایلی جنر (شخصیت رسانه‌ای، مدل و بازرگان آمریکایی) در طول ۲۱ ماه استفاده کرد. تقریباً 300 جت متعلق به آنها حدود 415 هزار و 518 تن CO2 منتشر کرده‌اند!
هواپیمای پهن‌پیکر بویینگ ۷۶۷ متعلق به رولینگ استونز در میان آلاینده‌ترین جت‌های این فهرست قرار دارد که تخمین زده می‌شود 5046 تن دی‌اکسید کربن منتشر کرده است. هواپیمای متعلق به لارنس استرول، مالک میلیاردر تیم فرمول یک آستون مارتین، مجموعاً 1512 پرواز را از آغاز سال 2022 به ثبت رساند. 39 جت مرتبط با 30 الیگارش روسی -از جمله رومن آبراموویچ، لئونید میخلسون و رهبر اخیراً درگذشته گروه واگنر، یوگنی پریگوژین- مسئول تولید 30 هزار و 701 تن CO2 معادل کل میانگین رد پای کربن حدود 1000 روسی بودند. یافته‌های گاردین متعاقب افزایش شدید استفاده از جت‌های خصوصی از زمان همه‌گیری کووید-19 است. سال گذشته، فعالیت جت‌های خصوصی در اروپا در بالاترین سطح خود از زمان اوج سال 2007 بود و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که فروش جت‌های خصوصی احتمالا به بالاترین سطح خود در سال جاری میلادی خواهد رسید. هیچ یک از سلبریتی‌ها و بازرگانانی که در این گزارش نام برده شدند حاضر به اظهار نظر نشدند. تقریبا 27 هزار و 793 پرواز در این مجموعه داده برای سال 2022 که مسئول حدود 257 هزار و 673 تن CO2 است، فقط 0.5 درصد از 5.3 میلیون پرواز خصوصی تخمین زده شده در آن سال است. بر اساس گزارش جدید آکسفام در مورد نابرابری کربن، میلیاردرها هزاران تن در سال آلاینده تولید می‌کنند که حمل و نقل، از جمله جت‌های خصوصی و قایق‌های تفریحی بیشترین سهم را دارند. داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی در مورد انتشار CO2 به ازای هر نفر در سال 2021 در 12 کشور بزرگ نشان می‌دهد که 10 درصد ثروتمندان در بیشتر کشورها تا 40 برابر بیشتر از 10 درصد افراد فقیر باعث انتشار کربن و گرمایش زمین می‌شوند.
جهان جهنم می‌شود
سازمان ملل پیش از نشست مهم آب وهوایی Cop28 که اواخر ماه جاری میلادی در امارات متحده عربی برگزار می‌شود، هشدار داد که جهان در مسیر «جهنمی» گرمایش جهانی 3 درجه سانتیگراد است. این گزارش نشان داد که سیاست‌های کاهش کربن امروزی به قدری ناکافی است که در این قرن گرمایش زمین ممکن است به 3 درجه سانتیگراد برسد. رکوردهای دما در سال 2023 شکسته و شدت امواج گرما، سیل و خشکسالی در واکنش به افزایش دمای 1.4 درجه سانتیگراد تا به امروز، جان افراد را گرفته و معیشت مردم را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است. دانشمندان می‌گویند در صورت ادامه افزایش دما، وضعیت بدتر از این خواهد شد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، بارها گفته است که جهان به سوی آینده‌ای «جهنمی» پیش می‌رود. سال 2023 در حال تبدیل شدن به گرم‌ترین سال زمین است و قربانیان گرمای جهانی و آب‌وهوای نامتعادل هم فراوان بوده‌اند. از ده‌ها مهاجر فقیر آمریکای مرکزی که در تلاش برای رسیدن به آمریکا بر اثر گرما جان خود را از دست دادند، تا 18 نفر اهل آفریقای شمالی، از جمله دو کودک، که هنگام عبور از جنگل‌های یونان در آتش سوختند و ...
بررسی دقیق‌تر میلیاردرها اولین قدم ضروری است. این الیت‌های اقتصادی سریع‌تر از هر جمعیتی دیگر در دهه‌های اخیر ثروتمندتر شده‌اند و اگرچه تعداد آنها فقط 2600 نفر است، اما مجموع ثروت آنها از همه کشورها به جز دو کشور -آمریکا و چین- بیشتر و تأثیر اقلیمی آنها بسیار زیاد است. با پایین آمدن مقیاس درآمد، نابرابری‌ها همچنان تکان‌دهنده است. 10 درصد برتر مسئول 50درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. آنها ممکن است نسبت به افراد فوق ثروتمند کمتر احساس گناه کنند، اما تعداد آنها بسیار بیشتر و بنابراین تأثیر ترکیب‌شان چشمگیر است.
میزبانی که خود مشکل‌ساز است
نمایندگان کشورها در Cop28 فقط کافی است از ورودی‌های امنیتی مرکز کنفرانس در دوبی بگذرند تا شاهد رد پای کربن باشند. امارات متحده عربی یکی از نامتعادل‌ترین کشورهای جهان در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای است که عمدتاً به دلیل ثروتی است که حاکمان آن از پمپاژ نفت و گاز انباشته‌اند و شرایط بد کارگران مهاجر که 80 درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند.
حاکم آن، شیخ محمد بن زاید آل نهیان، به زعم برخی فرزند ثروتمندترین خانواده روی کره زمین است. بر اساس یک برآورد، خاندان آل نهیان که صاحب 6 درصد از ذخایر نفتی جهان هستند، بیش از 300 میلیارد دلار ثروت دارند. میزان آلایندگی اقلیمی خانواده از طریق سرمایه‌گذاری‌ها نیز چشمگیر است. خانواده سلطنتی آل نهیان کنترل شرکت بین‌المللی هلدینگ را در اختیار دارند و از جمله سرمایه‌گذاری‌های دیگر آنها می‌توان به باشگاه فوتبال منچسترسیتی، پیست مسابقه فرمول یک، پارک سرپوشیده فراری ورلد، کاخ‌هایی در میدان برکلی لندن و ... اشاره کرد. امارات در این ماه، سهام خود را در شرکت استخراج زغال سنگ هندی Adani Enterprises افزایش داد.از سوی دیگر، نیروی کار مهاجر آسیب‌پذیر از تغییرات آب‌وهوا، عمدتا از هند، فیلیپین و شمال آفریقا در این کشور به چشم می‌خورد. آنها در ساختمان‌سازی، رستوران‌ها و به عنوان نظافتچی دفاتر کار می‌کنند، با درآمد ماهانه از 300 تا 750 دلار، که به سختی کفاف اجاره را می‌دهد. مصرف سوخت آنها کم است و قرار گرفتن‌شان در معرض آب‌وهوای نامتعادل به طور خطرناکی بالاست. بسیاری در فضای بیرونی، جایی که دما اغلب از 40 درجه سانتیگراد فراتر می‌رود، کار می‌کنند، از جمله برای آماده‌سازی فضای همین کنفرانس جهانی اقلیمی Cop28 که موجب گرمازدگی بسیاری از کارگران شده است. اگر دمای جهانی به 3 درجه سانتیگراد افزایش یابد، یعنی نقطه‌ای که جهان در حال حرکت به سمت آن است، تعداد روزهای بسیار گرم هر سال در دوبی دو برابر خواهد شد.